| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Arabia właściwie od niedawna Zjednoczony Kalifat Arabski (ar. Al-Hilāfatu l-ʿArabiyyatu l-Muttaḥidatu, dawniej Kalifat Arabii, czyli ar. Al-Hilāfatu l-ʿArabi'i) to państwo leżące w Azji południowo-zachodniej. Graniczy z Persją i Medią, Turcją, Palestyną i Synajem, Izraelem i Synajem, Jemenem, Omanem, ZEA i Katarem; granica morska z Cyprem, Cyprem Północnym, Egiptem, Etiopią i Bahrajnem.
Historia[]
- Główne artykuły: Historia Arabii, Historia kalifatu.
W czasach starożytnych na terenach dzisiejszej Arabii (bez Kalifackiego Emiratu Syrii) nie istniały jakieś bardziej złożone organizmy państwowe. Cywilizacja rozwijała się na południe (np.: biblijne Królestwo Saby w Jemenie) i na północ (Mezopotamia) od środkowej części Półwyspu Arabskiego. Ale trzeba pamiętać, że w dzisiejszych czasach Kalifat obejmuje nie tylko te ziemie, ale również okolice Bagdadu, Syrię, czyli miejsca, gdzie powstały pierwsze cywilizacje. Tam właśnie żyli i panowali kolejno: Sumerowie, Akadyjczycy, starożytni Syryjczycy, Babilończycy, Asyryjczycy, Huryci, Hetyci, Fenicjanie, później znów Asyria, a po niej Babilonia objęły prowadzenie, a potem przybyli Persowie, Grecy i Macedończycy, Rzymianie. Wkrótce Syria stała się bizantyjska (czyli grecko-rzymska) i chrześcijańska, a Mezopotamia - perska i zaratusztriańska. Taki stan rzeczy trwał do czasów, kiedy obudzili się Arabowie i dzięki islamowi rozpoczęli swój pochód na podbój świata.
Islam założył prorok Mahomet, który głosił, że jest ostatnim i największym z proroków znanych ze Starego Testamentu, do których zaliczył także Jezusa. Wkrótce zaczął organizować religijno-polityczną organizację, która zagroziła stabilności w Mekce, mieście rodzinnym proroka. Z powodu niezadowolenia władz jego działalnością Mahomet udał się na hidżrę, czyli przesiedlenie do pobliskiego Jasrib zwanego dziś Medyną. Było to 24 września 622 roku i od tej daty zaczyna się kalendarz muzułmański. W Medynie prorok zgromadził wielu popleczników i dzięki ich pomocy w 630 r. wrócił do ojczyzny niszcząć posągi dawnych bóstw, wyświęcając Ka'abę na dar Boży i całą Mekkę na święte miasto. W chwili jego śmierci dwa lata później Arabowie byli teoretycznie zjednoczeni, ale praktycznie wybuchły wtedy wojny zwane ridda. Pierwszy kalif (wybrany poprzez głosowanie części gminy), Abu Bakr musiał walczyć ze zwolennikami secesji, w czym odniósł sukces. Właśnie po tych wojnach dopiero islam zjednoczył Półwysep Arabski.
Pierwsi kalifowie, zwani kalifami idącymi właściwą drogą rozszerzyli zasięg wpływów swojego państwa daleko. Podbili tereny od Mezopotamii, aż po Półwysep Iberyjski. Po nich panowała dynastia Ommajadów z Damaszku, za której zajęto wschodni Iran i dalej poszerzano posiadłości w Europie. Następni byli Abbasydzi rządzący w Bagdadzie, którzy zajęli fragment Indii, ale za ich czasów państwo kalifackie zaczęło się rozpadać. Zapoczątkowało to ustanowienie suwerennego państwa na Półwyspie Iberyjskim przez krewnych Ommajadów. Potem kolejne emiraty faktycznie rządziły się same. Wraz z najazdem Mongołów dokonanym przez Kaukaz od północy, kalif stracił całkiem na znaczeniu, ponieważ najeźdźcy zajęli i spalili Bagdad. Następnie można mówić o kalifacie kairskim, a potem - otomańskim. Jednak wtedy nie istniał faktycznie urząd kalifa. Tylko czasem sułtan egipski lub turecki był tytułowany Władcą Wiernych. Zmieniło się to w XIX wieku.
W 1808 r. przy pomocy plemion z Półwyspu Arabskiego zbuntował się przeciw Imperium Osmańskiemu szarif Hidżazu i ogłosił się kalifem. Turcja toczyła wtedy wojnę z Rosją, więc zmuszona do walki na dwóch frontach przegrała z Haszymitą, który zajął prawie cały Półwysep Arabski. Od tej pory kalifat jest osobnym państwem. Podczas pierwszej wojny światowej kraj ten był już dość potężny, aby odebrać Turcji razem z Persją i Medią Mezopotamię - dostał jej południową część. Równocześnie wspomagał on gospodarczo i w ten sposób uzależnił od siebie świeżo powstałą Syrię. Państwo to ostatecznie włączono do kalifatu 23 września 2006 roku.
Polityka zagraniczna[]
Arabia jest członkiem Ligii Narodów, a także członkiem-założycielem i przewodniczącym Stowarzyszenia Nowego Kalifatu, który zrzesza państwa muzułmańskie pod przewodem samego Władcy Wiernych.
Arabia usiłuje utrzymać dobre stosunki ze wszystkimi krajami mimo ciągłego poszerzania swoich granic. Niedawno polepszyły się stosunki z Persją i Medią, które dawniej burzył ciągły spór o Mezopotamię. Ponadto najlepsze stosunki kalifat utrzymuje z krajami muzułmańskimi i arabskimi, chociaż najgorzej przedstawiają się relacje z Turcją i (co nie dziwi) Izraelem i Synajem.
Ustrój polityczny[]
- Główny artykuł: Ustrój Zjednoczonego Kalifatu Arabskiego.
Zjednoczony Kalifat Arabski jest absolutną monarchią teokratyczną. Kalif jest najwyższym władcą duchowym i politycznym władającym z Mekki. Nikomu nie podlega, poza samym Bogiem. Teoretycznie całość jego poddanych może go nadzorować, ale w praktyce nie jest to możliwe (pełne 100% muzułmanów kalifatu musiałoby się jednoznacznie wypowiedzieć i to poprzez jedno, można powiedzieć spontaniczne głosowanie). Tradycyjnie kalif dzieli się jednak władzą ze swoim następcą rezydującym w Bagdadzie.
Ludność[]
Grupy etniczne: Arabowie 91,1% (w tym: Arabowie z Arabii 32,6%, Syryjczycy 30,8%, Mezopotamczycy 23,7%, Palestyńczycy 5,1%, Libańczycy 4,8%, Jemenici 2,8%, Egipcjanie 1,2%), Medowie 3,5%, Syroakadowie 1,8%, Persowie 1,3% i inni (w tym Ashuuhemczycy, Turkmeni, Czerkiesi, Hindusi) 2,2% (2005)
Religie: islam sunnicki 73,4%, islam szyicki 11,2%, zaratusztrianizm 7,6%, chrześcijaństwo 6,3%, inne (w tym wyznanie druzyjskie) 1,5% (2005)
Kalifat prowadzi politykę islamizacji, a przede wszystkim sunnityzacji.
Gospodarka[]
W gospodarce Zjednoczonego Kalifatu Arabii najważniejszą rolę odgrywa wydobycie ropy naftowej. W strukturze zatrudnienia dominuje sektor rolnictwa, ale powoli rośnie zatrudnienie w sektorach przemysłu i usług. Arabia jest najbogatszym krajem islamskim, który jest drugą potęgą gospodarczą w regionie (Persja i Media ma 1. miejsce).
Armenia • Arabia • Azerbejdżan • Bahrajn • Bangladesz • Bhutan • Birma • Brunei • Cesarstwo Chińskie • Chińska Republika Radziecka • Cypr Południowy • Cypr Północny • Czeczenia • Filipiny • Gruzja • Indie • Indonezja • Iran • Izrael i Synaj • Japonia • Jemen • Kambodża • Katar • Korea • Laos • Malediwy • Malezja • Mongolia • Nepal • Oman • Palestyna i Synaj • Persja i Media • Sikkim • Singapur • Sri Lanka • Syria • Tajlandia • Turcja • Tuwa • Wietnam • Zjednoczone Emiraty Arabskie • Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich
Terytoria autonomiczne: Ałtajska SRR • Buriacka SRR • Chakaska SRR • Jakucka SRR • Karakałpacka SRR • Kazachska SRR • Kirgiska SRR • Rosyjska FSRR • Turkmeńska SRR • Ujgurska SRR • Uzbecka SRR