Centaury z Zielonego Lasu - przykład ludzi, którzy nie są dwunogami, znanych urzędowi kontroli nad chaosem.
Wyróżniają się wśród centaurów tym, że noszą ubrania. Wędrują po bezkresnym Zielonym Lesie Centaurów. Podstawową zdolnością szamanów jest przepowiadanie przyszłości.
Język
Fonetyka
Samogłoski:
- i E A\ u
Podstawa allofonii (jeśli spełnia kilka warunków, liczy się pierwszy)
- nieakcentowane /i/
- między /u/ a /E/ lub /A\/ przechodzi w [Y]
- obok /u/ przechodzi w [y]
- obok /E/ lub /A\/ przechodzi w [I]
- nieakcentowane /E/
- między /i/ a /u/ przechodzi w [2]
- obok /i/ przechodzi w [e]
- obok /u/ przechodzi w [9]
- obok /A\/ przechodzi w /{/
- nieakcentowane /A\/
- między /i/ a /u/ pozostaje [A\]
- obok /u/ przechodzi w [O]
- obok /E/ lub /i/ przechodzi w [a_"]
- nieakcentowane /u/
- obok /i/ przechodzi w [}]
- obok /E/ lub /A\/ przechodzi w [U]
Ton wznoszący ('), opadający (`) i wznosząco-opadający (^).
Spółgłoski
- p_h t_d_h k_h
- p t_d k
- b d_d g
- f v s z x h
- w j m n l 4 L
Alfabet
- a b d e f g h i j k l m n p r s t u v w x z
Dwuznaki ph, th, kh, lj.
- a be de e ef ge ha i jat ka el em en pe er es te u ve we xe zet
Budowa sylaby (C)(C)V(C)(C) z dość rozbudowaną fonotaktyką i zasadami asymilacji przy łączeniu wyrazów.
- Hierarchia sonorności - [TS]LVL[TS].
- Rozziew niedozwolony.
- Zgodna dźwieczność obstruentów, dopuszczalne dźwięczne na końcu.
- TS niedopuszczalne
- /j w/ obok odpowiednio /i u/ w rdzeniu niedopuszczalne
- /h/ tylko samo, w wygłosie niedozwolone, pojawia się, gdy trzeba uniknąć rozziewu.
- A- + A = AhA
- T- + h = Th
- l- + j = lj
- W zbitce asymilacja wsteczna, ale przydech zawsze powoduje ubezdźwięcznienie i przechodzi na koniec
Rzeczownik
- Mianownik - celownik
- Biernik
- Komitatytw
- Ablatyw
- Allatyw
- Wołacz
| I | II | III | IV | V | ||
|---|---|---|---|---|---|---|
| l.p. | M. | -k | -l | -k | -rez | -k |
| B. | -mi | -mi | -f | -f | -mi | |
| K. | -ta | -ta | -ta | -ta | -mas | |
| Ab. | -kh | -kh | -v | -kh | -v | |
| Al. | -hag | -de | -ha | -hag | -lj | |
| l.m. | M. | -ve | -ve | -hag | -rev | -hag |
| B. | -x | -x | -x | -x | -x | |
| K. | -hi | -hi | -ne | -ne | -ne | |
| Ab. | -ba | -th | -hi | -ba | -ba | |
| Al. | -g | -le | -le | -r | -g |
Wołacz zawsze bez końcówki.
kilka wzorów ruchomego akcentu - sylaba pierwsza (1); ostatnia (-1), przedostatnia (-2), przedostatnia i trzecia od końca (-3) wyrazu(0)/tematu.
| a | b | c | d | e | f | g | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| M. Ab. l.p. Ab. l.m. | ^1 | '-2 | '0-3 | `0-1 | '-1 | '-2 | '1 |
| B. K. l.p. l.m. | ^1 | `-2 | '0-3 | ^1 | '-3 | '-3 | '1 |
| M. l.m. | ^1 | `-2 | ^0-2 | `1 | `-2 | ^1 | `-1 |
| Al. l.p. | ^1 | `-2 | ^0-2 | `1 | `-2 | ^1 | '-2 |
| Al. l.m. W. | ^1 | '-2 | ^1 | `0-1 | ^1 | '-2 | ^-1 |
Rodzaj męski, żeński i nijaki, tam gdzie nie naturalny, według zasad:
- męski
- mężczyźni i samce
- duże zwierzęta
- ogień, światło, gwiazdy, nocne niebo...
- ogniska, namioty, elementy obozu...
- liczebniki
- żeński
- kobiety i samice
- drzewa i krzewy
- dzienne niebo, zjawiska pogodowe
- imiona
- nijaki
- małe zwierzęta
- rośliny zielone
- kamienie
| a | b | c | d | e | f | g | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| I | m | mn | ż | m | |||
| II | ż | ż | m | ||||
| III | n | nż | ż | ||||
| IV | ż | m | żn | ||||
| V | mżn | mż |
W liczbie mnogiej dla mieszanych rodzajów rodzaj mąski zawsze kiedy jest, rodzaj żeński, kiedy jest i nie ma męskiego, nijaki tylko sam.
Przymiotniki
Przymiotniki odmieniają się jak rzeczowniki. Zmieniają odmianę i akcent zależnie od rodzaju.
| m | ż | n | |
|---|---|---|---|
| A | IIe | IIc | IIIc |
| B | IIe | IIIc | IIIc |
| C | IVe | IVb | IIIb |
| D | Vg | IVf | IIa |
Przysłówki maja formę mianownika przymiotnika o rodzaju podmiotu (przy czasownikach) lub przymiotnika (przy przymiotnikach).
Liczebniki
System dziesiętny. Osobne słowa 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 50, 60, 70, 80, 90, 100, 10000.
- 1, 2, 3, 4 - odmieniają się jak przymiotniki, związek zgody
- 5, 6, 7, 8, 9, 10, 50, 60, 70, 80, 90 - odmieniają się jak rzeczowniki, rzeczownik z the w liczbie mnogiej
- 11 - "dziesiątka (jeden) pies" - "dziesiątki (jednego) psa", 12 - "dziesiątka dwa psy" - "dziesiątki dwóch psów", 53 - "pięćdziesiątka trzy psy" - "pięćdziesiatki trzech psów"
- 20 - "dwie dziesiątki psów" - "dwóch dziesiątek psów"
- 21 - "dwie dziesiątki (jeden) pies" - "dwóch dziesiątek (jednego) psa"
- 56 - "pięćdziesiątka szóstka psów"
- 100, 10000 - jak rzeczowniki, rzeczownik w liczbie pojedynczej, nieodmienny - "setka pies" - "setki pies"
- 101 - "setka jeden pies" - "setki jednego psa", 200 - "dwie setki pies" - "dwóch setek psa", 102 - "setka dwa psy" - "setki dwóch psów", 107 - "setka siódemka pies" - "setki siódemka pies", 10000 analogicznie
- 500 - "piątka setka pies" - "piątki setka pies"
- 501 - "piątka setka jeden pies" - "piątki setka jednego psa"
- 2000 - "dwie dziesiątki setka pies" - "dwóch dziesiatek setka pies", 5500 - "pięćdziesiatka piątka setka pies" - "pięćdziesiątki piątki setka pies"
- 520 - "piątka setka dwie dziesiątki pies" - "piątki setka dwóch dziesiątek pies"
- 1'0100 - "miriada setka pies" - "miriady setka pies"
- 1'0205 - "miriada dwie setki piątka pies" - "miriady dwóch setek piątka pies"
- 5'0002'0002'0000 - "piątka miriada dwie miriady dwie miriady pies" - "piątki miriada dwóch miriad dwóch miriad pies"
- 1'2345'6789 - "miriada dwudziestka trzy setki cztery dziesiątki piątka miriada sześćdziesiątka siódemka setka osiemdziesiątka dziewiątka pies" - "miriady dwudziestka trzech setek cztery dziesiątki piątka miriada sześćdziesiątka siódemka setka osiemdziesiątka dziewiątka pies" (odmienia sie największą liczbę (dziesiątki razem z jednostkami) i związki z 2, 3, 4 (oraz 1 dla rzeczownika))
Czasowniki i zewnętrzne przymiotniki zawsze mają liczbę mnogą i rodzaj rzeczownika (poza samym 1).
Czasownik
Czas przeszły, teraźniejszy i przyszły. Odmiana przez osoby, nie przez liczby. Tryb oznajmujący, łączący i rozkazujący. Czasowniki dokonane i niedokonane, dla obu grup wszystkie formy.
| I | II | III | IV | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1. os. | 2. os. | 3. os. | 1. os. | 2. os. | 3. os. | 1. os. | 2. os. | 3. os. | 1. os. | 2. os. | 3. os. | ||
| Tryb oznajmujący | cz. przeszły | -ru | -ri | -nam | |||||||||
| cz. teraźniejszy | -bu | -be | -da | ||||||||||
| cz. przyszły | -thu | -lje | -lja | ||||||||||
| Tryb łączący | cz. przeszły | -rug | -rig | -nag | |||||||||
| cz. teraźniejszy | -bum | -bakh | -bam | ||||||||||
| cz. przyszły | -thug | -thakh | -tham | ||||||||||
| Tryb rozkazujący | cz. teraźniejszy | -0 | -pe | -0 | -0 | -0 | |||||||
| cz. przyszły | -he | ||||||||||||
W 1. os. (tylko l.m.), jak widać, używany nagi temat. "pies gotuj" w 3 os.
Trzy czasy imiesłowów, w roli strony biernej konstrukcje nieosobowe.
Przyimki
- the + Ab. - zastępuje dopełniacz
Składnia
Sztywny szyk SVO.
Częste konstrukcje typu "On mi się podoba".
Przykładowe słowa
Kap'amek (Ib), Pert`ak (Id) - imiona męskie