Czarnogóra

Republica Negrumontană
Republika Czarnogórska

(Flaga) (Godło)
Motto: Per vii, libĕrtate şi fraternitate
[[Image:{{{położenie}}}|200px|Republika Czarnogórska na mapie]]
Język(i) urzędowy(e)	czarnogórski
Stolica	Podgórzyca
Największe miasto	Nikszić
Ustrój Prezydent Premier	republika demokratyczna Calin Amiñanu Adela Iliescu
Powierzchnia  - całkowita  - woda (%)	13 812 km² 1,65
Populacja  - 2006  - gęstość zal.	3 211 207 232 os./km²
Waluta	lej czarnogórski (MNL)
Strefa czasowa  - lato	UTC+1 UTC+2
Strefa czasowa  - lato	{{{scz1}}} UTC{{{scz2}}}
Niepodległość ogłoszenie uznanie	2 kwietnia 2006 2 maja 2006
Hymn państwowy	Linva nostră
Kod ISO	MN
Nr kierunkowy	+33
Etnonim  - polski  - lokalny	Czarnogórzanin, Czarnogórzanka negrumontan, negrumontană

Czarnogóra (czarn. Montenegru), lub oficjalnie Republika Czarnogórska (Republica Negrumontană) to niewielkie państwo w Europie Południowej. Ma dostęp do Morza Adriatyckiego, graniczy również od południa z Albanią, od wschodu z Kencyrlą, od północy z Serbią, a od zachodu z Chorwacją. Stolicą kraju jest Podgórzyca. Kraj jest niepodległy od 2 stycznia 2006.

Historia

Główny artykuł: historia Czarnogóry

Czarnogóra jako państwo powstała we wczesnym średniowieczu, jako obszar kultury rzymskiej, oddzielony od Bizancjum. Już wtedy region nazywano "Mons Niger" – Czarna Góra. Stopniowo lokalna kultura ulegała nieznacznym wpływom germańskim. Pierwszym udokumentowanym monarchą był książę Andrzej I Wielki, który panował od 798 do 865 roku.

Czarnogórę omijały większe konflikty. Dopiero I wojna światowa doprowadziła do naruszenia granic. W traktacie kończącym wojnę postanowiono o "wieczystym złączeniu Serbii i Czarnogóry w jedno państwo". Zapis ten wywołał oburzenie części państw, zarówno ententy jak i trójprzymierza. Pomorze i Rumunia posunęły się do zerwania stosunków dyplomatycznych z Serbią. "Serbia i Czarnogóra" przestały istnieć wraz z powołaniem Jugosławii.

Po upadku jugosławiańskiej monarchii, za rządów Iacova Titovicia, Czarnogórcom żyło się w zjednoczonym państwie dużo lepiej niż innym ludom niesłowiańskim, głównie dzięki ciągłym ostrzeżeniom o możliwym wybuchu wojny, wysyłanym po każdym incydencie w jakikolwiek sposób wymierzonym w lud czarnogórski. Niestety, ostrzeżenia, a nawet sankcje i blokada portów nałożone przez Włochy nie przeszkodziły kolejnemu dyktatorowi, Milošowi Slobodaneviciowi, w coraz silniejszych zabiegach slawizujących.

Niepodległość przyszła w 2006 roku, gdy powstała po upadku Jugosławii, Chorwacja zgodziła się na niepodległość Serbii, Słowenii i Czarnogóry. Czarnogórę oddzielono od Serbii i ustanowiono nowy rząd. Z początku wszystkie sprawy szły dość dobrze, jednak w czerwcu 2006 roku nastał kryzys, który doprowadził kraj do bankructwa. Obecnie Czarnogórę wspierają liczne państwa, takie jak Kencyrla, Albania, Bułgaria, Kaledonia, Zjednoczone Królestwo, a nawet Serbia i Persja i Media.

Geografia

Główny artykuł: geografia Czarnogóry

Głównymi miastami Czarnogóry są:

• Submonte (serb. Podgorica)
• Nicşiţ (serb. Nikšić)
• Viseu (serb. Pljevlja)
• Camp Blanc (serb. Bijelo Polje)
• Aviatorilor (serb. Herceg Novi)
• Bărăne (serb. Berane)
• Flore (serb. Cetinje)

Czarnogórskie terytorium rozciąga się od wysokich szczytów wzdłuż granicy z Kencyrlą i Albanią, form krasowych zachodniego Półwyspu Bałkańskiego, do nadbrzeżnej równiny, mającej szerokość do 10 km.

Rozległe formy krasowe w Czarnogórze znajduja się na średniej wysokości 1000 m n.p.m., niektóre jednak sięgają wyżej, do 2000 m, jak Monte Orijanu - 1894 m.

Podział administracyjny

Główny artykuł: podział administracyjny Czarnogóry

Czarnogóra dzieli się na pięć okręgów (judi, l.poj. jude):

• okręg Aviatorilor
• okręg Camp Blanc
• okręg Flore
• okręg Submonte
• okręg Viseu

Miasto Nicşiţ jest miastem wydzielonym z okręgu.

Okręgi dzielą się na mniejsze gminy (comune, l.poj comuna), których łączna liczba wynosi 116. Wyróżnia się dwa rodzaje gmin: gminy obszarowe (comuna teritorială) i gminy miejskie (comuna urbană). Miasto Nicşiţ posiada status specjalny – jest gminą miejską o prawach okręgu (judecomuna Nicşii).

Wg standardów statystycznych NUTS, państwo Czarnogóra ma status NUTS-2. NUTS-1, w którego skład wchodzi, zawiera również Kenzirlę i Albanię. Okręgi mają status NUTS-3. Gminy - NUTS-4.

Państwa Europy

Albania • Aragonia • Austria • Belgia • Bułgaria • Burgundia • Chorwacja • Czarnogóra • Czechy • Dania • Estonia • Finlandia • Francja • Grecja • Helwecja • Holandia • Inflanty • Irlandia • Kaledonia • Kastylia • Kencyrla • Kur-Lit • Liechtenstein • Luksemburg • Łużyce • Malta • Monako • Niemcy • Norwegia • Polska • Pomorze • Pomorze Przednie • Portugalia • Republika Gocka • Republika Serbska • San Marino • Słowacja • Słowenia • Słowenia Południowa • Swebia • Szwecja • Turcja • Węgry • Wielka Wołoszczyzna • Włochy • Zjednoczone Królestwo • Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich

Terytoria autonomiczne: Abchaska SRR • Baszkirska SRR • Białoruska SRR • Czuwaska SRR • Górska FSRR • Kałmucka SRR • Karelo-Fińska SRR • Komijska SRR • Maryjska SRR • Mołdawska SRR • Mordwińska SRR • SRR Niemców Nadwołżańskich • Rosyjska FSRR • Rumunia • Tatarska SRR • Udmurcka SRR • Ukraińska SRR • Wyspy Normandzkie • Wyspy Owcze • Żertwia

Terytoria zależne: Glacja • Szetlandy

 

W innych językach: Kencirlish, Negrumontană, Polski