Czasowniki w siboli
Tryb oznajmujący[]
Czas teraźniejszy[]
W czasie teraźniejszym czasownik może mieć co najwyżej cztery różne formy. Forma "my inkluzywnego" jest zawsze równa formie 2. osoby l. pojedynczej i mnogiej. Formy 1. i 3. osoby l. mnogiej są również tożsame.
Przykładowa odmiana czasowników: gig (być), ulig (mieć), modalnych i regularnych. (kreska oznacza brak końcówki, sam rdzeń)
| gig | ulig | -eg | -ig | |
|---|---|---|---|---|
| 1 sg | lo gil | lo ul | lo -el | lo -i |
| 2 sg | foq giya | foq uliya | foq -oya | foq -iya |
| 3 sg | ebi gij | ebi ulij | ebi - | ebi -ij |
| 1 pl (ekskl) | lob gi | lob uli | lob - | lob -i |
| (inkl) | xib giya | xib uliya | xib -oya | xib -iya |
| 2 pl | xoq giya | xoq uliya | xoq -oya | xoq -iya |
| 3 pl | eb gi | eb uli | eb - | eb -i |
Czas przeszły[]
| gig | ulig | -eg | -ig | |
|---|---|---|---|---|
| 1 sg | lo zif | lo ulif | lo -ef | lo -if |
| 2 sg | foq zofa | foq ulifa | foq -ofa | foq -a |
| 3 sg | ebi zif | ebi ulif | ebi -ef | ebi -if |
| 1 pl (ekskl) | lob zif | lob ulif | lob -ef | lob -if |
| (inkl) | xib zofa | xib ulifa | xib -ofa | xib -a |
| 2 pl | xoq zofa | xoq ulifa | xoq -ofa | xoq -a |
| 3 pl | eb zif | eb ulif | eb -ef | eb -if |
Czas przyszły[]
W czasie przyszłym do tematu jest dodawany prefiks ro- (po spółgłosce) lub rav- (po samogłosce).
Czasowniki regularne (i ulig) mają sufiksy -i (1. i 3. osoba l. pojedynczej i mnogiej), -a (2. osoba l. pojedynczej i mnogiej oraz inkluzyw) dodawane bezpośrednio do rdzenia.
Czasowniki modalne mają dla każdej osoby identyczną formę zakończoną na -e.
Czasownik gig ma w czasie przyszłym nieregularną odmianę:
| 1 sg | lo re |
|---|---|
| 2 sg | foq roya |
| 3 sg | ebi roj |
| 1 pl (ekskl) | lob re |
| (inkl) | xib roya |
| 2 pl | xoq roya |
| 3 pl | eb re |
Tryb rozkazujący[]
Każdy czasownik (oprócz modalnych) ma jedną formę rozkazującą, samodzielnie występującą w 2. osobie l. pojedynczej. Aby określić inną osobę, do której skierowany jest rozkaz, używa się odpowiedniego zaimka z tą formą.
Czasowniki modalne nie mają form rozkazujących.
Przykładowe formy trybu rozkazującego czasowników gig, ulig i regularnych.
| gig | ulig | -ig | |
|---|---|---|---|
| 2 sg | giy | uliy | -iy |
| 3 sg | ebi giy | ebi uliy | ebi -iy |
| 1 pl (inkl) | xib giy | xib uliy | xib -iy |
| 2 pl | xoq giy | xoq uliy | xoq -iy |
| 3 pl | eb giy | eb uliy | eb -iy |
Tryb warunkowy[]
Tryb warunkowy jest tworzony analitycznie - przez czasownik posiłkowy bosig łączący się z supinem czasownika głównego, np.
- Lo bosi gogi. - byłbym
- Xoq bosiya zujogi. - widzielibyście
Supinum[]
Tworzenie supina jest regularne - następuje zamiana końcówki bezokolicznika -ig na końcówkę -ogi.
Imiesłowy[]
Od czasowników modlanych nie tworzy się gerundiów, supinów ani imiesłowów.
Gerundium to rzeczownik odsłowny. Gerundia odmieniają się według deklinacji spółgłoskowej.
| gig | ulig | -ig | |
|---|---|---|---|
| gerundium | gogil | ulil | -il |
| im. czynny teraźniejszy |
gogilaz | ulilaz | -ilaz |
| im. przeszły | gogifaz | ulifaz | -ifaz |
| im. bierny | - | ulirol | -irol |