Dem-chylé Chsornál

Dem-chylé Chsornál (arb. Dzień dobry gazeta, Gazeta na dobry dzień) — wysokonakładowy, ogólnoarabastyjski dziennik społeczno-polityczny, publikowany przez wydawnictwo Tré Súpilys nieprzerwanie od 3 lipca 1882 roku, z główną redakcją w Liosos; od 23 marca 1953 roku we Władanie.

Według danych Arabastyjskiej Komisji Wydawniczej zajmuje pierwszą pozycję na rynku pod względem ilości sprzedawanych egzemplarzy.

Historia

"Dem-chylé Chsornál" powstała jako biuletyn informacyjny Stowarzyszenia Językoznawców podczas Wielkiej Reformy Języka Arbastyjskiego wprowadzonej w 1882 roku, w którym zamieszczane były wiadomości o postępach prac Stowarzyszenia.

Pomysłodawcami publikowania biuletynu byli członkowie Stowarzyszenia - Araban Coudon, Jacques le Brun i Max Echesente - którzy stanowili jednoczesnie zespół redakcyjny. Tytuł redaktora naczelnego powierzono Arabanowi Coudonowi, który postanowił, iż biuletyn będzie ukazywał się co tydzień.

Pierwszy numer został wydany w stu egzemplarzach 12 kwietnia 1880 roku i liczył sobie dziesięć stron. Pisany był w trzech językach - francuskim, hiszpańskim i angielskim, jako że były to języki ojczyste części członków Stowarzyszenia oraz ze względu na fakt, że celem prac reformatrów było odtworzenie języka arbastyjskiego, który w XIX wieku był właściwie językiem martwym, używanym tylko na wsiach i nie mogłaby się w nim ukazywać żadna publikacja, gdyż byłaby dla większości czytelników niezrozumiała.

Tytuł

Jeszcze będąc lingwistycznym biuletynem informacyjnym, "Dem-chylé Chsornál" nie posiadała tytułu. Mówiono o niej po prostu "Chsornál" (arb. gazeta).

Potrzeba nadania tytułu zrodziła się dopiero na etapie przekształcania biuletynu w ogólnodostępny dziennik. Pomysłodawcą dostawienia przed słowem "Chsornál" zwrotu "Dem-chylé" (arb. dzień dobry) był Araban Coudon. Według jego pomysłu nowy tytuł powinien nawiązywać do korzeni gazety związanych z Wielką Reformą (zwrot dem-chylé był jednym z pierwszych jednogłośnie przyjętych przez członków Stowarzyszenia jako obowiązujący w standardzie literackim zrekonstruowanego języka arbastyjskiego), a jednocześnie wzbudzać pozytywne emocje.

Tytuł wymyślony przez Coudona przyjęto i używano w niezmienionej formie do 31 grudnia 1899 roku.

1 stycznia 1900 roku, wraz ze wzrostem sprzedaży, dla podkreślenia pozycji gazety tytuł rozszerzono o zwrot "Chsornál entrô Arbastian Móntesus" (arb. Gazeta Księstwa Arabastyjskiego) dopisywany pod "Dem-chylé Chsornál" mniejszą czcionką, który zmieniono 24 czerwca 1918 roku, w dniu włączenia Księstwa do terytorium Królestwa Arabastii, na "Chsornál entrô Acrabastía" (arb. Gazeta Arabastii).

23 marca 1953 roku, w dniu uroczystego otwarcia głównej redakcji gazety we Władanie, powrócono do pierwotnego tytułu "Dem-chylé Chsornál", a drugą część zamieniono w hasło gazety "Nationall Chsornál entrô Acrabastía" (arb. Narodowa gazeta Arabastii).