Conlang Wiki
Virginis (dyskusja | edycje)
Nie podano opisu zmian
Nie podano opisu zmian
Znaczniki: VisualEditor apiedit
 
(Nie pokazano 5 wersji utworzonych przez 4 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
{{info państwo
+
{{info państwo Jawia
 
| nazwa lokalna= Sakharthvelos Koršahani
 
| nazwa lokalna= Sakharthvelos Koršahani
 
| nazwa polska= Republika Gruzji
 
| nazwa polska= Republika Gruzji
Linia 31: Linia 31:
 
| etnonim lokalny=
 
| etnonim lokalny=
 
| przypis=
 
| przypis=
  +
|organizacje=–
  +
|kontynent=Jaruzja
  +
|języki używane=gruziński, worani
 
}}
 
}}
Gruzja - państwo w zachodniej [[Jaruzja|Jaruzji]]. Graniczy z [[Worastan]]em i [[Kugulstan]]em. W znacznej mierze uzależnione gospodarczo od Worastanu.
+
'''Gruzja''' państwo w zachodniej [[Jaruzja|Jaruzji]]. Graniczy z [[Worastan]]em i [[Kugulstan]]em. W znacznej mierze uzależnione gospodarczo od Worastanu.
  +
  +
== Geografia ==
  +
Gruzja leży na suchym, górzystym terenie, w większości na terenie pustyni gruzińskiej. Najdłuższą i jedyną rzeką na terenie kraju jest Atrak (na wschodzie kraju). Najwyższy szczyt to Pij (2 361 m n.p.m.)
  +
  +
Graniczy z Worastanem na południu, z Kugulstanem na wschodzie, z Ujgurią na zachodzie i Tocharstanem na północy. Kraj nie ma dostępu do morza.
  +
[[File:Gruzja podział adm..png|thumb|220x220px|Podział administracyjny Gruzji]]
   
 
==Historia==
 
==Historia==
   
Pierwsze wzmianki o Gruzinach pojawiają się w starożytnych inskrypcjach huryckich, opisujących lud o nazwie Diaocha. W V wieku p.n.e. powstały dwa królestwa - Kolchida i Iberia. W 74 roku król Kolchidy Gorgasali przyjął zoroastrianizm. W 131 Kolchida podbiła Iberię. Prawosławie dotarło do Gruzji w X wieku za pośrednictwem czeczeńskim.
+
Pierwsze wzmianki o Gruzinach pojawiają się w starożytnych inskrypcjach huryckich, opisujących lud o nazwie Diaocha. W V wieku p.n.e. powstały dwa królestwa Kolchida i Iberia. W 74 roku król Kolchidy Gorgasali przyjął zoroastrianizm. W 131 Kolchida podbiła Iberię. Prawosławie dotarło do Gruzji w X wieku za pośrednictwem czeczeńskim.
   
W XIII wieku Gruzja została podbita przez Tatarów. Przez kilkaset lat wchodziła w skład najpierw Chanatu Sarajskiego, a później Namiru i przejściowo Spalska. Niepodległe państwo pod władzą szacha Aslana II odrodziło się w 1843. Syn Aslana, Murdadi był nieudolnym władcą i został obalony w wyniku przewrotu pałacowego. Pierwszym prezydentem został Noe Žordania. W 1976 wybory wygrali autorytarni socjaliści, którzy utrzymują władzę do dziś. Swoimi biurokratycznymi rządami doprowadzili oni do upadku gospodarki, toteż kraj utrzymuje jako taki standard życia tylko dzięki pomocy Worastanu.
+
W XIII wieku Gruzja została podbita przez Tatarów. Przez kilkaset lat wchodziła w skład najpierw Chanatu Sarajskiego, a później Namiru i przejściowo Spalska. Niepodległe państwo pod władzą szacha Aslana II odrodziło się w 1843. Syn Aslana, Murdadi był nieudolnym władcą i został obalony w wyniku przewrotu pałacowego. Pierwszym prezydentem został Noe Žordania. W 1976 wybory wygrali autorytarni socjaliści, którzy utrzymują władzę do dziś. W 2002 roku wybuchła wojna domowa. Po wojnie prezydentem został Dale Gudeishe należący do partii demokratycznej. 2 miesiące później został zastrzelony i władzę znowu przejęli socjaliści.
   
 
==Demografia==
 
==Demografia==
:Narodowości: 93% Gruzini, 4% Lakowie, 2% Worańczycy, 1% inni
+
*Narodowości: 93% Gruzini, 4% Lakowie, 2% Worańczycy, 1% inni
:Religie: 60% zoroastrianizm, 23% ateizm, 13% prawosławie, 5% buddyzm
+
*Religie: 60% zoroastrianizm, 23% ateizm, 13% prawosławie, 5% buddyzm
  +
  +
== Podział administracyjny ==
  +
Od 2002 roku Gruzja podzielona jest na pięć wilajetów:
  +
  +
Woranię (na mapie niebieska) ze stolicą w Akharstanie
  +
  +
Atrakię (zieloną) ze stolicą w Zudgidi
  +
  +
Kugultię (różową) ze stolicą w Kalfati
  +
  +
Region Pustynny (żółty) ze stolicą w Dar-e-Ghaliat
  +
  +
Mangonię (czerwona) ze stolicą w Sta Alifa
  +
  +
== Szkolnictwo ==
  +
System kształcenia w Gruzji jest odpłatny, obowiązkowy dla osób w wieku od 6 do 16 lat. Szkolnictwo podstawowe jest obowiązkowe, ale wyższe odpłatne, na co stać niewielu, skutkiem czego ponad 60% uczniów kończy edukację w wieku 16 lat. Dla dzieci w wieku do 3 lat dostępne są żłobki. Dzieci w wieku 3 lat idą do przedszkola, do którego chodzą przez trzy lata.
  +
  +
Dzieci w wieku lat sześciu przyjmowane są do 7-letniej podstawówki, następnie w wieku trzynastu lat mogą wybrać trzyletnią szkołę zawodową (a później pracę lub dwuletnią szkołę uzupełniającą, po której można uczęszczać do szkoły średniej dla dorosłych), lub pięcioletnią szkołę średnią.
  +
  +
W szkole średniej istnieją przedmioty obowiązkowe: literatura jaruzyjska, dwa języki obce nowożytne (najczęściej worani i sweński), matematyka, fizyka i chemia, historia, geografia, biologia, system polityczny Gruzji oraz w-f. Na zakończenie szkoły średniej zdaje się egzamin z wszystkich przedmiotów obowiązkowych naraz: jest to test składający się z kilkuset pytań z różnych dziedzin wiedzy.Oficjalnie pisze się go od 9.00 do 17.00.
  +
  +
Szkoły posiadają przedmioty profilujące: może to być np. rysunek techniczny, laboratorium chemiczne, historia starożytna czy hodowla trzody chlewnej. Te przedmioty zdaje się na bieżąco i nie pojawiają się na egzaminie końcowym, choć wpływają na promocję do następnej klasy. Kwalifikacje zawodowe są niezależne od wykształcenia, można je uzyskać po zdaniu egzaminu certyfikującego, organizowanego w zależności od branży przez cechy rzemieślnicze, związki zawodowe lub urzędników Ministerstwa Gospodarki.
  +
  +
Szkolnictwo wyższe jest płatne, nie istnieją uczelnie prywatne. Nie ma habilitacji, dostępne stopnie to inżynier, magister i doktor. Profesor to tytuł czysto funkcyjny i oznacza kierownika katedry lub instytutu naukowego.
  +
  +
== Ustrój ==
  +
Władze utrzymują, ze Gruzja to republika kapitalistyczna, tymczasem jest to prawdopodobnie największa dyktatura na świecie.Głową państwa jest prezydent, wybierany na 8-letnią kadencję. Wybory są fałszowane, przez co od ponad 20 lat rządzi Hakan Ašvetia, wybrany na tajnym posiedzeniu Dumy po śmierci swojego ojca, Artemyva Ašvetii. Prezydent razem z rządem stanowi władzę wykonawczą. Parlament sprawuje władzę ustawodawczą. Parlament składa się z dwóch izb: Dumy oraz Senatu. W Dumie zasiada 140 posłów wybieranych na 6-letnią kadencję. W Senacie zasiada 100 posłów, wybieranych na kadencję 5-letnią. Obecnie (od 1976) w Dumie najwięcej deputowanych posiada Gruzińska Zjednoczona Partia Pracy (Coś jak PZPR, tylko samodzielny). W opozycji do niej są: Gruzińska Partia Socjaldemokratyczna (Nasze SLD), RAZEM! (Coś jak nasze PO), Narodowa Partia Zoroastrycka oraz Gruzja Nowoczesna (Nasza .Nowoczesna). Partie należące do opozycji posiadają 1-2 deputowanych (wyjątkiem jest Partia Socjaldemokratyczna, posiadająca 15 deputowanych).
  +
[[File:Do conlangwiki.jpg|centre|thumb|220x220px|Posiedzenie Dumy w sprawie zmiany konstytucji, 23. 05.16]]
  +
  +
== Siły zbrojne ==
  +
Budżet sił zbrojnych w 2008 wynosił 19.5% budżetu narodowego, czyli 6,3 miliarda abazi. Gruzja posiada armię z poboru, w tym 250 000 żołnierzy piechoty, 11 000 marynarzy i 47 000 lotników. Służba wojskowa jest obowązkowa w wieku od 20 do 25 lat, wyjątki stanowią osoby chore. Siły zbrojne Gruzji posiadają 25 głowic atomowych.
  +
  +
== Gospodarka ==
  +
  +
=== Przemysł ===
  +
W Gruzji występują różnorodne, choć mało zasobne złoża surowców mineralnych. Jej tereny obfitują jednak w surowce kopalniane, np. węgiel brunatny. Eksploatuje się go głównie metodą odkrywkową. Występują tu ponadto także niewielkie złoża rudy manganu, miedzi, cynku, ołowiu, uranu, węgla brunatnego, węgla kamiennego, rudy żelaza, oraz niewielkie złoża ropy naftowej i gazu ziemnego. Rozwinięty jest przemysł maszynowy (produkcja obrabiarek, maszyn rolniczych, sprzętu gospodarstwa domowego), elektrotechniczny i elektroniczny (silniki elektryczne, sprzęt oświetleniowy, telekomunikacyjny i sprzęt gospodarstwa domowego, metalurgiczny (hutnictwo aluminium), samochodowy i środków transportu (m.in. nowe fabryki Ferda, Sveacars), autobusy, samochody ciężarowe, spożywczy (winiarski, olejarski, owocowo-warzywny, mięsny, tytoniowy), odzieżowy i obuwniczy. Większość fabryk należy do zagranicznych korporacji (przykład w realnym życiu: duńskie LEGO robione w Chinach).
  +
  +
=== Rolnictwo ===
  +
Ze względu na pustynny obszar, na którym kraj leży, rolnictwo nie jest bardzo rozwinięte. Jednak w okolicy Zudgidi znajdują się nieliczne pola. Odsetek gruntów rolnych wynosi 3%, łąki i pastwiska 8,5%, sady 0,6%.
  +
  +
Rolnictwo cechuje się brakiem mechanizacji (maszyny rolnicze jadą na eksport do sąsiednich krajów), opiera się ona na sile ludzkich rąk.Uprawiane są głównie rośliny okopowe (ziemniaki, buraki zwyczajne). Uprawa winorośli zajmuje ponad 20% powierzchni gruntów ornych. Ponadto pszczelarstwo oraz hodowla bydła, trzody chlewnej, owiec i drobiu.
  +
  +
== Tablice rejestracyjne ==
  +
Gruzińskie tablice rejestracyjne posiadają białe znaki na czarnym tle. Obecny wzór został wprowadzony w 1982 roku. Użyte mogą być tylko litery alfabetu gruzińskiego (wraz ze znakami występującymi tylko w tym języku).
  +
  +
Kod składa się z dwóch liter: pierwsza oznacza wilajet, a druga oznacza miasto, w którym zarejestrowano pojazd, oraz z 5 cyfr.
  +
  +
=== Wyróżniki: ===
  +
V - Worania
  +
  +
R - Artakia
  +
  +
I - Kugultia
  +
  +
S - Region Pustynny
  +
  +
A - Mangonia
  +
  +
== Ciekawostki ==
  +
# W 2015 na śmietnisku miejskim w Zudgidi zaczęła się bitwa o nadal działający telewizor jednego z dostojników państwowych. Dlaczego? Ponieważ w normalnym gruzińskim telewizorze jakość obrazu to 240p, a osoby z wyższych sfer posiadają sweńskie telewizory Svmsung z jakością obrazu 1800p60.
  +
# W 2002, podczas wojny domowej, runął najsłynniejszy budynek w stolicy. Wieża Gorgsaliego powstała w 1532 roku. Obecnie trwa rekonstrukcja wieży.
  +
# Najwyższa temperatura na świecie została zanotowana w Gruzji w 1923 roku. Wynosiła ona 52℃
 
[[Kategoria:Jawia]]
 
[[Kategoria:Jawia]]
  +
{{Jaruzja}}

Aktualna wersja na dzień 10:09, 31 lip 2017

Sakharthvelos Koršahani
Republika Gruzji
Flaga Gruzji [[Image:|100px|Godło Gruzji]]
(Flaga) (Godło)
Motto: Żala erthobašia (W jedności siła)
[[Image:{{{położenie}}}|200px|Republika Gruzji na mapie]]
Dominująca religia {{{religia}}}
Język(i) urzędowy(e) gruziński
Język(i) używany(e) gruziński, worani
Stolica Zudgidi
Największe miasto {{{największe miasto}}}
Ustrój
prezydent
republika
Hakan Ašvetia
Kontynent Jaruzja
Powierzchnia
 - całkowita
 - woda (%)

km²
Populacja
 -
 - gęstość zal.

7 000 000
os./km²
Członkostwo w organizacjach międzynarodowych
Waluta abazi = 100 puli (ABA)
Strefa czasowa
 - lato
UTC
UTC
Strefa czasowa
 - lato
{{{scz1}}}
UTC{{{scz2}}}
Obalenie szacha
1891
Hymn państwowy Dideba zechit kurthxeuls (Pochwalony bądź, dawco błogosławieństw)
Kod ISO KRT
Nr kierunkowy +
Etnonim
 - polski
 - lokalny
 
Gruzin, Gruzinka
Lista państw Jawii

Gruzja – państwo w zachodniej Jaruzji. Graniczy z Worastanem i Kugulstanem. W znacznej mierze uzależnione gospodarczo od Worastanu.

Geografia[]

Gruzja leży na suchym, górzystym terenie, w większości na terenie pustyni gruzińskiej. Najdłuższą i jedyną rzeką na terenie kraju jest Atrak (na wschodzie kraju). Najwyższy szczyt to Pij (2 361 m n.p.m.)

Graniczy z Worastanem na południu, z Kugulstanem na wschodzie, z Ujgurią na zachodzie i Tocharstanem na północy. Kraj nie ma dostępu do morza.

Gruzja podział adm.

Podział administracyjny Gruzji

Historia[]

Pierwsze wzmianki o Gruzinach pojawiają się w starożytnych inskrypcjach huryckich, opisujących lud o nazwie Diaocha. W V wieku p.n.e. powstały dwa królestwa – Kolchida i Iberia. W 74 roku król Kolchidy Gorgasali przyjął zoroastrianizm. W 131 Kolchida podbiła Iberię. Prawosławie dotarło do Gruzji w X wieku za pośrednictwem czeczeńskim.

W XIII wieku Gruzja została podbita przez Tatarów. Przez kilkaset lat wchodziła w skład najpierw Chanatu Sarajskiego, a później Namiru i przejściowo Spalska. Niepodległe państwo pod władzą szacha Aslana II odrodziło się w 1843. Syn Aslana, Murdadi był nieudolnym władcą i został obalony w wyniku przewrotu pałacowego. Pierwszym prezydentem został Noe Žordania. W 1976 wybory wygrali autorytarni socjaliści, którzy utrzymują władzę do dziś. W 2002 roku wybuchła wojna domowa. Po wojnie prezydentem został Dale Gudeishe należący do partii demokratycznej. 2 miesiące później został zastrzelony i władzę znowu przejęli socjaliści.

Demografia[]

  • Narodowości: 93% Gruzini, 4% Lakowie, 2% Worańczycy, 1% inni
  • Religie: 60% zoroastrianizm, 23% ateizm, 13% prawosławie, 5% buddyzm

Podział administracyjny[]

Od 2002 roku Gruzja podzielona jest na pięć wilajetów:

Woranię (na mapie niebieska) ze stolicą w Akharstanie

Atrakię (zieloną) ze stolicą w Zudgidi

Kugultię (różową) ze stolicą w Kalfati

Region Pustynny (żółty) ze stolicą w Dar-e-Ghaliat

Mangonię (czerwona) ze stolicą w Sta Alifa

Szkolnictwo[]

System kształcenia w Gruzji jest odpłatny, obowiązkowy dla osób w wieku od 6 do 16 lat. Szkolnictwo podstawowe jest obowiązkowe, ale wyższe odpłatne, na co stać niewielu, skutkiem czego ponad 60% uczniów kończy edukację w wieku 16 lat. Dla dzieci w wieku do 3 lat dostępne są żłobki. Dzieci w wieku 3 lat idą do przedszkola, do którego chodzą przez trzy lata.

Dzieci w wieku lat sześciu przyjmowane są do 7-letniej podstawówki, następnie w wieku trzynastu lat mogą wybrać trzyletnią szkołę zawodową (a później pracę lub dwuletnią szkołę uzupełniającą, po której można uczęszczać do szkoły średniej dla dorosłych), lub pięcioletnią szkołę średnią.

W szkole średniej istnieją przedmioty obowiązkowe: literatura jaruzyjska, dwa języki obce nowożytne (najczęściej worani i sweński), matematyka, fizyka i chemia, historia, geografia, biologia, system polityczny Gruzji oraz w-f. Na zakończenie szkoły średniej zdaje się egzamin z wszystkich przedmiotów obowiązkowych naraz: jest to test składający się z kilkuset pytań z różnych dziedzin wiedzy.Oficjalnie pisze się go od 9.00 do 17.00.

Szkoły posiadają przedmioty profilujące: może to być np. rysunek techniczny, laboratorium chemiczne, historia starożytna czy hodowla trzody chlewnej. Te przedmioty zdaje się na bieżąco i nie pojawiają się na egzaminie końcowym, choć wpływają na promocję do następnej klasy. Kwalifikacje zawodowe są niezależne od wykształcenia, można je uzyskać po zdaniu egzaminu certyfikującego, organizowanego w zależności od branży przez cechy rzemieślnicze, związki zawodowe lub urzędników Ministerstwa Gospodarki.

Szkolnictwo wyższe jest płatne, nie istnieją uczelnie prywatne. Nie ma habilitacji, dostępne stopnie to inżynier, magister i doktor. Profesor to tytuł czysto funkcyjny i oznacza kierownika katedry lub instytutu naukowego.

Ustrój[]

Władze utrzymują, ze Gruzja to republika kapitalistyczna, tymczasem jest to prawdopodobnie największa dyktatura na świecie.Głową państwa jest prezydent, wybierany na 8-letnią kadencję. Wybory są fałszowane, przez co od ponad 20 lat rządzi Hakan Ašvetia, wybrany na tajnym posiedzeniu Dumy po śmierci swojego ojca, Artemyva Ašvetii. Prezydent razem z rządem stanowi władzę wykonawczą. Parlament sprawuje władzę ustawodawczą. Parlament składa się z dwóch izb: Dumy oraz Senatu. W Dumie zasiada 140 posłów wybieranych na 6-letnią kadencję. W Senacie zasiada 100 posłów, wybieranych na kadencję 5-letnią. Obecnie (od 1976) w Dumie najwięcej deputowanych posiada Gruzińska Zjednoczona Partia Pracy (Coś jak PZPR, tylko samodzielny). W opozycji do niej są: Gruzińska Partia Socjaldemokratyczna (Nasze SLD), RAZEM! (Coś jak nasze PO), Narodowa Partia Zoroastrycka oraz Gruzja Nowoczesna (Nasza .Nowoczesna). Partie należące do opozycji posiadają 1-2 deputowanych (wyjątkiem jest Partia Socjaldemokratyczna, posiadająca 15 deputowanych).

Do conlangwiki

Posiedzenie Dumy w sprawie zmiany konstytucji, 23. 05.16

Siły zbrojne[]

Budżet sił zbrojnych w 2008 wynosił 19.5% budżetu narodowego, czyli 6,3 miliarda abazi. Gruzja posiada armię z poboru, w tym 250 000 żołnierzy piechoty, 11 000 marynarzy i 47 000 lotników. Służba wojskowa jest obowązkowa w wieku od 20 do 25 lat, wyjątki stanowią osoby chore. Siły zbrojne Gruzji posiadają 25 głowic atomowych.

Gospodarka[]

Przemysł[]

W Gruzji występują różnorodne, choć mało zasobne złoża surowców mineralnych. Jej tereny obfitują jednak w surowce kopalniane, np. węgiel brunatny. Eksploatuje się go głównie metodą odkrywkową. Występują tu ponadto także niewielkie złoża rudy manganu, miedzi, cynku, ołowiu, uranu, węgla brunatnego, węgla kamiennego, rudy żelaza, oraz niewielkie złoża ropy naftowej i gazu ziemnego. Rozwinięty jest przemysł maszynowy (produkcja obrabiarek, maszyn rolniczych, sprzętu gospodarstwa domowego), elektrotechniczny i elektroniczny (silniki elektryczne, sprzęt oświetleniowy, telekomunikacyjny i sprzęt gospodarstwa domowego, metalurgiczny (hutnictwo aluminium), samochodowy i środków transportu (m.in. nowe fabryki Ferda, Sveacars), autobusy, samochody ciężarowe, spożywczy (winiarski, olejarski, owocowo-warzywny, mięsny, tytoniowy), odzieżowy i obuwniczy. Większość fabryk należy do zagranicznych korporacji (przykład w realnym życiu: duńskie LEGO robione w Chinach).

Rolnictwo[]

Ze względu na pustynny obszar, na którym kraj leży, rolnictwo nie jest bardzo rozwinięte. Jednak w okolicy Zudgidi znajdują się nieliczne pola. Odsetek gruntów rolnych wynosi 3%, łąki i pastwiska 8,5%, sady 0,6%.

Rolnictwo cechuje się brakiem mechanizacji (maszyny rolnicze jadą na eksport do sąsiednich krajów), opiera się ona na sile ludzkich rąk.Uprawiane są głównie rośliny okopowe (ziemniaki, buraki zwyczajne). Uprawa winorośli zajmuje ponad 20% powierzchni gruntów ornych. Ponadto pszczelarstwo oraz hodowla bydła, trzody chlewnej, owiec i drobiu.

Tablice rejestracyjne[]

Gruzińskie tablice rejestracyjne posiadają białe znaki na czarnym tle. Obecny wzór został wprowadzony w 1982 roku. Użyte mogą być tylko litery alfabetu gruzińskiego (wraz ze znakami występującymi tylko w tym języku).

Kod składa się z dwóch liter: pierwsza oznacza wilajet, a druga oznacza miasto, w którym zarejestrowano pojazd, oraz z 5 cyfr.

Wyróżniki:[]

V - Worania

R - Artakia

I - Kugultia

S - Region Pustynny

A - Mangonia

Ciekawostki[]

  1. W 2015 na śmietnisku miejskim w Zudgidi zaczęła się bitwa o nadal działający telewizor jednego z dostojników państwowych. Dlaczego? Ponieważ w normalnym gruzińskim telewizorze jakość obrazu to 240p, a osoby z wyższych sfer posiadają sweńskie telewizory Svmsung z jakością obrazu 1800p60.
  2. W 2002, podczas wojny domowej, runął najsłynniejszy budynek w stolicy. Wieża Gorgsaliego powstała w 1532 roku. Obecnie trwa rekonstrukcja wieży.
  3. Najwyższa temperatura na świecie została zanotowana w Gruzji w 1923 roku. Wynosiła ona 52℃