Edytujesz Ihshi

<div style="position:absolute; z-index:100; left:2px; top:2px;" class="metadata" id="other-languages"><small>[[Ihshi|Polski]] &bull; [[Іхшіедаі кієнау|Ахтіаљєдаі]]</small></div>
'''{{Język
|kolor = #F0FFFF
|nazwa = Ihshi
|nazwa własna = Ihshi
|twórca = [[Użytkownik:Haxy.M|Haxy.M]]
|rok = 2006
|cel = kryptografia
|alfabet = alfabet [[alfabet łaciński|łaciński]]
|conlanger1 = ih
}}'''
'''Język ihshi '''(ih. ih shi czyt. ih ʂi - mroźny poranek) sztuczny język, nieprzynależący do żadnej grupy językowej. Powstał pierwotnie między rokiem 2005, a 2006 (dokładna data nieznana) w celach kryptograficznych. Obecnie nie jest już wykorzystywany do kryptografii, ale dalej jest rozwijany. Podstawowymi założeniami podczas tworzenia języka był brak podobieństwa do żadnego z istniejących języków oraz możliwość zapisu w ASCII.

==Fonetyka==
Charakterystyczną cechą języka ihshi jest mała ilość używanych głosek, sumarycznie 14 (5 samogłosek i 9 spółgłosek, przyczym jedna zaniknęła i jest niema)


===Samogłoski===

<div style="background:transparent;">
{| cellspacing="0px" cellpadding=0 style="text-align:center; background:transparent;"
|- style="text-align:center; font-size:smaller;"
| style="width:70px; text-align:right;" |
| style="width:60px;" | '''Przednie'''
| style="width:60px;" |
| style="width:60px;" |
| style="width:60px;" |
| style="width:60px;" | '''Tylne'''
|-
| style="height:30px; font-size:smaller; text-align:right;" | '''Przymknięte'''
| style="height:210px;" colspan=5 rowspan=7 | <div style="position:relative;">[[Plik:Blank vowel trapezoid.png|300px|link=]]<div style="background:transparent; position:absolute; top:0px; left:0px;">
{| style="position:relative; width:300px; height:210px; text-align:center; background:transparent;"
| style="width:300px; height:210px; text-align:center; background:transparent;" |<div style="position:absolute; left:5%; width:2.33em; top:2%; height:1.33em; font-size:120%; background:white;" class="nounderlines">i</div>
<div style="position:absolute; left:82%; width:3em; top:2%; height:1.33em; font-size:120%; background:white;" class="nounderlines">u</div>

<div style="position:absolute; left:31%; width:2.66em; top:58%; height:1.33em; font-size:120%; background:white;" class="nounderlines">ɛ</div>

<div style="position:absolute; left:84%; width:2.33em; top:58%; height:1.33em; font-size:120%; background:white;" class="nounderlines">ɔ</div>

<div style="position:absolute; left:44%; width:2.66em; top:86%; height:1.33em; font-size:120%; background:white;" class="nounderlines">a</div>
|}
</div></div>
|-
| style="height:30px; font-size:smaller; text-align:right;" |
|-
| style="height:30px; font-size:smaller; text-align:right;" |
|-
| style="height:30px; font-size:smaller; text-align:right;" |
|-
| style="height:30px; font-size:smaller; text-align:right;" | '''Półotwarte'''
|-
| style="height:30px; font-size:smaller; text-align:right;" |
|-
| style="height:30px; font-size:smaller; text-align:right;" | '''Otwarte'''
|}
</div>

===Spółgłoski===
====Płucne====
{| class="wikitable" style="text-align: center"
|- style="vertical-align: center; font-size: x-small; height: 3em"
| style="font-size: 90%;" |
! style="width: 4em;" | Dwu‐<br />wargowe
! style="width: 4em;" | Dzią‐<br />słowe
! style="width: 4em;" | Retro‐<br />fleksyjne
! colspan="2" style="width: 4em;" | Języcz‐<br />kowe
! colspan="2" style="width: 4em;" | Krta‐<br />niowe
|- style="font-size: 120%;"
! style="font-size: x-small; text-align:left" | Nosowe
| class="nounderlines" | m
| class="nounderlines" |n
| class="nounderlines" |
| class="nounderlines" colspan="2" |
| colspan="2" style="background:#ccc" | &nbsp;
|- style="font-size: 120%;"
! style="font-size: x-small; text-align:left" | Zwarte
| class="nounderlines" |
| class="nounderlines" |t
| class="nounderlines" |
| class="nounderlines" colspan="2" | ɢ
| class="nounderlines" style="width: 1em;" |
| style="width: 1em; background:#ccc" | &nbsp;
|- style="font-size: 120%;"
! style="font-size: x-small; text-align:left" | Szczelinowe
| class="nounderlines" |
| class="nounderlines" | s
| class="nounderlines" | ʂ
| class="nounderlines" style="width: 1em;" |
| class="nounderlines" colspan="2" | h
|}
====Zwarto-szczelinowe====
Jedyną spółgłoską zwarto-szczelinową pojawiającą się w języku ihshi jest [[spółgłoska zwarto-szczelinowa dziąsłowa bezdźwięczna|ʦ]].

==Alfabet==
Do zapisu używany jest alfabet łaciński.
*a [a]
*i [i]
*u [u]
*e [ɛ]
*o [ɔ]
*tz [ʦ]
*t [t]
*h [h]
*hh - nieme "h", poprzedzająca samogłoska jest dłuższa
*gh [ɢ]
*sh [ʂ]
*s [s]
*m [m]
*n [n]


==Podstawowa gramatyka==
===Podmiot===
Podmiot w zdaniu oznaczany jest partykułą -''mai ''[mai]. W mowie potocznej w prostych zdaniach partykuła ta może być pominięta.
*Przykład: ''Aitzuhha shi'''mai'''.'' [aiʦuːa ʂimai] - Jesteś piękna(y).



===Negacja===
Negujemy przez dodanie okołorostka ''tzu''...''ne'' [ʦu nɛ]. Istotne jest który element jest otoczony.
*Przykład: ''shehh nehh'' [ʂɛː nɛː] (biały kwiat) - '''''tzu'''shehh'''ne''' nehh'' [ʦuʂɛːnɛ nɛː] (niebiały kwiat).


===Liczba mnoga===
Liczbę mnogą tworzymy poprzez dodanie przyrostka -''tehh'' [tɛː].
*Przykład: ''misute''[misutɛ] (młodsza siostra) - ''misute'''tehh'''''[misutɛtɛː] (młodsze siostry).


===Liczebniki===
W ihshi liczebniki nie występują. W miejsce liczebnika głównego dla dwóch lub więcej elementów użyjemy normalnie liczby mnogiej (przyrostek -''tehh'' [tɛː]). Jeśli element jest tylko jeden, a chcemy zaznaczyć, że jest jeden a nie pierwszy użyjemy słowa ''ane''[anɛ](jedyny, tylko jeden). W miejsce liczebnika porządkowego używa się rzeczownika bez partykuły tworzącej liczbę mnogą.
*Przykład: ''Shen eni'''tehh''' nisenmime.'' [ʂɛn ɛnitɛː nisenmimɛ] - Jechałem trzy dni. ''Shen '''eni''' nisenmime.'' [ʂɛn ɛni nisenmimɛ] - Jechałem trzeciego dnia.
*Przykład: '''''Ane''' shan nineme.'' [anɛ ʂan ninɛmɛ] - Spałem jedną noc. '''''Shese''' shan nineme.'' [ʂɛsɛ ʂan ninɛmɛ] - Spałem pierwszej nocy.

===Być / mieć===
Być ani mieć nie występują jako niezależne czasowniki. Do tych przypadków używa sięprzyrostków -''a''[a](być) i -''she''[ʂɛ](mieć). Partykuły te mogą być jednak w szczególnych przypadkach traktowane jak oddzielne słowa.
*Przykład: ''Otzuhh'''a''' utzumai.'' [ɔʦuːa uʦumai] - Jezioro jest wielkie.
*Przykład: ''Tenemai ume'''she'''.'' [tɛnɛmai umɛʂɛ] - On(ona, ono) ma dom.

===Przypadki===
Istnieją dwa przypadki: mianownik i dopełniacz. Mianownik nie zmienia rzeczownika w żaden sposób. Dopełniacz tworzy się przez dodanie przyrostka -''ne'' [nɛ].
*Przykład: ''Sene'''ne''' nitzuhh.'' [sɛnɛnɛ niʦuː] - Widzę was.

===Czasy===

W języku ihshi wyróżnia się dwa czasy: teraźniejszy i przeszły. Czas przyszły nie występuje. W jego miejsce używa się czasu teraźniejszego. Czas teraźniejszy nie modyfikuje czasownika w żaden sposób. Czas przeszły tworzny jest przez dodanie przyrostka -''me'' [mɛ].
*Przykład: ''Tenetehhmai nine'''me'''.'' [tɛnɛtɛːmai ninɛmɛ] - Oni(one) spali(ły).

===Rodzajnik określony===
Jeśli chcemy wyrazić, że chodzi nam o tą jedną, konkretną rzecz użyjemy przyrostka -''es'' [ɛs].
*Przykład: ''Inashihh umesheme.'' [inaʂiː umeʂɛmɛ] ''Ume'''es'''mai nieteme.'' [umɛːsmai niɛtɛmɛ] - Miałem piękny dom. Ten dom spłonął.

==Linki==
*[[słownik ihshi - polski]]
*[[Czasowniki w ihshi]]
*[[Rzeczowniki w ihshi]]
[[Kategoria:Języki sztuczne]]
[[Kategoria:Ihshi]]
Aktualna wersja		Twój tekst
Linia 13:		Linia 13:

	==Fonetyka==		==Fonetyka==
−	Charakterystyczną cechą języka ihshi jest mała ilość używanych głosek, sumarycznie 14 (5 samogłosek i 9 spółgłosek, ~~przy czym~~ jedna zaniknęła i jest niema)	+	Charakterystyczną cechą języka ihshi jest mała ilość używanych głosek, sumarycznie 14 (5 samogłosek i 9 spółgłosek, przyczym jedna zaniknęła i jest niema)