Conlang Wiki
Nie masz konta?
Zarejestruj się
Zarejestruj się
w: Języki sztuczne

Zmiany: Język aczmacki

Powrót do strony
Edytuj
Nie podano opisu zmian
Nie podano opisu zmian
 
(Nie pokazano 14 wersji utworzonych przez 7 użytkowników)
Linia 17: Linia 17:
 
}}
  
}}
   
−
'''Język aczmacjki '''(acz. ačmåta kålba) język indoeuropejski z rodziny aczmackiej; oficjalny język Republiki Aczmatu i język aczmackiej mniejszości narodowej w Królestwie Warhatu. Posługuje się nim około 95 mln ludzi
 +
'''Język aczmacki '''(acz. ačmåta kålba) język indoeuropejski z rodziny aczmackiej; oficjalny język Republiki Aczmatu i język aczmackiej mniejszości narodowej w Królestwie Warhatu. Posługuje się nim około 95 mln ludzi. Spokrewniony z językami: warhackim, kjeszjowskim i żróskim. Wraz z nimi wywodzi się z języka praaczmackiego.
 
==Alfabet i wymowa==
  
==Alfabet i wymowa==
 
{| style="width: 200px; height: 897px;"
  
{| style="width: 200px; height: 897px;"
Linia 26: Linia 26:
 
|a
  
|a
 
|[a]
  
|[a]
−
| 
 +
|
 
|-
  
|-
 
|ā
  
|ā
 
|[a:]
  
|[a:]
−
| 
 +
|
 
|-
  
|-
 
|å
  
|å
 
|[o]
  
|[o]
−
| 
 +
|
 
|-
  
|-
 
|b
  
|b
 
|[b]
  
|[b]
−
| 
 +
|
 
|-
  
|-
 
|c
  
|c
 
|[ʦ]
  
|[ʦ]
−
| 
 +
|
 
|-
  
|-
 
|č
  
|č
 
|[ʧ]
  
|[ʧ]
−
| 
 +
|
 
|-
  
|-
 
|d
  
|d
 
|[d]
  
|[d]
−
| 
 +
|
 
|-
  
|-
 
|e
  
|e
 
|[ɛ]
  
|[ɛ]
−
| 
 +
|
 
|-
  
|-
 
|ē
  
|ē
 
|[ɛ:]
  
|[ɛ:]
−
| 
 +
|
 
|-
  
|-
 
|ę
  
|ę
 
|[ɛ̃]
  
|[ɛ̃]
−
| 
 +
|
 
|-
  
|-
 
|ė
  
|ė
Linia 70: Linia 70:
 
|g
  
|g
 
|[g]
  
|[g]
−
| 
 +
|
 
|-
  
|-
 
|h
  
|h
Linia 94: Linia 94:
 
|k
  
|k
 
|[k]
  
|[k]
−
| 
 +
|
 
|-
  
|-
 
|l
  
|l
 
|[l]
  
|[l]
−
| 
 +
|
 
|-
  
|-
 
|m
  
|m
 
|[m]
  
|[m]
−
| 
 +
|
 
|-
  
|-
 
|n
  
|n
 
|[n]
  
|[n]
−
| 
 +
|
 
|-
  
|-
 
|o
  
|o
 
|[ɔ]
  
|[ɔ]
−
| 
 +
|
 
|-
  
|-
 
|ō
  
|ō
 
|[ɔ:]
  
|[ɔ:]
−
| 
 +
|
 
|-
  
|-
 
|ǫ
  
|ǫ
 
|[ɔ̃]
  
|[ɔ̃]
−
| 
 +
|
 
|-
  
|-
 
|p
  
|p
 
|[p]
  
|[p]
−
| 
 +
|
 
|-
  
|-
 
|r
  
|r
 
|[r]
  
|[r]
−
| 
 +
|
 
|-
  
|-
 
|s
  
|s
 
|[s]
  
|[s]
−
| 
 +
|
 
|-
  
|-
 
|š
  
|š
 
|[ʃ]
  
|[ʃ]
−
| 
 +
|
 
|-
  
|-
 
|t
  
|t
 
|[t]
  
|[t]
−
| 
 +
|
 
|-
  
|-
 
|u
  
|u
 
|[u]
  
|[u]
−
| 
 +
|
 
|-
  
|-
 
|ū
  
|ū
 
|[u:]
  
|[u:]
−
| 
 +
|
 
|-
  
|-
 
|ų
  
|ų
 
|[ũ]
  
|[ũ]
−
| 
 +
|
 
|-
  
|-
 
|ů
  
|ů
−
|[ɵ]
 +
|[ɤ]
−
| 
 +
|
 
|-
  
|-
 
|v
  
|v
 
|[v]
  
|[v]
−
| 
 +
|
 
|-
  
|-
 
|y
  
|y
 
|[ɯ]
  
|[ɯ]
−
| 
 +
|
 
|-
  
|-
 
|z
  
|z
 
|[z]
  
|[z]
−
| 
 +
|
 
|-
  
|-
 
|ž
  
|ž
−
|[ʒ
 +
|[ʒ]
−
| 
 +
|
 
|}
  
|}
  +
 
==Rzeczownik==
  
==Rzeczownik==
 
===Rodzaj===
  
===Rodzaj===
Linia 388: Linia 389:
 
|cekas
  
|cekas
 
|}
  
|}
−
Niektóre spógłoski wymieniają się przed'' ė, i, ī ''oraz ''į'' :
 +
Niektóre spógłoski wymieniają się przed'' ė, i, ī ''oraz ''į'' :
 
*t > c
  
*t > c
 
*k > š
  
*k > š
Linia 394: Linia 395:
 
*g > ž
  
*g > ž
 
*h > š
  
*h > š
  +
==Przymiotnik==
  +
Podobnie jak w języku polskim, przymiotnik odmienia się przez rodzaje i liczby. Podlega także stopniowaniu. Tworzy się go dodając do rzeczownika końcówkę -''isk''.
  +
===Rodzaje===
  +
W języku czmackim występują trzy rodzaje:
  +
*męski - podstawowa forma przymiotnika; np. ''gor'' - wielki
  +
*żeński - podstawowa forma przymiotnika z sufiksem "-a"; np. ''gora'' - wielka
  +
*nijaki - podstawowa forma przymiotnika z sufiksem "-is"; np. ''goris'' - wielkie
  +
===Odmiana przez przypadki i stopniowanie===
  +
*Stopień równy
  +
{| border="1" cellpadding="4" cellspacing="3" width="100%"
  +
| rowspan="2" width="17%"|
  +
Przypadek
  +
| colspan="3" width="50%"|
  +
Liczba Pojedyncza
  +
| rowspan="2" width="17%"|
  +
Liczba Podwójna
  +
| rowspan="2" width="17%"|
  +
Liczba Mnoga
  +
|-
  +
| width="17%"|
  +
Rodzaj męski
  +
| width="17%"|
  +
Rodzaj żeński
  +
| width="17%"|
  +
Rodzaj nijaki
  +
|-
  +
| width="17%"|
  +
Mianownik
  +
| width="17%"|
  +
gor
  +
| width="17%"|
  +
gora
  +
| width="17%"|
  +
goris
  +
| width="17%"|
  +
gorav
  +
| width="17%"|
  +
gori
  +
|-
  +
| width="17%"|
  +
Dopełniacz
  +
| width="17%"|
  +
gori
  +
| width="17%"|
  +
gori
  +
| width="17%"|
  +
gori
  +
| width="17%"|
  +
goriv
  +
| width="17%"|
  +
gorot
  +
|-
  +
| width="17%"|
  +
Celownik
  +
| width="17%"|
  +
goryn
  +
| width="17%"|
  +
goren
  +
| width="17%"|
  +
gorin
  +
| width="17%"|
  +
gorę
  +
| width="17%"|
  +
gory
  +
|-
  +
| width="17%"|
  +
Biernik
  +
| width="17%"|
  +
gori
  +
| width="17%"|
  +
gorie
  +
| width="17%"|
  +
gori
  +
| width="17%"|
  +
gory
  +
| width="17%"|
  +
gorus
  +
|-
  +
| width="17%"|
  +
Narzędnik
  +
| width="17%"|
  +
goru
  +
| width="17%"|
  +
goru
  +
| width="17%"|
  +
goru
  +
| width="17%"|
  +
goro
  +
| width="17%"|
  +
goran
  +
|-
  +
| width="17%"|
  +
Miejscownik
  +
| width="17%"|
  +
gore
  +
| width="17%"|
  +
gore
  +
| width="17%"|
  +
gore
  +
| width="17%"|
  +
gorėv
  +
| width="17%"|
  +
goroj
  +
|-
  +
| width="17%"|
  +
Ablatyw
  +
| width="17%"|
  +
gorǫ
  +
| width="17%"|
  +
goro
  +
| width="17%"|
  +
gorǫ
  +
| width="17%"|
  +
gorov
  +
| width="17%"|
  +
gora
  +
|-
  +
| width="17%"|
  +
Allativus
  +
| width="17%"|
  +
gorė
  +
| width="17%"|
  +
gorė
  +
| width="17%"|
  +
gorė
  +
| width="17%"|
  +
gorėvi
  +
| width="17%"|
  +
gorik
  +
|-
  +
| width="17%"|
  +
Wołacz
  +
| width="17%"|
  +
gorå
  +
| width="17%"|
  +
gorås
  +
| width="17%"|
  +
gorå
  +
| width="17%"|
  +
gores
  +
| width="17%"|
  +
goras
  +
|}
  +
*Stopień wyższy
  +
{| border="1" cellpadding="4" cellspacing="3" width="100%"
  +
| rowspan="2" width="17%"|
  +
Przypadek
  +
| colspan="3" width="50%"|
  +
Liczba Pojedyncza
  +
| rowspan="2" width="17%"|
  +
Liczba Podwójna
  +
| rowspan="2" width="17%"|
  +
Liczba Mnoga
  +
|-
  +
| width="17%"|
  +
Rodzaj męski
  +
| width="17%"|
  +
Rodzaj żeński
  +
| width="17%"|
  +
Rodzaj nijaki
  +
|-
  +
| width="17%"|
  +
Mianownik
  +
| width="17%"|
  +
gorījas
  +
| width="17%"|
  +
gorjasa
  +
| width="17%"|
  +
gorjasis
  +
| width="17%"|
  +
gorjasav
  +
| width="17%"|
  +
gorjasi
  +
|-
  +
| width="17%"|
  +
Dopełniacz
  +
| width="17%"|
  +
gorjasi
  +
| width="17%"|
  +
gorjasi
  +
| width="17%"|
  +
gorjasi
  +
| width="17%"|
  +
gorjasiv
  +
| width="17%"|
  +
gorjasot
  +
|-
  +
| width="17%"|
  +
Celownik
  +
| width="17%"|
  +
gorjasyn
  +
| width="17%"|
  +
gorjasen
  +
| width="17%"|
  +
gorjasin
  +
| width="17%"|
  +
gorjasę
  +
| width="17%"|
  +
gorjasy
  +
|-
  +
| width="17%"|
  +
Biernik
  +
| width="17%"|
  +
gorjasi
  +
| width="17%"|
  +
gorjasie
  +
| width="17%"|
  +
gorjasi
  +
| width="17%"|
  +
gorjasy
  +
| width="17%"|
  +
gorjasus
  +
|-
  +
| width="17%"|
  +
Narzędnik
  +
| width="17%"|
  +
gorjasu
  +
| width="17%"|
  +
gorjasu
  +
| width="17%"|
  +
gorjasu
  +
| width="17%"|
  +
gorjaso
  +
| width="17%"|
  +
gorjasan
  +
|-
  +
| width="17%"|
  +
Miejscownik
  +
| width="17%"|
  +
gorjase
  +
| width="17%"|
  +
gorjase
  +
| width="17%"|
  +
gorjase
  +
| width="17%"|
  +
gorjasėv
  +
| width="17%"|
  +
gorjasoj
  +
|-
  +
| width="17%"|
  +
Ablatyw
  +
| width="17%"|
  +
gorjasǫ
  +
| width="17%"|
  +
gorjaso
  +
| width="17%"|
  +
gorjasǫ
  +
| width="17%"|
  +
gorjasov
  +
| width="17%"|
  +
gorjasa
  +
|-
  +
| width="17%"|
  +
Allativus
  +
| width="17%"|
  +
gorjasė
  +
| width="17%"|
  +
gorjasė
  +
| width="17%"|
  +
gorjasė
  +
| width="17%"|
  +
gorjasėvi
  +
| width="17%"|
  +
gorjasik
  +
|-
  +
| width="17%"|
  +
Wołacz
  +
| width="17%"|
  +
gorjaså
  +
| width="17%"|
  +
gorjasås
  +
| width="17%"|
  +
gorjaså
  +
| width="17%"|
  +
gorjases
  +
| width="17%"|
  +
gorjasas
  +
|}
  +
*Stopień najwyższy
  +
{| border="1" cellpadding="4" cellspacing="3" width="100%"
  +
| rowspan="2" width="17%"|
  +
Przypadek
  +
| colspan="3" width="50%"|
  +
Liczba Pojedyncza
  +
| rowspan="2" width="17%"|
  +
Liczba Podwójna
  +
| rowspan="2" width="17%"|
  +
Liczba Mnoga
  +
|-
  +
| width="17%"|
  +
Rodzaj męski
  +
| width="17%"|
  +
Rodzaj żeński
  +
| width="17%"|
  +
Rodzaj nijaki
  +
|-
  +
| width="17%"|
  +
Mianownik
  +
| width="17%"|
  +
lojgor
  +
| width="17%"|
  +
lojgora
  +
| width="17%"|
  +
lojgoris
  +
| width="17%"|
  +
lojgorav
  +
| width="17%"|
  +
lojgori
  +
|-
  +
| width="17%"|
  +
Dopełniacz
  +
| width="17%"|
  +
lojgori
  +
| width="17%"|
  +
lojgori
  +
| width="17%"|
  +
lojgori
  +
| width="17%"|
  +
lojgoriv
  +
| width="17%"|
  +
lojgorot
  +
|-
  +
| width="17%"|
  +
Celownik
  +
| width="17%"|
  +
lojgoryn
  +
| width="17%"|
  +
lojgoren
  +
| width="17%"|
  +
lojgorin
  +
| width="17%"|
  +
lojgorę
  +
| width="17%"|
  +
lojgory
  +
|-
  +
| width="17%"|
  +
Biernik
  +
| width="17%"|
  +
lojgori
  +
| width="17%"|
  +
lojgorie
  +
| width="17%"|
  +
lojgori
  +
| width="17%"|
  +
lojgory
  +
| width="17%"|
  +
lojgorus
  +
|-
  +
| width="17%"|
  +
Narzędnik
  +
| width="17%"|
  +
lojgoru
  +
| width="17%"|
  +
lojgoru
  +
| width="17%"|
  +
lojgoru
  +
| width="17%"|
  +
lojgoro
  +
| width="17%"|
  +
lojgoran
  +
|-
  +
| width="17%"|
  +
Miejscownik
  +
| width="17%"|
  +
lojgore
  +
| width="17%"|
  +
lojgore
  +
| width="17%"|
  +
lojgore
  +
| width="17%"|
  +
lojgorėv
  +
| width="17%"|
  +
lojgoroj
  +
|-
  +
| width="17%"|
  +
Ablatyw
  +
| width="17%"|
  +
lojgorǫ
  +
| width="17%"|
  +
lojgoro
  +
| width="17%"|
  +
lojgorǫ
  +
| width="17%"|
  +
lojgorov
  +
| width="17%"|
  +
lojgora
  +
|-
  +
| width="17%"|
  +
Allativus
  +
| width="17%"|
  +
lojgorė
  +
| width="17%"|
  +
lojgorė
  +
| width="17%"|
  +
lojgorė
  +
| width="17%"|
  +
lojgorėvi
  +
| width="17%"|
  +
lojgorik
  +
|-
  +
| width="17%"|
  +
Wołacz
  +
| width="17%"|
  +
lojgorå
  +
| width="17%"|
  +
lojgorås
  +
| width="17%"|
  +
lojgorå
  +
| width="17%"|
  +
lojgores
  +
| width="17%"|
  +
lojgoras
  +
|}
  +
==Przysłówek==
  +
Przysłówek tworzy się dodając końcówke -''ci'' do przymiotnika lub rzeczownika. Część przysłówków odmienia się przez przypadki.
  +
===Stopniowanie przysłówka===
  +
{| border="1" cellpadding="4" cellspacing="3" width="454"
  +
|- valign="TOP"
  +
| width="248"|
  +
Stopień
  +
| width="179"|
  +
Przykład w aczmackim
  +
|- valign="TOP"
  +
| width="248"|
  +
Przymiotnik w formie podstawowej
  +
| width="179"|
  +
gor
  +
|- valign="TOP"
  +
| width="248"|
  +
Równy
  +
| width="179"|
  +
gorci
  +
|- valign="TOP"
  +
| width="248"|
  +
Wyższy
  +
| width="179"|
  +
goreci
  +
|- valign="TOP"
  +
| width="248"|
  +
Najwyższy
  +
| width="179"|
  +
lojgorci
  +
|}
 
==Czasownik==
  
==Czasownik==
−
'''Bezokolicznik'''
 +
===Bezokolicznik===
   
 
W języku aczmackim wszystkie czasownik posiadają bezokolicznik kończący się na "-evi".
  
W języku aczmackim wszystkie czasownik posiadają bezokolicznik kończący się na "-evi".
  +
===Czas zaprzeszły dokonany===
  +
Czas przeszły dokonany wyraża czynność, którą dokonano jednokrotnie w przeszłości, przed innnym wydarzeniem. Nie jest używany w mowie potocznej.
   
  +
Tabela przedstawiająca odmianę czasownika ''ėtevi'' - jeść:
−
'''Czas przyszły dokonany'''
  
   
  +
{| border="1" cellpadding="1" cellspacing="1" style="width: 200px;"
−
 
  
  +
| style="text-align: center;"|Osoba
−
<!--{cke_protected}{C}%3C!%2D%2D%0A%09%09%40page%20%7B%20size%3A%2021cm%2029.7cm%3B%20margin%3A%202cm%20%7D%0A%09%09P%20%7B%20margin-bottom%3A%200.21cm%20%7D%0A%09%2D%2D%3E--> 
  
  +
!Liczba Pojedyncza
  +
!Liczba Podwójna
  +
!Liczba Mnoga
  +
|-
  +
! style="text-align: center;"|1
  +
| style="text-align: center;"|sivėtlų
  +
| style="text-align: center;"|
  +
sivėtlā
  +
| style="text-align: center;"|sivėtlę
  +
|-
  +
! style="text-align: center;"|2
  +
| style="text-align: center;"|sivėtlasi
  +
| style="text-align: center;"|sivėtlůš
  +
| style="text-align: center;"|sivėtlmy
  +
|-
  +
! style="text-align: center;"|3
  +
| colspan="3" rowspan="1" style="text-align: center;"|sivėtl
  +
|}
  +
===Czas zaprzeszły niedokonany===
  +
Czas zaprzeszły niedokonany wyraża czynność, którą wykonywano kiedyś w przeszłości przez dłuższy czas, ale doszło do niej przed inną czynnością. Nie jest używany w mowie potocznej.
  +
  +
Tabela przedstawiająca odmianę czasownika ''ėtevi'' - jeść:
  +
  +
{| border="1" cellpadding="1" cellspacing="1" style="width: 200px;"
  +
| style="text-align: center;"|Osoba
  +
!Liczba Pojedyncza
  +
!Liczba Podwójna
  +
!Liczba Mnoga
  +
|-
  +
! style="text-align: center;"|1
  +
| style="text-align: center;"|šėtlų
  +
| style="text-align: center;"|šėtlā
  +
| style="text-align: center;"|šėtlę
  +
|-
  +
! style="text-align: center;"|2
  +
| style="text-align: center;"|šėtlasi
  +
| style="text-align: center;"|šėtlůš
  +
| style="text-align: center;"|šėtlmy
  +
|-
  +
! style="text-align: center;"|3
  +
| colspan="3" rowspan="1" style="text-align: center;"|šėtl
  +
|}
  +
===Czas przeszły dokonany===
  +
Czas przeszły dokonany wyraża czynność, którą dokonano jednokrotnie kiedyś w przeszłości
  +
  +
Tabela przedstawiająca odmianę czasownika ''ėtevi'' - jeść:
  +
  +
{| border="1" cellpadding="1" cellspacing="1" style="width: 200px;"
  +
| style="text-align: center;"|Osoba
  +
!Liczba Pojedyncza
  +
!Liczba Podwójna
  +
!Liczba Mnoga
  +
|-
  +
! style="text-align: center;"|1
  +
| style="text-align: center;"|vėtlų
  +
| style="text-align: center;"|
  +
vėtlā
  +
| style="text-align: center;"|vėtlę
  +
|-
  +
! style="text-align: center;"|2
  +
| style="text-align: center;"|vėtlasi
  +
| style="text-align: center;"|vėtlůš
  +
| style="text-align: center;"|vėtlmy
  +
|-
  +
! style="text-align: center;"|3
  +
| colspan="3" rowspan="1" style="text-align: center;"|vėtl
  +
|}
  +
===Czas przeszły niedokonany===
  +
Czas przeszły niedokonany wyraża czynność, którą wykonywano kiedyś w przeszłości przez dłuższy czas.
  +
  +
Tabela przedstawiająca odmianę czasownika ''ėtevi'' - jeść:
  +
  +
{| border="1" cellpadding="1" cellspacing="1" style="width: 200px;"
  +
| style="text-align: center;"|Osoba
  +
!Liczba Pojedyncza
  +
!Liczba Podwójna
  +
!Liczba Mnoga
  +
|-
  +
! style="text-align: center;"|1
  +
| style="text-align: center;"|ėtlų
  +
| style="text-align: center;"|ėtlā
  +
| style="text-align: center;"|ėtlę
  +
|-
  +
! style="text-align: center;"|2
  +
| style="text-align: center;"|ėtlasi
  +
| style="text-align: center;"|ėtlůš
  +
| style="text-align: center;"|ėtlmy
  +
|-
  +
! style="text-align: center;"|3
  +
| colspan="3" rowspan="1" style="text-align: center;"|ėtl
  +
|}
  +
==='''Czas teraźniejszy uniwersalny'''===
  +
Wyraża czynność, która odbywa się regularnie, bądź jest uniwersalna, np. "''W poniedziałki chodzę do szkoły''" czy "''Słońce wschodzi i zachodzi''".
  +
  +
Tabela przedstawiająca odmianę czasownika ''ėtevi'' - jeść:
  +
  +
{| border="1" cellpadding="1" cellspacing="1" style="width: 200px;"
  +
| style="text-align: center;"|Osoba
  +
!Liczba Pojedyncza
  +
!Liczba Podwójna
  +
!Liczba Mnoga
  +
|-
  +
! style="text-align: center;"|1
  +
| style="text-align: center;"|ėta
  +
| style="text-align: center;"|ėtev
  +
| style="text-align: center;"|ėtes
  +
|-
  +
! style="text-align: center;"|2
  +
| style="text-align: center;"|ėteš
  +
| style="text-align: center;"|ėtešvi
  +
| style="text-align: center;"|ėtam
  +
|-
  +
! style="text-align: center;"|3
  +
| colspan="3" rowspan="1" style="text-align: center;"|ėt
  +
|}
  +
  +
===Czas teraźniejszy nieuniwersalny===
  +
Wyraża czynnoścci, które odbywają się "w chwili mówienia", bądź, które się napewno odbędą w niedalekiej przyszłości:
  +
  +
Tabela przedstawiająca odmianę czasownika ''ėtevi'' - jeść:
  +
{| border="1" cellpadding="1" cellspacing="1" style="width: 200px;"
  +
| style="text-align: center;"|Osoba
  +
|
  +
<p style="text-align:center">Liczba Pojedyncza</p>
  +
|
  +
<p style="text-align:center">Liczba Podwójna</p>
  +
|
  +
<p style="text-align:center">Liczba Mnoga</p>
  +
|-
  +
| style="text-align: center;"|1
  +
| style="text-align: center;"|ėcim
  +
| style="text-align: center;"|ėcėv
  +
| style="text-align: center;"|ėcės
  +
|-
  +
| style="text-align: center;"|2
  +
| style="text-align: center;"|ėcėš
  +
| style="text-align: center;"|ėcėšvi
  +
| style="text-align: center;"|ėtom
  +
|-
  +
| style="text-align: center;"|3
  +
| colspan="3" rowspan="1" style="text-align: center;"|ėci
  +
|}
  +
  +
==='''Czas przyszły dokonany'''===
  +
  +
<!--{cke_protected}{C}%3C!%2D%2D%0A%09%09%40page%20%7B%20size%3A%2021cm%2029.7cm%3B%20margin%3A%202cm%20%7D%0A%09%09P%20%7B%20margin-bottom%3A%200.21cm%20%7D%0A%09%2D%2D%3E-->
 
<!--{cke_protected}{C}%3C!%2D%2D%0A%09%09%40page%20%7B%20size%3A%2021cm%2029.7cm%3B%20margin%3A%202cm%20%7D%0A%09%09P%20%7B%20margin-bottom%3A%200.21cm%20%7D%0A%09%2D%2D%3E-->Oznacza czynność, którą ma się zamiar dokonać w przyszłości. Aby go stworzyć, używamy czasownika posiłkowego "štåcevi" 'stać się' w odpowiedniej osobie i imiesłowu przymiotnikowego czynnego przyszłego w odpowiednim rodzaju (!) Na przykład:
  
<!--{cke_protected}{C}%3C!%2D%2D%0A%09%09%40page%20%7B%20size%3A%2021cm%2029.7cm%3B%20margin%3A%202cm%20%7D%0A%09%09P%20%7B%20margin-bottom%3A%200.21cm%20%7D%0A%09%2D%2D%3E-->Oznacza czynność, którą ma się zamiar dokonać w przyszłości. Aby go stworzyć, używamy czasownika posiłkowego "štåcevi" 'stać się' w odpowiedniej osobie i imiesłowu przymiotnikowego czynnego przyszłego w odpowiednim rodzaju (!) Na przykład:
   
Linia 409: Linia 1001:
   
 
Oš štåcim štåcųsa vębu - Ja (kobieta) zostanę dziewczyną.
  
Oš štåcim štåcųsa vębu - Ja (kobieta) zostanę dziewczyną.
−  
−
 
  
−  
−
 
  
 
<!--{cke_protected}{C}%3C!%2D%2D%0A%09%09%40page%20%7B%20size%3A%2021cm%2029.7cm%3B%20margin%3A%202cm%20%7D%0A%09%09P%20%7B%20margin-bottom%3A%200.21cm%20%7D%0A%09
  
<!--{cke_protected}{C}%3C!%2D%2D%0A%09%09%40page%20%7B%20size%3A%2021cm%2029.7cm%3B%20margin%3A%202cm%20%7D%0A%09%09P%20%7B%20margin-bottom%3A%200.21cm%20%7D%0A%09
−
<!--{cke_protected}{C}%3C!%2D%2D%0A%09%09%40page%20%7B%20size%3A%2021cm%2029.7cm%3B%20margin%3A%202cm%20%7D%0A%09%09P%20%7B%20margin-bottom%3A%200.21cm%20%7D%0A%09%2D%2D%3E-->'''Czas przyszły niedokonany'''
 +
<!--{cke_protected}{C}%3C!%2D%2D%0A%09%09%40page%20%7B%20size%3A%2021cm%2029.7cm%3B%20margin%3A%202cm%20%7D%0A%09%09P%20%7B%20margin-bottom%3A%200.21cm%20%7D%0A%09%2D%2D%3E-->
  +
==='''Czas przyszły niedokonany'''===
  +
Oznacza czynność, którą będziemy wykonywać w przyszłości przez dłuższy czas
   
 
- używamy czasownika posiłkowego 'być' w odpowiedniej osobie i imiesłowu przymiotnikowego czynnego przyszłego w odpowiednim rodzaju. Na przykład:
  
- używamy czasownika posiłkowego 'być' w odpowiedniej osobie i imiesłowu przymiotnikowego czynnego przyszłego w odpowiednim rodzaju. Na przykład:
Linia 421: Linia 1011:
   
 
Vevmim vemjųsa - Będę (mówi kobieta).
  
Vevmim vemjųsa - Będę (mówi kobieta).
  +
===Tryb przypuszczający===
  +
Wyraża czynność, które nie odbyła/nie odbywa/nie odbędzie się. Tworzy się go dodając po odmienionym czasowniku partykułę ''vy''.
  +
===Tryb Nieświadka===
  +
Jego użycie podkreśla nieobecność mówiącego przy opisywanych wydarzeniach. Tworzy się dodając po odmienionym w jednym z czasów czasowniku partykułę ''inė''.
   
  +
==Zaimki==
−
'''Imiesłów przymiotnikowy czynny przyszły'''
  
  +
===Zaimki Osobowe===
  +
  +
  +
Ja
  +
{| border="1" cellpadding="2" cellspacing="3" width="392"
  +
| width="84"|
  +
Przypadek
  +
| width="103"|
  +
Liczba Poj.
  +
| width="80"|
  +
Liczba Pdw.
  +
| width="93"|
  +
Liczba Mnoga
  +
|-
  +
| width="84"|
  +
Mianownik
  +
| width="103"|
  +
oš
  +
| width="80"|
  +
vē
  +
| width="93"|
  +
ųsm'''å'''
  +
|-
  +
| width="84"|
  +
Dopełniacz
  +
| width="103"|
  +
mnē
  +
| width="80"|
  +
vē
  +
| width="93"|
  +
ųser'''ǫ'''
  +
|-
  +
| width="84"|
  +
Celownik
  +
| width="103"|
  +
mežę
  +
| width="80"|
  +
vę
  +
| width="93"|
  +
ųsmę
  +
|-
  +
| width="84"|
  +
Biernik
  +
| width="103"|
  +
mevǫ
  +
| width="80"|
  +
v'''o'''
  +
| width="93"|
  +
nǫ
  +
|-
  +
| width="84"|
  +
Narzędnik
  +
| width="103"|
  +
mů
  +
| width="80"|
  +
vů
  +
| width="93"|
  +
nosvis
  +
|-
  +
| width="84"|
  +
Miejscownik
  +
| width="103"|
  +
mę
  +
| width="80"|
  +
mvę
  +
| width="93"|
  +
ųsm'''i'''
  +
|-
  +
| width="84"|
  +
Ablatyw
  +
| width="103"|
  +
met
  +
| width="80"|
  +
vet
  +
| width="93"|
  +
ųsmet
  +
|-
  +
| width="84"|
  +
Allativus
  +
| width="103"|
  +
mečė
  +
| width="80"|
  +
večė
  +
| width="93"|
  +
ųsmečė
  +
|-
  +
| width="84"|
  +
Wołacz
  +
| width="103"|
  +
--
  +
| width="80"|
  +
--
  +
| width="93"|
  +
--
  +
|}
  +
Ty
  +
{| border="1" cellpadding="2" cellspacing="3" width="392"
  +
| width="84"|
  +
Przypadek
  +
| width="103"|
  +
Liczba Poj.
  +
| width="80"|
  +
Liczba Pdw.
  +
| width="93"|
  +
Liczba Mnoga
  +
|-
  +
| width="84"|
  +
Mianownik
  +
| width="103"|
  +
cu
  +
| width="80"|
  +
jy
  +
| width="93"|
  +
juve
  +
|-
  +
| width="84"|
  +
Dopełniacz
  +
| width="103"|
  +
tvē
  +
| width="80"|
  +
jyvō
  +
| width="93"|
  +
vesr'''ǫ'''
  +
|-
  +
| width="84"|
  +
Celownik
  +
| width="103"|
  +
tevę
  +
| width="80"|
  +
jyvę
  +
| width="93"|
  +
jusmę
  +
|-
  +
| width="84"|
  +
Biernik
  +
| width="103"|
  +
tevǫ
  +
| width="80"|
  +
jyvǫ
  +
| width="93"|
  +
vǫs
  +
|-
  +
| width="84"|
  +
Narzędnik
  +
| width="103"|
  +
ců
  +
| width="80"|
  +
jyvů
  +
| width="93"|
  +
vosvis
  +
|-
  +
| width="84"|
  +
Miejscownik
  +
| width="103"|
  +
tvę
  +
| width="80"|
  +
ivę
  +
| width="93"|
  +
vos'''i'''
  +
|-
  +
| width="84"|
  +
Ablatyw
  +
| width="103"|
  +
tet
  +
| width="80"|
  +
jyvet
  +
| width="93"|
  +
jusm'''o'''t
  +
|-
  +
| width="84"|
  +
Allativus
  +
| width="103"|
  +
tečė
  +
| width="80"|
  +
jyvečė
  +
| width="93"|
  +
jusm'''o'''čė
  +
|-
  +
| width="84"|
  +
Wołacz
  +
| width="103"|
  +
--
  +
| width="80"|
  +
--
  +
| width="93"|
  +
--
  +
|}
  +
On
  +
{| border="1" cellpadding="2" cellspacing="3" width="392"
  +
| width="84"|
  +
Przypadek
  +
| width="103"|
  +
Liczba Poj.
  +
| width="80"|
  +
Liczba Pdw.
  +
| width="93"|
  +
Liczba Mnoga
  +
|-
  +
| width="84"|
  +
Mianownik
  +
| width="103"|
  +
von
  +
| width="80"|
  +
vni
  +
| width="93"|
  +
vone
  +
|-
  +
| width="84"|
  +
Dopełniacz
  +
| width="103"|
  +
vonē
  +
| width="80"|
  +
vnivō
  +
| width="93"|
  +
vnj'''ǫ'''
  +
|-
  +
| width="84"|
  +
Celownik
  +
| width="103"|
  +
vonę
  +
| width="80"|
  +
vnivę
  +
| width="93"|
  +
vnję
  +
|-
  +
| width="84"|
  +
Biernik
  +
| width="103"|
  +
vonǫ
  +
| width="80"|
  +
vnivǫ
  +
| width="93"|
  +
vnjǫs
  +
|-
  +
| width="84"|
  +
Narzędnik
  +
| width="103"|
  +
vonů
  +
| width="80"|
  +
vnivů
  +
| width="93"|
  +
vnis
  +
|-
  +
| width="84"|
  +
Miejscownik
  +
| width="103"|
  +
vnę
  +
| width="80"|
  +
vnivę
  +
| width="93"|
  +
vn'''i'''
  +
|-
  +
| width="84"|
  +
Ablatyw
  +
| width="103"|
  +
vonet
  +
| width="80"|
  +
vnivet
  +
| width="93"|
  +
vnj'''o'''t
  +
|-
  +
| width="84"|
  +
Allativus
  +
| width="103"|
  +
vonečė
  +
| width="80"|
  +
vnivečė
  +
| width="93"|
  +
vnj'''o'''čė
  +
|-
  +
| width="84"|
  +
Wołacz
  +
| width="103"|
  +
--
  +
| width="80"|
  +
--
  +
| width="93"|
  +
--
  +
|}
  +
Ona
  +
{| border="1" cellpadding="2" cellspacing="3" width="392"
  +
| width="84"|
  +
Przypadek
  +
| width="103"|
  +
Liczba Poj.
  +
| width="80"|
  +
Liczba Pdw.
  +
| width="93"|
  +
Liczba Mnoga
  +
|-
  +
| width="84"|
  +
Mianownik
  +
| width="103"|
  +
vona
  +
| width="80"|
  +
sāv
  +
| width="93"|
  +
juve
  +
|-
  +
| width="84"|
  +
Dopełniacz
  +
| width="103"|
  +
sē
  +
| width="80"|
  +
sāvō
  +
| width="93"|
  +
vesr'''ǫ'''
  +
|-
  +
| width="84"|
  +
Celownik
  +
| width="103"|
  +
sēvę
  +
| width="80"|
  +
sāvę
  +
| width="93"|
  +
jusmę
  +
|-
  +
| width="84"|
  +
Biernik
  +
| width="103"|
  +
sēvǫ
  +
| width="80"|
  +
sāvǫ
  +
| width="93"|
  +
vǫs
  +
|-
  +
| width="84"|
  +
Narzędnik
  +
| width="103"|
  +
sů
  +
| width="80"|
  +
sāvů
  +
| width="93"|
  +
vosvis
  +
|-
  +
| width="84"|
  +
Miejscownik
  +
| width="103"|
  +
sēvę
  +
| width="80"|
  +
sāvę
  +
| width="93"|
  +
vos'''i'''
  +
|-
  +
| width="84"|
  +
Ablatyw
  +
| width="103"|
  +
sēt
  +
| width="80"|
  +
sāvet
  +
| width="93"|
  +
jusm'''o'''t
  +
|-
  +
| width="84"|
  +
Allativus
  +
| width="103"|
  +
sēčė
  +
| width="80"|
  +
sāvečė
  +
| width="93"|
  +
jusm'''o'''čė
  +
|-
  +
| width="84"|
  +
Wołacz
  +
| width="103"|
  +
--
  +
| width="80"|
  +
--
  +
| width="93"|
  +
--
  +
|}
  +
Ono
  +
{| border="1" cellpadding="2" cellspacing="3" width="392"
  +
| width="84"|
  +
Przypadek
  +
| width="103"|
  +
Liczba Poj.
  +
| width="80"|
  +
Liczba Pdw.
  +
| width="93"|
  +
Liczba Mnoga
  +
|-
  +
| width="84"|
  +
Mianownik
  +
| width="103"|
  +
ton
  +
| width="80"|
  +
tni
  +
| width="93"|
  +
tone
  +
|-
  +
| width="84"|
  +
Dopełniacz
  +
| width="103"|
  +
tonē
  +
| width="80"|
  +
tnivō
  +
| width="93"|
  +
tnj'''ǫ'''
  +
|-
  +
| width="84"|
  +
Celownik
  +
| width="103"|
  +
tonę
  +
| width="80"|
  +
tnivę
  +
| width="93"|
  +
tnję
  +
|-
  +
| width="84"|
  +
Biernik
  +
| width="103"|
  +
tonǫ
  +
| width="80"|
  +
tnivǫ
  +
| width="93"|
  +
tnjǫs
  +
|-
  +
| width="84"|
  +
Narzędnik
  +
| width="103"|
  +
tonů
  +
| width="80"|
  +
tnivů
  +
| width="93"|
  +
tnis
  +
|-
  +
| width="84"|
  +
Miejscownik
  +
| width="103"|
  +
tnę
  +
| width="80"|
  +
tnivę
  +
| width="93"|
  +
tni
  +
|-
  +
| width="84"|
  +
Ablatyw
  +
| width="103"|
  +
tonet
  +
| width="80"|
  +
tnivet
  +
| width="93"|
  +
tnj'''o'''t
  +
|-
  +
| width="84"|
  +
Allativus
  +
| width="103"|
  +
tonečė
  +
| width="80"|
  +
tnivečė
  +
| width="93"|
  +
tnj'''o'''čė
  +
|-
  +
| width="84"|
  +
Wołacz
  +
| width="103"|
  +
--
  +
| width="80"|
  +
--
  +
| width="93"|
  +
--
  +
|}
  +
  +
==Imiesłowy==
  +
==='''Imiesłów przymiotnikowy czynny przyszły'''===
   
 
Imiesłów oznaczający mniej więcej "robiący coś w przyszłości".
  
Imiesłów oznaczający mniej więcej "robiący coś w przyszłości".
Linia 429: Linia 1489:
 
*- vųs, gdy temat czasownika (bezokolicznik bez końcówki) kończy się samogłoską.
  
*- vųs, gdy temat czasownika (bezokolicznik bez końcówki) kończy się samogłoską.
 
*- ųs, gdy temat kończy się spółgłoską.
  
*- ųs, gdy temat kończy się spółgłoską.
  +
−
 
  
   
 
Jeżeli ostatnią spógłoska tematu czasownika (bezokolicznik bez -evi) jest spółgłoska "s", to przechodzi ona w "t".
  
Jeżeli ostatnią spógłoska tematu czasownika (bezokolicznik bez -evi) jest spółgłoska "s", to przechodzi ona w "t".
  +
==Liczebnik==
−
[[Kategoria:Języki sztuczne]]
  
  +
===Liczebniki Głowne===
  +
{| border="1" cellpadding="1" cellspacing="1" style="width: 200px;"
  +
| style="text-align: center;"| Liczba
  +
| style="text-align: center;"|Rodzaj męski i nijaki
  +
| style="text-align: center;"|Rodzaj żeński
  +
|-
  +
| style="text-align: center;"|1
  +
| style="text-align: center;"|semos
  +
| style="text-align: center;"|seta
  +
|-
  +
| style="text-align: center;"|2
  +
| style="text-align: center;"|bės
  +
| style="text-align: center;"|bjav
  +
|-
  +
| style="text-align: center;"|3
  +
| style="text-align: center;"|cris
  +
| style="text-align: center;"|trō
  +
|-
  +
| style="text-align: center;"|4
  +
| style="text-align: center;"|šybyres
  +
| style="text-align: center;"|šybyresa
  +
|-
  +
| style="text-align: center;"|5
  +
| style="text-align: center;"|pęšis
  +
| style="text-align: center;"|pęša
  +
|-
  +
| style="text-align: center;"|6
  +
| style="text-align: center;"|zveh
  +
| style="text-align: center;"|zveha
  +
|-
  +
| style="text-align: center;"|7
  +
| style="text-align: center;"|septym
  +
| style="text-align: center;"|septyma
  +
|-
  +
| style="text-align: center;"|8
  +
| style="text-align: center;"|okcės
  +
| style="text-align: center;"|oš
  +
|-
  +
| style="text-align: center;"|9
  +
| style="text-align: center;"|nevac
  +
| style="text-align: center;"|nevā
  +
|-
  +
| style="text-align: center;"|10
  +
| style="text-align: center;"| dekym
  +
| style="text-align: center;"| dekyma
  +
|-
  +
| style="text-align: center;"|11
  +
| style="text-align: center;"|semymt
  +
| style="text-align: center;"| semymca
  +
|-
  +
| style="text-align: center;"|12
  +
| style="text-align: center;"|bičyůs
  +
| style="text-align: center;"|bičy
  +
|-
  +
| style="text-align: center;"|13
  +
| style="text-align: center;"|crisymt
  +
| style="text-align: center;"|crisymca
  +
|-
  +
| style="text-align: center;"|14
  +
| style="text-align: center;"|šybyresymt
  +
| style="text-align: center;"| šybyresymca
  +
|-
  +
| style="text-align: center;"|15
  +
| style="text-align: center;"|pęščymt
  +
| style="text-align: center;"|pęščymca
  +
|-
  +
| style="text-align: center;"|16
  +
| style="text-align: center;"|zvehymt
  +
| style="text-align: center;"|zvehymca
  +
|-
  +
| style="text-align: center;"|17
  +
| style="text-align: center;"|septymymt
  +
| style="text-align: center;"|septymymca
  +
|-
  +
| style="text-align: center;"|18
  +
| style="text-align: center;"|okcėsymt
  +
| style="text-align: center;"|okcėsymca
  +
|-
  +
| style="text-align: center;"|19
  +
| style="text-align: center;"|nevacymt
  +
| style="text-align: center;"|nevacymca
  +
|-
  +
| style="text-align: center;"|20
  +
| style="text-align: center;"|bėzdekym
  +
| style="text-align: center;"|bėsdekyma
  +
|-
  +
| style="text-align: center;"|21
  +
| style="text-align: center;"|bėzdekym semos
  +
| style="text-align: center;"|bėsdekyma seta
  +
|-
  +
| style="text-align: center;"|30
  +
| style="text-align: center;"|crizdekym
  +
| style="text-align: center;"|crisdekyma
  +
|-
  +
| style="text-align: center;"|40
  +
| style="text-align: center;"|šybyrezdekym
  +
| style="text-align: center;"|šybyresdekyma
  +
|-
  +
| style="text-align: center;"|50
  +
| style="text-align: center;"|pęšizdekym
  +
| style="text-align: center;"|pęšisdekyma
  +
|-
  +
| style="text-align: center;"|60
  +
| style="text-align: center;"|zvehdekym
  +
| style="text-align: center;"|zvehadekyma
  +
|-
  +
| style="text-align: center;"|70
  +
| style="text-align: center;"|septymdekym
  +
| style="text-align: center;"|septymdekyma
  +
|-
  +
| style="text-align: center;"|80
  +
| style="text-align: center;"|okcėsdekym
  +
| style="text-align: center;"|okcėsdekyma
  +
|-
  +
| style="text-align: center;"|90
  +
| style="text-align: center;"|nevacdekym
  +
| style="text-align: center;"|nevacdekyma
  +
|-
  +
| style="text-align: center;"|100
  +
| style="text-align: center;"|syntom
  +
| style="text-align: center;"|synta
  +
|-
  +
| style="text-align: center;"|1000
  +
| style="text-align: center;"|tūtk
  +
| style="text-align: center;"|tytka
  +
|}
  +
[[Kategoria:Języki sztuczne|Aczmacki]]

Aktualna wersja na dzień 22:52, 15 gru 2010

aczmacki
Ačmåta Kålba
Utworzenie: Pruthenia w 2009 - dziś
Cel utworzenia: na potrzeby konłorldu
Używany w : Republika Aczmatu, Warhat
Ilość mówiących 96 780 000(2030)
Sposoby zapisu: runy aczmackie; zastępczo łacinka
Klasyfikacja: języki indoeuropejskie
języki aczmackie
języki południowoaczmackie
język aczmacki
Status urzędowy
Oficjalna regulacja: Rada Języka Aczmackiego (Vīt Ačmåci Kålbi)
Lista conlangów
Pilcrow Ta strona może zawierać znaki Unicode.


Język aczmacki (acz. ačmåta kålba) język indoeuropejski z rodziny aczmackiej; oficjalny język Republiki Aczmatu i język aczmackiej mniejszości narodowej w Królestwie Warhatu. Posługuje się nim około 95 mln ludzi. Spokrewniony z językami: warhackim, kjeszjowskim i żróskim. Wraz z nimi wywodzi się z języka praaczmackiego.

Alfabet i wymowa[]

Zapis IPA Uwagi
a [a]
ā [a:]
å [o]
b [b]
c [ʦ]
č [ʧ]
d [d]
e [ɛ]
ē [ɛ:]
ę [ɛ̃]
ė [e] palatalizuje poprzedzające spółgłoski
g [g]
h [x] przed "v" wymawiane jako [ɣ]
i [i] palatalizuje poprzedzające spółgłoski
ī [i:] palatalizuje poprzedzające spółgłoski
į [ĩ] palatalizuje poprzedzające spółgłoski
j [j] pomiędzi dwoma spółgłoskami czytane jako [i]
k [k]
l [l]
m [m]
n [n]
o [ɔ]
ō [ɔ:]
ǫ [ɔ̃]
p [p]
r [r]
s [s]
š [ʃ]
t [t]
u [u]
ū [u:]
ų [ũ]
ů [ɤ]
v [v]
y [ɯ]
z [z]
ž [ʒ]

Rzeczownik[]

Rodzaj[]

Rzeczowniki w języku aczmackim posiadają trzy rodzaje:

  • męski - wyrazy kończące się spógłoskami, np. cešimas 'dzieciństwo'
  • żeński - wyrazy kończące się samogłoską "a", np. ceka 'dziewczynka'
  • nijaki - wyrazy kończące się na "-is", np. cešis 'dziecko'

Dejkinacja[]

Język aczmacki rozróżnia cztery deklinacje:

  • I deklinacja – wyrazy zakończone na samogłoskę "a"
Przypadek Liczba Poj. Liczba Pdw. Liczba Mnoga
Mianownik sōma napój sōmav sōm
Dopełniacz sōmi sōmiv sōmot
Celownik sōmen sōmęv sōmy
Biernik sōmie sōmyv sōmus
Narzędnik sōmu sōmov sōmaen
Miejscownik sōme sōmėv sōmoj
Ablatyw sōmo sōmovi sōmar
Allativus sōmė sōmėvi sōmik
Wołacz sōmå sōmes sōmikas
  • II deklinacja – wyrazy zakończone spółgłoską zmiękczaną
Przypadek Liczba Poj. Liczba Pdw. Liczba Mnoga
Mianownik nåsevekt plecak nåsevektav nåsevekci
Dopełniacz nåsevekten nåsevekciv nåsevektot
Celownik nåsevekcie nåsevektę nåsevekty
Biernik nåsevektu nåsevektyv nåsevektus
Narzędnik nåsevekte nåsevektozv nåsevektan
Miejscownik nåsevekto nåsevekcėv nåsevektoj
Ablatyw nåsevektǫ nåsevektov nåsevektar
Allativus nåsevekcė nåsevekcėvi nåsevekcik
Wołacz nåsevekctå nåsevektes nåsevektas
  • III deklinacja – wyrazy zakończone spółgłoską niezmiękczaną
Przypadek Liczba Poj. Liczba Pdw. Liczba Mnoga
Mianownik suniz pies sunizav sunizi
Dopełniacz sunizi suniziv sunizot
Celownik sunizyn sunizę sunizy
Biernik sunizi sunizy sunizus
Narzędnik sunizu sunizo sunizan
Miejscownik sunize sunizėv sunizoj
Ablatyw sunizǫ sunizov suniza
Allativus sunizė sunizėvi sunizik
Wołacz sunizå sunizes sunizas
  • IV deklinacja – wyrazy kończące się cząstką -is
Przypadek Liczba Poj. Liczba Pdw. Liczba Mnoga
Mianownik cešis dziecko cekav ceken
Dopełniacz ceši cešiv cekot
Celownik cešin cekę ceky
Biernik ceši ceky ceku
Narzędnik ceku ceko cekun
Miejscownik ceše cešėv cekoj
Ablatyw cekǫ cekov ceka
Allativus cešė cešėvi cešik
Wołacz cekå cekes cekas

Niektóre spógłoski wymieniają się przed ė, i, ī oraz į :

  • t > c
  • k > š
  • d > č
  • g > ž
  • h > š

Przymiotnik[]

Podobnie jak w języku polskim, przymiotnik odmienia się przez rodzaje i liczby. Podlega także stopniowaniu. Tworzy się go dodając do rzeczownika końcówkę -isk.

Rodzaje[]

W języku czmackim występują trzy rodzaje:

  • męski - podstawowa forma przymiotnika; np. gor - wielki
  • żeński - podstawowa forma przymiotnika z sufiksem "-a"; np. gora - wielka
  • nijaki - podstawowa forma przymiotnika z sufiksem "-is"; np. goris - wielkie

Odmiana przez przypadki i stopniowanie[]

  • Stopień równy

Przypadek

Liczba Pojedyncza

Liczba Podwójna

Liczba Mnoga

Rodzaj męski

Rodzaj żeński

Rodzaj nijaki

Mianownik

gor

gora

goris

gorav

gori

Dopełniacz

gori

gori

gori

goriv

gorot

Celownik

goryn

goren

gorin

gorę

gory

Biernik

gori

gorie

gori

gory

gorus

Narzędnik

goru

goru

goru

goro

goran

Miejscownik

gore

gore

gore

gorėv

goroj

Ablatyw

gorǫ

goro

gorǫ

gorov

gora

Allativus

gorė

gorė

gorė

gorėvi

gorik

Wołacz

gorå

gorås

gorå

gores

goras

  • Stopień wyższy

Przypadek

Liczba Pojedyncza

Liczba Podwójna

Liczba Mnoga

Rodzaj męski

Rodzaj żeński

Rodzaj nijaki

Mianownik

gorījas

gorjasa

gorjasis

gorjasav

gorjasi

Dopełniacz

gorjasi

gorjasi

gorjasi

gorjasiv

gorjasot

Celownik

gorjasyn

gorjasen

gorjasin

gorjasę

gorjasy

Biernik

gorjasi

gorjasie

gorjasi

gorjasy

gorjasus

Narzędnik

gorjasu

gorjasu

gorjasu

gorjaso

gorjasan

Miejscownik

gorjase

gorjase

gorjase

gorjasėv

gorjasoj

Ablatyw

gorjasǫ

gorjaso

gorjasǫ

gorjasov

gorjasa

Allativus

gorjasė

gorjasė

gorjasė

gorjasėvi

gorjasik

Wołacz

gorjaså

gorjasås

gorjaså

gorjases

gorjasas

  • Stopień najwyższy

Przypadek

Liczba Pojedyncza

Liczba Podwójna

Liczba Mnoga

Rodzaj męski

Rodzaj żeński

Rodzaj nijaki

Mianownik

lojgor

lojgora

lojgoris

lojgorav

lojgori

Dopełniacz

lojgori

lojgori

lojgori

lojgoriv

lojgorot

Celownik

lojgoryn

lojgoren

lojgorin

lojgorę

lojgory

Biernik

lojgori

lojgorie

lojgori

lojgory

lojgorus

Narzędnik

lojgoru

lojgoru

lojgoru

lojgoro

lojgoran

Miejscownik

lojgore

lojgore

lojgore

lojgorėv

lojgoroj

Ablatyw

lojgorǫ

lojgoro

lojgorǫ

lojgorov

lojgora

Allativus

lojgorė

lojgorė

lojgorė

lojgorėvi

lojgorik

Wołacz

lojgorå

lojgorås

lojgorå

lojgores

lojgoras

Przysłówek[]

Przysłówek tworzy się dodając końcówke -ci do przymiotnika lub rzeczownika. Część przysłówków odmienia się przez przypadki.

Stopniowanie przysłówka[]

Stopień

Przykład w aczmackim

Przymiotnik w formie podstawowej

gor

Równy

gorci

Wyższy

goreci

Najwyższy

lojgorci

Czasownik[]

Bezokolicznik[]

W języku aczmackim wszystkie czasownik posiadają bezokolicznik kończący się na "-evi".

Czas zaprzeszły dokonany[]

Czas przeszły dokonany wyraża czynność, którą dokonano jednokrotnie w przeszłości, przed innnym wydarzeniem. Nie jest używany w mowie potocznej.

Tabela przedstawiająca odmianę czasownika ėtevi - jeść:

Osoba Liczba Pojedyncza Liczba Podwójna Liczba Mnoga
1 sivėtlų

sivėtlā

sivėtlę
2 sivėtlasi sivėtlůš sivėtlmy
3 sivėtl

Czas zaprzeszły niedokonany[]

Czas zaprzeszły niedokonany wyraża czynność, którą wykonywano kiedyś w przeszłości przez dłuższy czas, ale doszło do niej przed inną czynnością. Nie jest używany w mowie potocznej.

Tabela przedstawiająca odmianę czasownika ėtevi - jeść:

Osoba Liczba Pojedyncza Liczba Podwójna Liczba Mnoga
1 šėtlų šėtlā šėtlę
2 šėtlasi šėtlůš šėtlmy
3 šėtl

Czas przeszły dokonany[]

Czas przeszły dokonany wyraża czynność, którą dokonano jednokrotnie kiedyś w przeszłości

Tabela przedstawiająca odmianę czasownika ėtevi - jeść:

Osoba Liczba Pojedyncza Liczba Podwójna Liczba Mnoga
1 vėtlų

vėtlā

vėtlę
2 vėtlasi vėtlůš vėtlmy
3 vėtl

Czas przeszły niedokonany[]

Czas przeszły niedokonany wyraża czynność, którą wykonywano kiedyś w przeszłości przez dłuższy czas.

Tabela przedstawiająca odmianę czasownika ėtevi - jeść:

Osoba Liczba Pojedyncza Liczba Podwójna Liczba Mnoga
1 ėtlų ėtlā ėtlę
2 ėtlasi ėtlůš ėtlmy
3 ėtl

Czas teraźniejszy uniwersalny[]

Wyraża czynność, która odbywa się regularnie, bądź jest uniwersalna, np. "W poniedziałki chodzę do szkoły" czy "Słońce wschodzi i zachodzi".

Tabela przedstawiająca odmianę czasownika ėtevi - jeść:

Osoba Liczba Pojedyncza Liczba Podwójna Liczba Mnoga
1 ėta ėtev ėtes
2 ėteš ėtešvi ėtam
3 ėt

Czas teraźniejszy nieuniwersalny[]

Wyraża czynnoścci, które odbywają się "w chwili mówienia", bądź, które się napewno odbędą w niedalekiej przyszłości:

Tabela przedstawiająca odmianę czasownika ėtevi - jeść:

Osoba

Liczba Pojedyncza

Liczba Podwójna

Liczba Mnoga

1 ėcim ėcėv ėcės
2 ėcėš ėcėšvi ėtom
3 ėci

Czas przyszły dokonany[]

Oznacza czynność, którą ma się zamiar dokonać w przyszłości. Aby go stworzyć, używamy czasownika posiłkowego "štåcevi" 'stać się' w odpowiedniej osobie i imiesłowu przymiotnikowego czynnego przyszłego w odpowiednim rodzaju (!) Na przykład:

Oš štåcim štåcųs buju - Ja (facet) zostanę chłopcem.

Oš štåcim štåcųsa vębu - Ja (kobieta) zostanę dziewczyną.

Czas przyszły niedokonany[]

Oznacza czynność, którą będziemy wykonywać w przyszłości przez dłuższy czas

- używamy czasownika posiłkowego 'być' w odpowiedniej osobie i imiesłowu przymiotnikowego czynnego przyszłego w odpowiednim rodzaju. Na przykład:

Vevmim vemjųs - Będę (mówi facet). ale

Vevmim vemjųsa - Będę (mówi kobieta).

Tryb przypuszczający[]

Wyraża czynność, które nie odbyła/nie odbywa/nie odbędzie się. Tworzy się go dodając po odmienionym czasowniku partykułę vy.

Tryb Nieświadka[]

Jego użycie podkreśla nieobecność mówiącego przy opisywanych wydarzeniach. Tworzy się dodając po odmienionym w jednym z czasów czasowniku partykułę inė.

Zaimki[]

Zaimki Osobowe[]

Ja

Przypadek

Liczba Poj.

Liczba Pdw.

Liczba Mnoga

Mianownik

oš

vē

ųsmå

Dopełniacz

mnē

vē

ųserǫ

Celownik

mežę

vę

ųsmę

Biernik

mevǫ

vo

nǫ

Narzędnik

mů

vů

nosvis

Miejscownik

mę

mvę

ųsmi

Ablatyw

met

vet

ųsmet

Allativus

mečė

večė

ųsmečė

Wołacz

--

--

--

Ty

Przypadek

Liczba Poj.

Liczba Pdw.

Liczba Mnoga

Mianownik

cu

jy

juve

Dopełniacz

tvē

jyvō

vesrǫ

Celownik

tevę

jyvę

jusmę

Biernik

tevǫ

jyvǫ

vǫs

Narzędnik

ců

jyvů

vosvis

Miejscownik

tvę

ivę

vosi

Ablatyw

tet

jyvet

jusmot

Allativus

tečė

jyvečė

jusmočė

Wołacz

--

--

--

On

Przypadek

Liczba Poj.

Liczba Pdw.

Liczba Mnoga

Mianownik

von

vni

vone

Dopełniacz

vonē

vnivō

vnjǫ

Celownik

vonę

vnivę

vnję

Biernik

vonǫ

vnivǫ

vnjǫs

Narzędnik

vonů

vnivů

vnis

Miejscownik

vnę

vnivę

vni

Ablatyw

vonet

vnivet

vnjot

Allativus

vonečė

vnivečė

vnjočė

Wołacz

--

--

--

Ona

Przypadek

Liczba Poj.

Liczba Pdw.

Liczba Mnoga

Mianownik

vona

sāv

juve

Dopełniacz

sē

sāvō

vesrǫ

Celownik

sēvę

sāvę

jusmę

Biernik

sēvǫ

sāvǫ

vǫs

Narzędnik

sů

sāvů

vosvis

Miejscownik

sēvę

sāvę

vosi

Ablatyw

sēt

sāvet

jusmot

Allativus

sēčė

sāvečė

jusmočė

Wołacz

--

--

--

Ono

Przypadek

Liczba Poj.

Liczba Pdw.

Liczba Mnoga

Mianownik

ton

tni

tone

Dopełniacz

tonē

tnivō

tnjǫ

Celownik

tonę

tnivę

tnję

Biernik

tonǫ

tnivǫ

tnjǫs

Narzędnik

tonů

tnivů

tnis

Miejscownik

tnę

tnivę

tni

Ablatyw

tonet

tnivet

tnjot

Allativus

tonečė

tnivečė

tnjočė

Wołacz

--

--

--

Imiesłowy[]

Imiesłów przymiotnikowy czynny przyszły[]

Imiesłów oznaczający mniej więcej "robiący coś w przyszłości". Tworzymy go od bezokolicznika zamieniając końcówkę bezokolicznika (-evi) na końcówkę:

  • - vųs, gdy temat czasownika (bezokolicznik bez końcówki) kończy się samogłoską.
  • - ųs, gdy temat kończy się spółgłoską.


Jeżeli ostatnią spógłoska tematu czasownika (bezokolicznik bez -evi) jest spółgłoska "s", to przechodzi ona w "t".

Liczebnik[]

Liczebniki Głowne[]

Liczba Rodzaj męski i nijaki Rodzaj żeński
1 semos seta
2 bės bjav
3 cris trō
4 šybyres šybyresa
5 pęšis pęša
6 zveh zveha
7 septym septyma
8 okcės oš
9 nevac nevā
10 dekym dekyma
11 semymt semymca
12 bičyůs bičy
13 crisymt crisymca
14 šybyresymt šybyresymca
15 pęščymt pęščymca
16 zvehymt zvehymca
17 septymymt septymymca
18 okcėsymt okcėsymca
19 nevacymt nevacymca
20 bėzdekym bėsdekyma
21 bėzdekym semos bėsdekyma seta
30 crizdekym crisdekyma
40 šybyrezdekym šybyresdekyma
50 pęšizdekym pęšisdekyma
60 zvehdekym zvehadekyma
70 septymdekym septymdekyma
80 okcėsdekym okcėsdekyma
90 nevacdekym nevacdekyma
100 syntom synta
1000 tūtk tytka
Treści społeczności są dostępne na podstawie licencji CC-BY-SA, o ile nie zaznaczono inaczej.