Język akran lub akrang (akr. អក្រ៉ន akran) - język tworzony przez RWHÔ; w bardzo dużym stopniu wzorowany na języku khmerskim, wietnamskim i tajskim; mimo nazwy na dźwięk "a" nie będzie się zaliczał do grupy 3A (ahtialański, akiyng, aerais); jest językiem, który wg legendy miał wywrzeć wielki wpływ na język akiyng jako pierwszy, drugi atakował go chiński. Jest jednym z dwóch języków tego twórcy, które zapisuje się pismem khmerskim, jednak ten można transliterować. Są ze sobą blisko spokrewnione.
Spółgłoski
Spółgłoski brzmią identycznie jak w języku khmerskim. Jednak czasami używane jest jednak (w charakterze czysto zastępczym) pismo łacińskie:
znak / diakrytyk (na przykładzie អ) |
seria | zapis łaciński standardowy* zapis dokładny* |
wymowa | znak / diakrytyk (na przykładzie អ) |
seria | zapis łaciński standardowy* zapis dokładny* |
wymowa |
---|---|---|---|---|---|---|---|
ក / អ្ង ka |
pierwsza | kah ka |
a jest bardzo niskie, bardzo łatwo pomylić z o |
ខ / អ្ខ kha |
pierwsza | khah kha |
a jest bardzo niskie, a przydech bardzo słaby |
គ / អ្គ ko |
druga | ko ko |
o jest bardzo niskie | ឃ / អ្ង kho |
druga | kho kho |
o jest bardzo niskie, a przydech bardzo słaby |
ង / អ្ង ngo |
nosowe | ngo ngo |
ng jak nk w słowie bank (tylko szybka wymowa) |
||||
ច / អ្ច ca |
pierwsza | chah, tvah ca |
c jak polskie ć, lub z językiem nieco bardziej do tyłu |
ឆ / អ្ឆ cha |
pierwsza | tvhah cha |
c jak polskie ć, lub z językiem nieco bardziej do tyłu, a przydech bardzo słaby |
ជ / អ្ជ jo |
druga | jo, dto jo |
j jak polskie dź, lub z językiem nieco bardziej do tyłu |
ឈ / អ្ឈ jho |
druga | jho, dtho jho |
j jak polskie dź, lub z językiem nieco bardziej do tyłu, a przydech bardzo słaby |
ញ / អ្ញ nho |
nosowe | nho, nyo nho |
nh jak polskie ń | ||||
ដ / អ្ដ da |
pierwsza | dah, da, dxa da |
a b. niskie | ឋ / អ្ឋ dha |
pierwsza | dhah, dha, dxhah, txha dha |
d jest mocne, a przydech bardzo słaby |
ឌ / អ្ឌ do |
druga | do, dxo do |
mocne d | ឍ / អ្ឍ dho |
druga | dho, dxho dho |
mocne d, a przydech bardzo słaby |
ណ / អ្ណ na |
nosowe | na na |
n jak polskie n | ||||
PATRZ TEŻ: spółgłoski khmerskie (flash, wraz z wymową) |
*Zapis standardowy oparty jest na wymowie angielskiej z pewnymi modyfikacjami. Ponieważ jest niedokładny, istnieją próby wprowadzenia zapisu dokładnego, odpowiadającego zapisowi w alfabecie khmerskim.
Budowa zdania
Szyk zdania oznajmującego to SVO. Podobnie jak w języku akiyng, istnieją warianty zdań zależnie od liczby członów, tj. np. dodatkowy okolicznik może zmienić szyk zdania na inny, a dwa dodatkowe okoliczniki na jeszcze inny - i to zależnie od sytuacji.
Na ogół jednak zdanie składające się jedynie z podmiotu, orzeczenia i dopełnienia składa się w szyk SVO.
- ស្បោក្ដង្ខផ្រែង Sbow kdangkh praeng. - On zjadł jabłko.