Edytujesz Język aldorejski

Język aldorejski posiada następujące fonemy spółgłoskowe:

* nosowe: /m/ - m, /n/ - n,

* zwarto-wybuchowe: /b/ - b, /p/ - p, /d/ - d, /t/ - t, /g/ - g, /k/ - k (zapisywane 'q' przed 'u' niezgłoskotwórczym),

* szczelinowe: /v/ - v, /s/ - s, /ʃ/ - x, /ʒ/ - zh /h/ - h,

* zwarto-szczelinowe: /t͡s/ - c, /d͡z/ - z, /t͡ʃ/ - tx,

* uderzeniowe: /ɾ/ - r,

* boczne: /l/ - l,

* półsamogłoski: /j/ - zapisywane jako 'y' przed samogłoską, jako 'i' po samogłosce przed spółgłoską albo na końcu wyrazu, /w/ - zapisywane jako 'u', wyłącznie jako element dyftongów.

===Wokalizm===

Fonemy samogłoskowe w języku aldorejskim są następujące:

* przednie: /e/ - e, /e:/ - ē, /i/ - i, /i:/ - ī,

* środkowe: /a/ - a, /a:/ - ā,

* tylne: /o/ - o, /o:/ - ō, /u/ - u, /u:/ - ū.

Możliwe są następujące dyftongi:

* /aj/ - ai, /ej/ - ei, /oj/ - oi, /uj/ - ui,

* /ja/ - ya, /je/ - ye, /jo/ - yo, /ju/ - yu,

* /aw/ - au, /ew/ - eu, /iw/ - iu, /ow/ - ou

* /wa/ - ua, /we/ - ue, /wi/ - ui, /wo/ - uo - tylko po [k] zapisanym jako 'q', [g] i [h].

=== Budowa sylaby===

Sylaba w języku aldorejskim ma postać ON(C), gdzie O = dowolna spółgłoska lub zbitka samogłosek o postaci ''muta cum liquida'', N = dowolna samogłoska lub dyftong, C = r, l, s, n, m (przed p, b, v). Sylaby dzielą się na krótkie (otwarte z krótką samogłoską w jądrze) i długie (zamknięte lub otwarte z długą samogłoską lub dyftongiem w jądrze).

===Akcent===

Akcent w języku aldorejskim jest ruchomy i swobodny. W większości wyrazów pada na przedostatnią sylabę wyrazu, chyba, że jest ona krótka, w tym przypadku pada na sylabę trzecią od końca. W rzeczownikach należących do I deklinacji (zakończonych na -n, -r, -l, -s) akcent pada na ostatnią sylabę.

==Fleksja nominalna==

W języku aldorejskim istnieją trzy rodzaje - męski, żeński i nijaki, dwie liczby - pojedyncza i mnoga, oraz siedem przypadków: nominativus, genetivus, dativus (łączy się z przyimkami oznaczającymi ruch w stronę czegoś), accusativus, ablativus (łączy się z przyimkami oznaczającymi ruch od czegoś), praepositionalis (łączy się z pozostałymi przyimkami) oraz vocativus.<br /><br />Daleko posunięty jest synkretyzm przypadków i tak dla liczby pojedynczej:<br />Nom. = Voc. (poza pierwszą deklinacją),<br />Gen. = Abl.<br />Dat. = Praep.<br />Acc.<br /><br />Dla mnogiej:<br />Nom. = Voc. = Acc. = Praep.<br />Gen.<br />Dat. = Abl.

Co daje siedem form dla każdego rzeczownika (osiem w I deklinacji).

===Deklinacja I===

Do deklinacji I należą rzeczowniki rodzaju męskiego zakończone w nom. sg. na -n, -r, -l, -s.

Oto końcówki I deklinacji na przykładzie rzeczownika dar 'człowiek':

{| border="1" cellpadding="1" cellspacing="1"

! scope="row"|

| style="text-align: center;"|'''Sing.'''

| style="text-align: center;"|'''Plur.'''

|-

! scope="row"|'''Nom.'''

| style="text-align: center;"|''dar-''ø

| style="text-align: center;"|''dar-i''

|-

! scope="row"|Gen.<br />

| style="text-align: center;"|''dar-i''

| style="text-align: center;"|''dar-eni''

|-

! scope="row"|Dat.<br />

| style="text-align: center;"|''dar-ē''

| style="text-align: center;"|''dar-esti ''

|-

! scope="row"|Acc.<br />

| style="text-align: center;"|''dar-en<br />''

| style="text-align: center;"|''dar-i''

|-

! scope="row"|Abl.<br />

| style="text-align: center;"|''dar-i''<br />

| style="text-align: center;"|''dar-esti''

|-

! scope="row"|Praep.<br />

| style="text-align: center;"|''dar-ē''

| style="text-align: center;"|''dar-i''

|-

! scope="row"|Voc.<br />

| style="text-align: center;"|''dar-e''

| style="text-align: center;"|''dar-i''

|}

===Deklinacja II===

II deklinacja obejmuje rzeczowniki rodzaju męskiego zakończone na -a (np. galta 'ogień'), żeńskiego na -e (np. zhalaque 'ziemia'), nijakiego na -o (np. barso 'góra, szczyt').

galta - 'ogień', masc.

{| border="1" cellpadding="1" cellspacing="1"

! scope="row"|

| style="text-align: center;"|'''Sing.'''

| style="text-align: center;"|'''Plur.'''

|-

! scope="row"|'''Nom.'''

| style="text-align: center;"|galt-a

| style="text-align: center;"|''galt-ai''

|-

! scope="row"|Gen.<br />

| style="text-align: center;"|''galt-as ''

| style="text-align: center;"|''galt-ani''

|-

! scope="row"|Dat.<br />

| style="text-align: center;"|''galt-ā''

| style="text-align: center;"|''galt-asti''

|-

! scope="row"|Acc.<br />

| style="text-align: center;"|''galt-an''

| style="text-align: center;"|''galt-ai''

|-

! scope="row"|Abl.<br />

| style="text-align: center;"|''galt-as''

| style="text-align: center;"|''galt-asti''

|-

! scope="row"|Praep.<br />

| style="text-align: center;"|''galt-ā''

| style="text-align: center;"|''galt-ai''

|-

! scope="row"|Voc.<br />

| style="text-align: center;"|''galt-a''

| style="text-align: center;"|galt-ai

|}

zhalaque - 'ziemia', fem.

{| border="1" cellpadding="1" cellspacing="1"

! scope="row"|

| style="text-align: center;"|'''Sing.'''

| style="text-align: center;"|'''Plur.'''

|-

! scope="row"|'''Nom.'''

| style="text-align: center;"|''zhalaqu-e ''

| style="text-align: center;"|''zhalaqu-ei''

|-

! scope="row"|Gen.<br />

| style="text-align: center;"|''zhalaqu-es''

| style="text-align: center;"|''zhalaqu-eni''

|-

! scope="row"|Dat.<br />

| style="text-align: center;"|''zhalaqu''-''ē''

| style="text-align: center;"|''zhalaqu-esti''

|-

! scope="row"|Acc.<br />

| style="text-align: center;"|''zhalaqu-en''

| style="text-align: center;"|''zhalaqu-ei''

|-

! scope="row"|Abl.<br />

| style="text-align: center;"|''zhalaqu-es''

| style="text-align: center;"|''zhalaqu-esti''

|-

! scope="row"|Praep.<br />

| style="text-align: center;"|''zhalaqu''-''ē''

| style="text-align: center;"|''zhalaqu-ei''

|-

! scope="row"|Voc.<br />

| style="text-align: center;"|''zhalaqu-e''

| style="text-align: center;"|''zhalaqu-ei''

|}

''barso - '''szczyt, góra', neutr.

{| border="1" cellpadding="1" cellspacing="1"

! scope="row"|

| style="text-align: center;"|'''Sing.'''

| style="text-align: center;"|'''Plur.'''

|-

! scope="row"|'''Nom.'''

| style="text-align: center;"|''bars-o''

| style="text-align: center;"|''bars-oi''

|-

! scope="row"|Gen.<br />

| style="text-align: center;"|''bars-os''

| style="text-align: center;"|''bars-oni''

|-

! scope="row"|Dat.<br />

| style="text-align: center;"|''bars-ō ''

| style="text-align: center;"|''bars-osti ''

|-

! scope="row"|Acc.<br />

| style="text-align: center;"|''bars-on ''

| style="text-align: center;"|''bars-oi''

|-

! scope="row"|Abl.<br />

| style="text-align: center;"|''bars-os''

| style="text-align: center;"|''bars-osti''

|-

! scope="row"|Praep.<br />

| style="text-align: center;"|''bars-ō ''

| style="text-align: center;"|''bars-oi''

|-

! scope="row"|Voc.<br />

| style="text-align: center;"|''bars-o''

| style="text-align: center;"|''bars-oi''

|}

===Deklinacja III===

Do deklinacji III należą rzeczowniki wszystkich trzech deklinacji z samogłoską tematyczną'' -i-'' (zmieniającą się w -y- [j] przed samogłoskową końcówką).<br />

Przykładem niech będzie rzeczownik fem. ''alye'' 'matka'.

{| border="1" cellpadding="1" cellspacing="1"

! scope="row"|

| style="text-align: center;"|'''Sing.'''

| style="text-align: center;"|'''Plur.'''

|-

! scope="row"|'''Nom.'''

| style="text-align: center;"|''al-ye''

| style="text-align: center;"|''ali''

|-

! scope="row"|Gen.<br />

| style="text-align: center;"|''al-is''

| style="text-align: center;"|''alini''

|-

! scope="row"|Dat.<br />

| style="text-align: center;"|''al-ī''

| style="text-align: center;"|''alisti''

|-

! scope="row"|Acc.<br />

| style="text-align: center;"|''al-in''

| style="text-align: center;"|''ali''

|-

! scope="row"|Abl.<br />

| style="text-align: center;"|''al-is''

| style="text-align: center;"|''alisti''

|-

! scope="row"|Praep.<br />

| style="text-align: center;"|''al-ī''

| style="text-align: center;"|''ali''

|-

! scope="row"|Voc.<br />

| style="text-align: center;"|''al-ye''

| style="text-align: center;"|''ali''

|}