Conlang Wiki
Advertisement

Belański to jeden z większych języków Jawy, blisko spokrewniony z veltangiem, z którym posiada wspólnego przodka. Odróżnia się od niego kilkoma cechami:

  • Rzeczowniki w belańskim podlegają odmianie w siedmiu przypadkach, podczas gdy w veltangu jedynie przez cztery.
  • Zachowana jest liczba podwójna.
  • Samogłoski posiadają warianty krótkie i długie.
  • Kilka większych zmian fonologicznych, między innymi zanik spółgłosek zwartych dwuwargowych.

Fonologia

Fonologia belańskiego jest znacznie bardziej skomplikowana od wspólnego. Wraz z dyftongami, jest dwanaście samogłosek:

  • á /ɑː/
  • a /æ/
  • ai //
  • au //
  • é //
  • e /ɛ/
  • í //
  • i /ɪ/
  • ó //
  • o /ɔ/
  • ú //
  • u /ʉ/

Na końcu wyrazu, a jest czytane jako [ə], e oraz i jako [i], zaś o i u jako [u]. Dodatkowo, i u są czytane jako [i u] przed l, zaś a jako [a] przed w y.

Spółgłoski można podzielić na kilka grup według ich zachowania:

  • Nieparzyste naturalnie: cy // gy // qu /kw/
  • Nieparzyste wtórnie: t /t/ d /d/ c /k/ g /g/
  • Parzyste nieprzewidywalnie: s /s/ f /f/ v /v/ w /w/ y /j/ l /l/ r /ɾ/
  • Parzyste przewidywalnie: sy /ʃ/ m /m/ n /n/ ng /ŋ/ ny /ɲ/

(dodatkowo, /ʃ/ na końcu sylaby jest zapisywane jako ss)

Spółgłoski nieparzyste nie mogą ulec geminacji (podwojeniu) - nieparzyste naturalnie z przyczyn technicznych (nigdy nie może powstać złożona z nich zbitka), natomiast nieparzyste wtórnie z powodów fonologicznych - zbitki tt dd cc gg są czytane tak samo, jak pojedyncza głoska.

Spółgłoski parzyste nieprzewidywalnie są z natury zawsze pojedyncze, ale ulegają podwojeniu w zbitkach, np. ff będzie czytane z wydłużeniem. Spółgłoski parzyste przewidywalnie są podwojone, kiedy występują pomiędzy dwoma samogłoskami, a w przeciwnym wypadku są zawsze pojedyncze, bez jakichkolwiek zmian w pisowni, i bez względu na nią (np. /m/ między samogłoskami będzie podwojone zarówno, gdy zapisane jest m jak i m).

Od powyższej reguły istnieją dodatkowo mniej lub bardziej regularne wyjątki, zwykle powstałe w przypadku zbitek. Przykładowo, w wyrazie syalvisya (miejscownik l.mn. "psach") sy powinno być czytane [ʃː], ale ze względu na powstanie ze zbitki aglutynacyjnej s + y, jest najczęściej czytane [ʃj].

Do zestawu reguł sandhi, które są raczej podobne do tych w veltangu (choć dają się we znaki w innych kontekstach), w belańskim istnieją zasady związany z palatalizacją, nieodzwierciedlane w pisowni. Przed spółgłoskami miękkimi y ny sy cy gy, spółgłoski l n s przechodzą w [j ɲ ʃ], i tak dalnya ("dziesiąty") jest czytane [dajɲə]. c i g nie ulegają zmianie.

W odróżnieniu od veltangu, w języku belańskim występuje końcowe ubezdźwięcznianie jak i progresywna asymilacja dźwięczności.


Advertisement