m (→Samogłoski) |
|||
| (Nie pokazano 11 wersji utworzonych przez 4 użytkowników) | |||
| Linia 10: | Linia 10: | ||
| tekst = wkrótce |
| tekst = wkrótce |
||
}} |
}} |
||
| − | [[Język joński]] (jon. ''yoniv smăcë'') |
+ | [[Język joński]] (jon. ''yoniv smăcë'') był rozwijany przez [[Użytkownik:Kamil M.|Kamila M.]] od wiosny 2007 roku. Początkowo nosił nazwę języka '''kaskiego''' (jon. ''cäsiv smăcë''). |
==Fonetyka i fonologia== |
==Fonetyka i fonologia== |
||
===Dźwięki=== |
===Dźwięki=== |
||
====Samogłoski==== |
====Samogłoski==== |
||
| − | Zestaw samogłosek w języku jońskim składa się z 15 dźwięków podzielonych na trzy grupy. Pierwszą stanowią samogłoski zwykłe (albo normalne), wśród których znajdują się /a ɛ ɔ i u/. Drugą – samogłoski słabe (albo zredukowane) w składzie /ə e o ɪ ʊ/. Ostatnia grupa to samogłoski mocne (lub ciężkie), do której należą /æ œ ø < |
+ | Zestaw samogłosek w języku jońskim składa się z 15 dźwięków podzielonych na trzy grupy. Pierwszą stanowią samogłoski zwykłe (albo normalne), wśród których znajdują się {{YonIPA|IPA = /a ɛ ɔ i u/}}. Drugą – samogłoski słabe (albo zredukowane) w składzie {{YonIPA|IPA = /ə e o ɪ ʊ/}}. Ostatnia grupa to samogłoski mocne (lub ciężkie), do której należą {{YonIPA|IPA = /æ œ ø ᵻ<ref>Por.: [http://en.wikipedia.org/wiki/Close_central_unrounded_vowel#Near-close_central_unrounded_vowel Near-close central unrounded vowel]</ref> y/}}. Poniższy rysunek pokazuje rozmieszczenie wspomnianych dźwięków na tabeli samogłosek IPA (oznaczenia kolorystyczne: <span style="color:darkblue">'''zwykłe'''</span>, <span style="color:green">'''słabe'''</span>, <span style="color:red">'''mocne'''</span>). |
| Linia 21: | Linia 21: | ||
Język joński nie rozróżnia długości samogłosek, ani nie posiada dyftongów – samogłoski długie oraz dyftongi uprościły się i zlały w samogłoski mocne we wcześniejszym okresie rozwoju języka. |
Język joński nie rozróżnia długości samogłosek, ani nie posiada dyftongów – samogłoski długie oraz dyftongi uprościły się i zlały w samogłoski mocne we wcześniejszym okresie rozwoju języka. |
||
| + | |||
| + | ====Spółgłoski==== |
||
===Sylaby=== |
===Sylaby=== |
||
====Fonotaktyki==== |
====Fonotaktyki==== |
||
| − | W sylabie dozwolonymi dźwiękami nagłosowymi (ang. ''onset'') są wszystkie spółgłoski oraz następujące ich zbitki: |
+ | W sylabie dozwolonymi dźwiękami nagłosowymi (ang. ''onset'') są wszystkie spółgłoski oraz następujące ich zbitki: |
| + | |||
| + | {{YonIPA|IPA = /pn ps pr pl tr tl tv kn ks kr kl kv sp st sk sm sn sr sl sv str skr spr/}} |
||
| + | |||
| + | Sylaba może również nie posiadać żadnego nagłosu. |
||
Ośrodek (ang. ''nucleus'') sylaby może stanowić jakakolwiek samogłoska. |
Ośrodek (ang. ''nucleus'') sylaby może stanowić jakakolwiek samogłoska. |
||
| − | W wygłosie (ang. ''coda'') sylaby mogą występować spółgłoski: |
+ | W wygłosie (ang. ''coda'') sylaby mogą występować spółgłoski: |
| + | |||
| + | {{YonIPA|IPA = /m n ŋ p t k f θ s z x j r l/}} |
||
| + | |||
| + | oraz zbitki spółgłosek: |
||
| + | |||
| + | {{YonIPA|IPA = /mp mb nt nd ŋk sp st sw̥ zb zd rm rp rb rn rt rd rk rg lm lp lb lt ld lk lg/}} |
||
| + | |||
| + | Sylaba może także być otwarta. |
||
| + | |||
====Podział==== |
====Podział==== |
||
Sylaby są podzielone ze względu na ciężkość i otwartość. |
Sylaby są podzielone ze względu na ciężkość i otwartość. |
||
| Linia 32: | Linia 47: | ||
=====Kategoria otwartości===== |
=====Kategoria otwartości===== |
||
Sylaba jest otwarta, gdy jej wygłos jest zerowy, zamknięta zaś, gdy w jej wygłosie występuje spółgłoska lub zbitka. |
Sylaba jest otwarta, gdy jej wygłos jest zerowy, zamknięta zaś, gdy w jej wygłosie występuje spółgłoska lub zbitka. |
||
| + | ===Zapis=== |
||
| + | ====Samogłoski==== |
||
| + | ====Spółgłoski==== |
||
| + | ==Morfologia== |
||
| + | ===Imiona=== |
||
| + | Grupa imion ('''sum''') języka jońskiego zawiera w sobie rzeczowniki, przymiotniki, zaimki, liczebniki, a także przysłówki. Charakteryzują się one posiadaniem wspólnych kategorii gramatycznych. |
||
| + | ====Kategorie gramatyczne imion==== |
||
| + | =====Kategoria rodzaju===== |
||
| + | Język joński rozróżnia trzy rodzaje ('''ocusu'''): męski, żeński oraz wspólny. Kategorią rodzaju posługują się rzeczowniki, przymiotniki, liczebniki porządkowe oraz zaimki osobowe trzeciej osoby. |
||
| + | Przynależność rzeczownika do danego rodzaju jest mu z góry przypisana. Do rodzaju męskiego należą rzeczowniki oznaczające mężczyzn, chłopców, męskie zawody, funkcje, zwierzęta płci męskiej, co jest dość instynktowne. Istnieje natomiast grupa rzeczowników określających przedmioty i pojęcia nie mających związku z płciowością, a jednocześnie będących rodzaju męskiego. Wśród nich znajdują się takie, których rodzaj ma źródło w przybranej końcówce o rodzaju męskim. Podobnie jest z rzeczownikami rodzaju żeńskiego – są to określenia kobiet, dziewczynek, zwierząt płci żeńskiej, jak również wiele pojęć abstrakcyjnych i innych rzeczowników określających przedmioty nie związane z płcią. Do najrozleglejszej grupy rzeczowników rodzaju wspólnego należą nazwy osób i funkcji o niesprecyzowanej płci, dzieci, zwierząt o nie określonej płci i ogromna liczba określeń na większość przedmiotów. |
||
| + | Rodzaj jest wyrażany poprzez różnice w odmianie rzeczowników trzech kategorii rodzajowych. Ponadto końcówki słowotwórcze mają przypisane sobie rodzaje gramatyczne, które determinują rodzaj nowo powstałego słowa (por. Słowotwórstwo imion). |
||
| + | =====Kategoria stanu===== |
||
| + | Stany ('''tuċost'''), jakimi może odznaczać się imię, to stan określony ('''antlumal''') i nieokreślony ('''änantlumal'''). Kategorię stanu wykazują przede wszystkim rzeczowniki oraz liczebniki porządkowe (te ostatnie zazwyczaj są stanu określonego), choć również przymiotniki używają tej kategorii, gdy nadaje im się znaczenie rzeczownikowe lub stają się nazwą własną. Stan wyraża się poprzez końcówki odmiany określonej i nieokreślonej. Rzeczownik stawia się w stanie określonym, gdy o opisywanym przez niego przedmiocie (pojęciu, osobie etc.) była już mowa bądź gdy chodzi o bardzo konkretny przedmiot. |
||
==Przypisy== |
==Przypisy== |
||
| + | <references/> |
||
| − | 1. Por.: [http://en.wikipedia.org/wiki/Close_central_unrounded_vowel#Near-close_central_unrounded_vowel Near-close central unrounded vowel] |
||
[[Kategoria:Języki sztuczne]] |
[[Kategoria:Języki sztuczne]] |
||
Aktualna wersja na dzień 07:28, 29 cze 2010
| joński yoniv smăcë | |
|---|---|
| Utworzenie: | Kamil M. w 2007 - 2008 |
| Cel utworzenia: | dla przyjemności |
| Sposoby zapisu: | alfabet joński (w transkrypcji - łaciński modyfikowany) |
| Status urzędowy | |
| Oficjalna regulacja: | Kamil M. |
| Kody | |
| Conlanger–1 | yo, yon |
| Przykład | |
| Powszechna Deklaracja Praw Człowieka wkrótce | |
| Lista conlangów | |
Język joński (jon. yoniv smăcë) był rozwijany przez Kamila M. od wiosny 2007 roku. Początkowo nosił nazwę języka kaskiego (jon. cäsiv smăcë).
Fonetyka i fonologia[]
Dźwięki[]
Samogłoski[]
Zestaw samogłosek w języku jońskim składa się z 15 dźwięków podzielonych na trzy grupy. Pierwszą stanowią samogłoski zwykłe (albo normalne), wśród których znajdują się /a ɛ ɔ i u/. Drugą – samogłoski słabe (albo zredukowane) w składzie /ə e o ɪ ʊ/. Ostatnia grupa to samogłoski mocne (lub ciężkie), do której należą /æ œ ø ᵻ[1] y/. Poniższy rysunek pokazuje rozmieszczenie wspomnianych dźwięków na tabeli samogłosek IPA (oznaczenia kolorystyczne: zwykłe, słabe, mocne).
Język joński nie rozróżnia długości samogłosek, ani nie posiada dyftongów – samogłoski długie oraz dyftongi uprościły się i zlały w samogłoski mocne we wcześniejszym okresie rozwoju języka.
Spółgłoski[]
Sylaby[]
Fonotaktyki[]
W sylabie dozwolonymi dźwiękami nagłosowymi (ang. onset) są wszystkie spółgłoski oraz następujące ich zbitki:
/pn ps pr pl tr tl tv kn ks kr kl kv sp st sk sm sn sr sl sv str skr spr/
Sylaba może również nie posiadać żadnego nagłosu. Ośrodek (ang. nucleus) sylaby może stanowić jakakolwiek samogłoska. W wygłosie (ang. coda) sylaby mogą występować spółgłoski:
/m n ŋ p t k f θ s z x j r l/
oraz zbitki spółgłosek:
/mp mb nt nd ŋk sp st sw̥ zb zd rm rp rb rn rt rd rk rg lm lp lb lt ld lk lg/
Sylaba może także być otwarta.
Podział[]
Sylaby są podzielone ze względu na ciężkość i otwartość.
Kategoria ciężkości[]
Sylaba jest lekka, jeśli jej ośrodek stanowi samogłoska zwykła lub słaba. Sylaba jest ciężka, jeśli jej ośrodkiem jest samogłoska mocna (wynika historycznej monoftongizacji dyftongów i przemiany długich samogłosek). Sylab posiadających w wygłosie (ang. coda) spółgłoskę lub zbitkę spółgłoskową nie traktuje się, jak sylaby ciężkie.
Kategoria otwartości[]
Sylaba jest otwarta, gdy jej wygłos jest zerowy, zamknięta zaś, gdy w jej wygłosie występuje spółgłoska lub zbitka.
Zapis[]
Samogłoski[]
Spółgłoski[]
Morfologia[]
Imiona[]
Grupa imion (sum) języka jońskiego zawiera w sobie rzeczowniki, przymiotniki, zaimki, liczebniki, a także przysłówki. Charakteryzują się one posiadaniem wspólnych kategorii gramatycznych.
Kategorie gramatyczne imion[]
Kategoria rodzaju[]
Język joński rozróżnia trzy rodzaje (ocusu): męski, żeński oraz wspólny. Kategorią rodzaju posługują się rzeczowniki, przymiotniki, liczebniki porządkowe oraz zaimki osobowe trzeciej osoby. Przynależność rzeczownika do danego rodzaju jest mu z góry przypisana. Do rodzaju męskiego należą rzeczowniki oznaczające mężczyzn, chłopców, męskie zawody, funkcje, zwierzęta płci męskiej, co jest dość instynktowne. Istnieje natomiast grupa rzeczowników określających przedmioty i pojęcia nie mających związku z płciowością, a jednocześnie będących rodzaju męskiego. Wśród nich znajdują się takie, których rodzaj ma źródło w przybranej końcówce o rodzaju męskim. Podobnie jest z rzeczownikami rodzaju żeńskiego – są to określenia kobiet, dziewczynek, zwierząt płci żeńskiej, jak również wiele pojęć abstrakcyjnych i innych rzeczowników określających przedmioty nie związane z płcią. Do najrozleglejszej grupy rzeczowników rodzaju wspólnego należą nazwy osób i funkcji o niesprecyzowanej płci, dzieci, zwierząt o nie określonej płci i ogromna liczba określeń na większość przedmiotów. Rodzaj jest wyrażany poprzez różnice w odmianie rzeczowników trzech kategorii rodzajowych. Ponadto końcówki słowotwórcze mają przypisane sobie rodzaje gramatyczne, które determinują rodzaj nowo powstałego słowa (por. Słowotwórstwo imion).
Kategoria stanu[]
Stany (tuċost), jakimi może odznaczać się imię, to stan określony (antlumal) i nieokreślony (änantlumal). Kategorię stanu wykazują przede wszystkim rzeczowniki oraz liczebniki porządkowe (te ostatnie zazwyczaj są stanu określonego), choć również przymiotniki używają tej kategorii, gdy nadaje im się znaczenie rzeczownikowe lub stają się nazwą własną. Stan wyraża się poprzez końcówki odmiany określonej i nieokreślonej. Rzeczownik stawia się w stanie określonym, gdy o opisywanym przez niego przedmiocie (pojęciu, osobie etc.) była już mowa bądź gdy chodzi o bardzo konkretny przedmiot.