m (→Alfabet) |
m (→Fonologia) |
||
Linia 27: | Linia 27: | ||
|+'''Spółgłoski''' |
|+'''Spółgłoski''' |
||
| |
| |
||
− | !Wargowe |
+ | ![[Spółgłoski dwuwargowe|Wargowe]] |
− | !colspan=" |
+ | !colspan="2"|[[Spółgłoski dziąsłowe|Przednio-<br/>językowe]] |
+ | ![[Spółgłoski tylnojęzykowe|Tylno-<br/>językowe]] |
||
− | !Welarne |
||
|- |
|- |
||
− | !rowspan="2"|Zwarte |
+ | !rowspan="2"|[[Spółgłoski zwarte|Zwarte]] |
|{{IPA|p}} |
|{{IPA|p}} |
||
− | |colspan=" |
+ | |colspan="2"|{{IPA|t}} |
|{{IPA|k}} |
|{{IPA|k}} |
||
|- |
|- |
||
|({{IPA|b}}) |
|({{IPA|b}}) |
||
− | |colspan=" |
+ | |colspan="2"|{{IPA|d}} |
|({{IPA|g}}) |
|({{IPA|g}}) |
||
|- |
|- |
||
− | !rowspan= |
+ | !rowspan=2|[[Spółgłoski zwarto-szczelinowe|Afrykaty]] |
+ | !rowspan=2| |
||
+ | |{{IPA|t͜s}} |
||
+ | |{{IPA|t͜ʃ}}<br /><tt>ch</tt> |
||
+ | !rowspan=2| |
||
+ | |- |
||
+ | |colspan=2|{{IPA|d͜ʒ}}<br /><tt>ds</tt> |
||
+ | |- |
||
+ | !rowspan="2"|[[Spółgłoski szczelinowe|Szcze-<br />linowe]] |
||
|({{IPA|f}}) |
|({{IPA|f}}) |
||
|{{IPA|sː}}<br /><tt>ss</tt> |
|{{IPA|sː}}<br /><tt>ss</tt> |
||
− | + | |{{IPA|ʃ}}<br /><tt>s</tt> |
|
|{{IPA|xː}}<br /><tt>kk</tt> |
|{{IPA|xː}}<br /><tt>kk</tt> |
||
|- |
|- |
||
|{{IPA|v}} |
|{{IPA|v}} |
||
− | + | |{{IPA|z}} |
|
+ | |{{IPA|ʒ}}<br /><tt>zs</tt> |
||
! |
! |
||
|- |
|- |
||
− | !Nosowe |
+ | ![[Spółgłoski nosowe|Nosowe]] |
|{{IPA|m}} |
|{{IPA|m}} |
||
− | |colspan=" |
+ | |colspan="2"|{{IPA|n}} |
! |
! |
||
|- |
|- |
||
+ | ![[Spółgłoski półotwarte|Inne]] |
||
− | !Apro-<br />ksymanty |
||
! |
! |
||
|{{IPA|l}} |
|{{IPA|l}} |
||
|{{IPA|r}} |
|{{IPA|r}} |
||
|{{IPA|j}} |
|{{IPA|j}} |
||
− | ! |
||
|} |
|} |
||
Linia 66: | Linia 74: | ||
|+'''Samogłoski''' |
|+'''Samogłoski''' |
||
|rowspan="2"| |
|rowspan="2"| |
||
− | !colspan="3"|Przednie |
+ | !colspan="3"|[[Samogłoski przednie|Przednie]] |
− | !colspan="2"|Tylne |
+ | !colspan="2"|[[Samogłoski tylne|Tylne]] |
|- |
|- |
||
!krótkie |
!krótkie |
||
Linia 75: | Linia 83: | ||
!długie |
!długie |
||
|- |
|- |
||
− | !Przymknięte |
+ | ![[Samogłoski przymknięte|Przymknięte]] |
|{{IPA|i}} |
|{{IPA|i}} |
||
|{{IPA|iː}}<br /><tt>ii</tt> |
|{{IPA|iː}}<br /><tt>ii</tt> |
||
Linia 82: | Linia 90: | ||
|{{IPA|uː}}<br /><tt>oo</tt> |
|{{IPA|uː}}<br /><tt>oo</tt> |
||
|- |
|- |
||
− | !Średnie |
+ | ![[Samogłoski średnie|Średnie]] |
− | |{{IPA| |
+ | |{{IPA|e}}<br /><tt>e</tt> |
! |
! |
||
|{{IPA|eɪ}}<br /><tt>ei</tt> |
|{{IPA|eɪ}}<br /><tt>ei</tt> |
||
Linia 89: | Linia 97: | ||
! |
! |
||
|- |
|- |
||
− | !Otwarte |
+ | ![[Samogłoski otwarte|Otwarte]] |
|{{IPA|æ}}<br /><tt>a</tt> |
|{{IPA|æ}}<br /><tt>a</tt> |
||
|{{IPA|äː}}<br /><tt>aa</tt> |
|{{IPA|äː}}<br /><tt>aa</tt> |
Wersja z 19:07, 18 cze 2010
Kärålinä këli Kareulina keili | |
---|---|
Utworzenie: | Milya0 w 2009 |
Cel utworzenia: | dla kąłeldu |
Klasyfikacja: | Języki uralskie
|
W Jawii | |
Używany w (Jawia): | Keralia, Nowa Keralia, Itazoria |
Regiony (Jawia): | Południowe dorzecze Woksyny (Republika Słowska) |
Klasyfikacja: | języki izolowane |
Status urzędowy | |
Język mniejszości (Jawia): | Gronland, Republika Słowska |
Oficjalna regulacja: | Biuro Regulacji i Ochrony Języka (siedziba w Kussami) |
Kody | |
Conlanger–3 | uwp.ker.mil |
Lista conlangów | |
Język keralijski - aglutynacyjny język uralski używany w Keralii, Nowej Keralii i Itazorii.
Fonologia
Wargowe | Przednio- językowe |
Tylno- językowe | ||
---|---|---|---|---|
Zwarte | p | t | k | |
(b) | d | (g) | ||
Afrykaty | t͜s | t͜ʃ ch |
||
d͜ʒ ds | ||||
Szcze- linowe |
(f) | sː ss |
ʃ s |
xː kk |
v | z | ʒ zs |
||
Nosowe | m | n | ||
Inne | l | r | j |
Przednie | Tylne | ||||
---|---|---|---|---|---|
krótkie | długie | dyftongi | krótkie | długie | |
Przymknięte | i | iː ii |
u | uː oo | |
Średnie | e e |
eɪ ei |
o̞ o |
||
Otwarte | æ a |
äː aa |
ɛɪ ai |
ɑ au eu |
Alfabet
Porównanie wymowy i pisowni j. keralijskiego w Keralii, Nowej Keralii i Itazorii
Alfabet | Pisownia nowokeralijska |
Wymowa tradycyjna |
Wymowa potoczna |
Wymowa itazorska |
---|---|---|---|---|
A a | Ä ä | æ | ɛ | æ |
B b | B b | b | b | b |
D d | D d | d | d | dʱ |
E e | E e | e | e | e̞ |
F f | F f | f | f | f |
G g | G g | g | k | g |
H h | H h | ʔ | nieme | h |
I i | I i | i | i | i |
J j | J j | j | j | j |
K k | K k | k | k | k |
L l | L l | l | l | l |
M m | M m | m | m | m |
N n | N n | n | n | n |
O o | O o | ɔ | o̞ | o |
P p | P p | p | p | p |
R r | R r | rː | r | rː |
S s | Š š | ʃ | ʃʲ | ʂ |
T t | T t | t | t | t |
U u | U u | u | u | u |
V v | V v | v | v | v |
Z z | Z z | z | z | z |
Alfabet | Pisownia nowokeralijska |
Wymowa tradycyjna |
Wymowa potoczna |
Wymowa itazorska |
---|---|---|---|---|
Aa aa | Ā ā | ɑː | äː | ɑː |
Ai ai | Ai ai | ɛɪ | ɛj | aɪ |
Au au | A a | ɑ | ä | ɑ |
Ch ch | Tš tš | t͜ʃ | t͜ʃʲ | ʈʂ |
Ds ds | Dzs dzs | d͜ʒ | d͜ʒʲ | ɖʐ |
Ei ei | Ë ë | ei | ej | eɥ |
Eu eu | Å å | ɑ | ä | ɶ |
Ii ii | Ī ī | iː | i | iː |
Kk kk | X x | xː | x | hː |
Oo oo | Ū ū | ʊː | uː | oː |
Ss ss | S s | sː | s | sː |
Ts ts | C c | t͜s | t͜s | tsː |
Tt tt | Tt tt | tː | t | tt |
Zs zs | Zs zs | ʒ | ʒʲ | ʐ |
Uwagi
- Litery oznaczone kursywą są używane prawie wyłącznie w wyrazach obcych i nazwach geograficznych.
- Wymowa itazorska powoli wychodzi z użycia.
- W Keralii i Itazorii obowiązuje pisownia tradycyjna.
- W 2001 oficjalnie wprowadzono stosowaną od lat 80. XX wieku pisownię nowokeralijską jako obowiązującą dla języka keralijskiego w Nowej Keralii.
Gramatyka
Deklinacja
Język keralijski ma dwa główne paradygmaty odmiany (pozostałość po harmonii samogłoskowej). Większość końcówek ma także wersje zaczynające się samogłoską, używane w wypadku zbitek spółgłoskowych.
Przypadki
- deklinacja I - ostatnią samogłoską jest aa, au, e, i, ii, o, oo, u; czasami ei.
- deklinacja II - ostatnią samogłoską jest a, ei, eu, czasami aa.
- odmiana a - rzeczowniki zakończone samogłoską, przymiotniki w roli rzeczowników.
- odmiana b - rzeczowniki zakończone spółgłoską, przymiotniki w roli przydawki.
Przypadek | Deklinacje | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
I a | I b | II a | II b | |||||
l. poj. | l. mn. | l. poj. | l. mn. | l. poj. | l. mn. | l. poj. | l. mn. | |
Mianownik | - | -d | - -au |
-ood | - | -d | - -a |
-eud |
Dopełniacz | -n | -doon | -e | -oon | -n | -deun | -e | -eun |
Celownik | -te | -doote | -et | -oote | -te | -deute | -et | -eute |
Biernik | -n | -d | -e | -ood | -n | -d | -e | -eud |
Narzędnik | -hin | -doohin | -in | -oohin | -hin | -deuhin | -in | -euhin |
Inessyw | -ss | -dooss | -ess | -ooss | -ss | -deuss | -ess | -euss |
Elatyw | -set | -dooset | -eset | -ooset | -set | -deuset | -eset | -euset |
Illatyw | -hoon | -doohoon | -oon | -oohoon | -heun | -deuheun | -eun | -euheun |
Adessyw | -lau | -doolau | -aul | -oolau | -la | -deula | -al | -eula |
Ablatyw | -lot | -doolot | -elot | -oolot | -leut | -deuleut | -eleut | -euleut |
Allatyw | -le | -doole | -el | -ool | -le | -deule | -el | -eul |
Translatyw | -sek | -doosek | -esek | -oosek | -sek | -deusek | -esek | -eusek |
Abessyw | -tau | -dootau | -aut | -ootau | -ta | -deuta | -at | -euta |
Komitatyw | -ne | -doone | -en | -oone | -ne | -eune | -en | -eune |
Partytyw | -hau | -doohau | -au | -oohau | -ha | -deuha | -a | -euha |
Prolatyw | -se | -doose | -ess | -oose | -se | -deuse | -ess | -euse |
Czasowniki
Koniugacja
Czasowniki regularne mają dwa tematy (oznaczane A i B), różniące się zazwyczaj ostatnią samogłoską. Nie ma bezokolicznika, formą słownikową są często tematy lub 1. i 3. os. l. pojedynczej. Istnieją dwa paradygmaty, tak jak w deklinacji, różniące się szczątkową harmonią samogłoskową.
Os. | być | odm. I | odm. II | |
---|---|---|---|---|
czas teraźniejszy | ||||
l.poj. | 1. | olen | A-n | |
2. | olet | A-t | ||
3. | oo | B | ||
l.mn. | 1. | olemoo | A-moo | A-meu |
2. | oletoo | A-too | A-teu | |
3. | oovau | B-vau | B-vai | |
bezos. | ootaan | A-taan | ||
czas przeszły | ||||
l.poj. | 1. | olin | B-n | |
2. | olit | B-t | ||
3. | oli | A-hi | ||
l.mn. | 1. | olimoo | B-moo | B-meu |
2. | olitoo | B-too | B-teu | |
3. | olivau | A-hivau | A-hivai | |
bezos. | oltiin | A-tiin | ||
tryb warunkowy | ||||
l.poj. | 1. | olin | B-sin | |
2. | olit | B-sit | ||
3. | oli | A-hisi | ||
l.mn. | 1. | olimoo | B-simoo | B-simeu |
2. | olitoo | B-sitoo | B-siteu | |
3. | olivau | A-hisivau | A-hisivai | |
bezos. | oltauhisin | A-tauhisin | A-tahisin |
Czasowniki modalne
Czasowniki modalne przyjmują tę samą osobę, co drugi czasownik. W przypadku, gdy modalność łączy się z rzeczywistą czynnością (np. Mogę mówić (i mówię).), wówczas używa się konstrukcji typu Mogę mówię. W przeciwnym wypadku używa się trybu warunkowego (Mógłbym mówiłbym.)