Język protomikujski - rekonstruowany wspólny język, z którego powstały języki ahtialańskie, makrackie i amulckie.
Czas[]
Prawdopodobnie protomikujski był pierwszym tworem powstałym na krótko przed bądź na krótko po masowych migracjach pewnych ludów z Ziemi na Haivoori za pomocą kerumu, w czasach prehistorycznych, przed opracowaniem systemów pisania. Był to język o nieskomplikowanej gramatyce, apriorycznym słownictwie i skomplikowanym systemie fonetycznym.
Ewolucja[]
Ewolucja prawdopodobnie przebiegała następująco:
- język protomikujski
- język protoahtialomakracki
- język praahtialański
- język ahtialański
- język ahtianti
- język palan
- język hyrobatea †
- język se turaaka †
- język pramakracki
- język staromakracki
- język nowomakracki
- język karacki †
- język staromakracki
- język praahtialański
- język proto-amulcki
- język praamulcki
- język amulcki
- język praamulcki
- język protoahtialomakracki
Gramatyka[]
Prawdopodobnie izolująca bądź nieskomplikowana aglutynacyjna. W późniejszych okresach prawdopodobnie przeszła we fleksję (staroahtialański, makracki), by wtórnie stać się aglutynacyjna (współczesny ahtialański) bądź nawet polisyntetyczna (amulti).
Fonetyka[]
Skomplikowany system fonetyczny. Posiadał aż pięć rodzajów spółgłosek zwartych (z wyjątkiem zwarcia krtaniowego), jednocześnie mlaski i spółgłoski ejektywne. Samogłoski prawdopodobnie nieskomplikowane.
| Dwu‐ wargowe |
War‐ gowo‐ zębowe |
Zębowe | Dzią‐ słowe |
Zadzią‐ słowe |
Retro‐ fleksyjne |
Podnie‐ bienne |
Miękko‐ podnie‐ bienne |
Języcz‐ kowe |
Gar‐ dłowe |
Nagło‐ śniowe |
Krta‐ niowe | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Nosowe | m | n n͈[1] | |||||||||||||||
| Zwarte | p pʰ b | t tʰ d | k kʰ ɡ | q qʰ ɢ | |||||||||||||
| Szczelinowe | f v | s z | ʃ[2] | x ɣ | ʜ | ʢ | h[3] | ||||||||||
| Półotwarte | j | ||||||||||||||||
| Drżące | r | ||||||||||||||||
| Uderzeniowe | |||||||||||||||||
| Boczne szczelinowe | ɬ ɮ | ||||||||||||||||
| Boczne półotwarte | |||||||||||||||||
| Boczne uderzeniowe | |||||||||||||||||
|
|
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Przemiany[]
Ku ahtialańskim[6][]
- pʰ → f
- tʰ → t’, θ
- kʰ → qʰ (właśc. q͡ʜ)
- ɢ → ʛ → ɢ
- ʃ → ʃ, ʧ
- ɬ → ɕ → ɕ, ʨ
- ʘ → ǀ
- ǁ → !˞
Przypisy[]
- ↑ Rozróżnienie między [n] zwykłym, a [n͈] silnym zachowało się w językach ahtialańskich i amulckim.
- ↑ W żadnym mikujskim języku nie istnieją dźwięczne odpowiedniki tego dźwięku, jak również i pokrewnych mu afrykat.
- ↑ Nie jest pewne, czy /x/ i /h/ były osobnymi fonemami. Rozwój amulti i ahtianti na to wskazuje.
- ↑ Trudno powiedzieć, czy taka głoska istniała, rozwój ahtialańskiego na to wskazuje, ale amulti nie ma podobnych temu dźwięków, a w makrackim prawdopodobnie /ʧ/ jest wynikiem wtórnych procesów.
- ↑ Wątpliwe, czy istniała różnica pomiędzy [s’] a [ʦ’].
- ↑ Obecnie zestawienie dotyczy tylko ahtialańskiego.