Conlang Wiki
Advertisement

  • Umiejętność tę określić możemy ‘organem nabywania języka’, wrodzoną częścią ludzkiego umysłu, która stwarza konkretny język na podstawie interakcji z dostępnymi danymi – organem, który systematyzuje zdobytą wiedzę i przetwarza ją na znajomość tego lub innego języka.
    • Noam Chomsky. Język: Pochodzenie, natura i użycie (1986)
  • Chomsky był jedną z pierwszych osób, które zadały pytanie, jak ludzie są w stanie konstruować nieograniczoną liczbę zdań korzystając z ograniczonych mózgów. Musi zatem istnieć narzędzie, które pozwala nam – jak mawiają lingwiści – uzyskać nieskończone wyniki za pomocą skończonych środków (nie sądzę jednak, żeby którykolwiek lingwista byłby w stanie to powiedzenie przełożyć na konkretny język naukowy). Chomsky stwierdził, że narzędziem u podłoża ludzkiej twórczości językowej jest rekursywność. [...] Czasami Bentley szczeka raz lub dwa, po czym przestaje, skoro pies, na którego szczeka, opuścił już naszą działkę. Kiedy indziej, szczeka wielokrotnie – powtarza swoje szczeknięcia – co oznacza jego narastającą frustrację z powodu obecności psa na naszej działce (czy cokolwiek innego może to dla niego znaczyć). O czym świadczą te powtarzające się szczeknięcia? Jeżeli powtórzenie jest formą rekursji, oznaczałoby to, że szczekanie Bentleya jest rekursywne.
    • Daniel Everett. Nie śpij, tu są węże (2008)

Kynozoik jest (mocno) alternatywnym światem opracowanym przez Kwadracika. W odróżnieniu od naszego świata, jest to rzeczywistość, w której ludzie nigdy nie wykształcili mowy, język powstał natomiast zupełnie przypadkowo u populacji wilków na terenach wschodniej Europy. Moment rozdziału od naszej chronologii nastąpił ponad 3 miliony lat temu (kiedy to w naszej rzeczywistości język powstał u ludzi), ale "teraźniejszość" Kynozoiku przypada na ok. 8 tysięcy lat p.n.e.

Świat opiera się na czomskistyczno-pinkerowskim założeniu, że język jest tworem biologicznym, niezwiązanym z jakąkolwiek inną cechą, umiejętnością naturalnego nabywania gramatyki przez dzieci w oparciu o otaczające je dane (por. kreole czy nikaraguański język migowy). Inną motywacją pracy nad conworldem tego typu jest rozważenie, ile kultury tak naprawdę wynika z inteligencji i języka, a ile jest ograniczone przez inne cechy gatunku.

Wilki/psy[]

Wilki/psy stanowią "mówiącą", a zarazem "inteligentną" rasę Kynozoiku. Przed mniej niż pół miliona lat p.n.e. u ich bezpośredniego przodka (najprawdopodobniej przejściowego skrzyżowania wilka i szakala) powstał język, po czym populacja "mówiących" wilków w ciągu krótkiego okresu czasu niemal całkowicie zastąpiła populację nieposiadającą tej umiejętności na terenach Europy i zachodniej Azji. Poza umiejętnością mowy i niewiele wyższą inteligencją, wilki Kynozoiku przypominają wyglądem i zachowaniem canis lupus naszego świata.

Kynozoik opisany jest głównie z punktu widzenia Zachodniego Klanu (i klanów okolicznych), stanowiących populację wilków żyjących na północ od Bałkanów. Terytorium Zachodniego Klanu znajduje się na terenach "obecnych" południowych Węgier.

Język[]

Główny artykuł: Hylaka

Język wilków - Hylaka - jest podstawową cechą odróżniającą świat Kynozoiku od naszego. Populacja na północ od Bałkanów używa grupy blisko zbliżonych do siebie dialektów i członkowie poszczególnych klanów nie mają problemów porozumiewaniu się między sobą, do tego stopnia, że nie są znane im inne rodziny językowe.

Nazwa języka pochodzi od greckiego υλακη ("szczekanie"). Sam język jest izolujący i tonalny, a jego fonologia raczej trudno wymawialna dla ludzi.

Wycie[]

Hylaka posiada odrębną fonologicznie (i w pewnej mierze składniowo) formę języka wykorzystywaną do wycia, czyli komunikacji na większą odległość. Kontrasty fonologiczne między słowami są mniejsze, co czasami wymaga rozbudowania konkretnych terminów, do tego często pomija się słowa bardziej "gramatyczne", co nadaje komunikatom telegraficzną formę. Wycie odpowiada w dużej mierze ludzkim językom gwizdanym.

Kultura[]

Ogólnie rzecz biorąc, "poziom kulturowy" wilków Kynozoiku jest mieszanką zachowania wilków naszego świata i częstych motywów kulturowych ludzkiej starożytności.

Kontrola populacji[]

Jedną z cech Klanu Zachodniego i pokrewnych, "cywilizowanych" klanów (w tym większego Klanu Centralnego) jest ograniczenie liczby populacji, głównie przez systematyczne dzieciobójstwo (por. Spartę czy starożytną Grecję w ogóle). Celowe ograniczanie liczby członków Klanu zapobiega przeludnieniu i tym samym wyczerpaniu zapasów żywności, co przy systematycznych i zorganizowanych polowaniach zapewnia jej nadwyżkę dla pozostałych członków Klanu. Jest też związane z tym, że w odróżnieniu od rodzin "barbarzyńców", członkowie Klanu nie są ze sobą spokrewnieni i rozmnażanie się par o niskim statusie jest częste. Akceptowane i wychowywane są zwykle najsilniejsze dzieci, niezależnie od pochodzenia. Kwestia "żyć w celibacie" czy "zagryźć swoje dzieci" jest raczej wyborem indywidualnym.

W przypadku "dzikich" klanów, zwyczaj taka nie ma miejsca, co filozofia Klanu Zachodniego maluje jako barbarzyństwo potencjalnie skazujące całą rodzinę na śmierć. Z drugiej strony, u wilków Kynozoiku częste są wierzenia, że niektóre wrodzone choroby i zespoły świadczą o klątwie bądź opętaniu (np. epilepsja), przez co cierpiące na nie dzieci są zabijane lub porzucane.

Organizacja[]

Klan Zachodni opiera się na czterostopniowej hierarchii: na szczycie stoją "Rodzice Klanu" (Ojciec Klanu i Matka Klanu), niżej nadoficerowie, oficerowie, i członkowie szeregowi. Promocja zależy od woli osób wyżej postawionych (oficerowie mianowani są przez nadoficerów, nadoficerowie przez Rodziców Klanu). Przyszłych rodziców Klanu wyznaczają obecni, choć często dochodzi do przejęcia władzy przez inną wysoko postawioną osobę. Niezależnie od pozycji, członkowie Klanu mają zwykle przydzielone obowiązki, czyli profesje takie jak żołnierz/myśliwy/zwiadowca/tropiciel/strażnik/niańka.

Pozycja w Klanie nie jest związana z płcią, ale z drugiej strony, promocja przebiega zwykle w obrębie jednej płci, tj. nadoficer-kobieta mianuje oficerów-kobiety, nadoficer-mężczyzna oficerów-mężczyzn itp.

W przypadku "dzikich" klanów, większość ich członków to rodzina i bliscy przyjaciele, a dzieci po osiągnięciu dojrzałości najczęściej opuszczają terytorium rodziców i zakładają własne rodziny.

Wierzenia[]

Wśród klanów, zarówno Zachodniego Klanu jak i innych, często powtarzane są historie i opowieści, od opartych na prawdziwych wydarzeniach, przez ubarwione, do mitologicznych. Większość wilków wierzy w istnienie istot nadprzyrodzonych oraz przypisuje znaczenie snom, ale nie ma powszechnie przyjętej wersji pochodzenia świata czy natury świata pozagrobowego.

Jedną z historii rozpowszechnionej na wschodzie i przejętej przez Klan Zachodni jest zrodzenie wszystkich żywych istot przez "Matkę Światów", która następnie nadała wilkom, jako najznakomitszym ze swoich dzieci, język oraz honor (patrz niżej).

Konflikty[]

W związku z udoskonaleniem technik znajdywania zwierzyny i polowań przez komunikację słowną, wilki Kynozoiku rozmnożyły się w większej liczbie niż drapieżniki z naszego świata, co ograniczyło przemieszczenia się klanów i doprowadziło do częstszych konfliktów o terytorium. "Dzikie" klany zwykle znają swoich sąsiadów i ograniczają się do kłótni o terytoria, choć w niektórych przypadkach między sąsiadami dochodzi do rozlewu krwi. Wielkość terytorium zależy od klanu, często są one rozmiarów małego państwa.

Dowództwo Klanu Zachodniego jako obowiązek traktuje utrzymanie jak największego terytorium i zapewnienie pożywienia na przyszłość. Swego czasu Klan wypracował filozofię eksterminacji obcych klanów, zastępując kłótnie o terytoria i agresję zorganizowanymi atakami przypominającymi polowania, doprowadzającymi do całkowitego zniszczenia miejscowych i przejęcia ich terytoriów. Niekiedy członkowie Klanu zmuszają do dołączenia do Klanu młodzież z pokonanych klanów, poszerzając swoją liczbę bez tracenia dodatkowego czasu na wychowanie dzieci.

Polowania[]

Klan Zachodni w stosunku do "dzikich" klanów stosuje bardziej zorganizowaną technikę polowań - wybijane są całe stada, mięso natomiast zachowywane jest na przyszłość (głównie w zimie) i/lub wydzielane konkretnym osobnikom. Wraz ze zmniejszaniem się ilości zwierzyny, część członków Klanu jest zatrudniana przy transporcie żywności na tereny mieszkalne.

Obyczaje pogrzebowe[]

Obyczaje pogrzebowe wilków Kynozoiku są związane nie tyle z wcześniej wymienionymi wierzeniami, co koncepcją honoru. W Zachodnim Klanie i klanach okolicznych, zmarli składani są zwykle w konkretnych miejscach do otwartych dołów (miejsce pochówku często zależy od pozycji i przynależności do rodziny). W innych klanach, zmarli mogą być grzebani czy przykrywani gałęziami.

Wychowanie[]

Klan Zachodni cechuje swoisty system edukacji obejmujący wychowywane dzieci i skupiający się na umiejętnościach praktycznych, takich jak walka czy polowanie, ale też umiejętność liczenia czy sport (gra w "zabierz mu patyk"). Wychowankowie przekonywani są, że posiadanie odpowiednich umiejętności zapewni im szybki awans, co oczywiście nie zawsze jest prawdą.

Honor[]

Powszechna w Kynozoiku jest koncepcja "honoru", łącząca prawo z sumieniem. Honor to niesprecyzowany, ale powszechnie znany (choć wielokrotnie różnie interpretowany) zestaw zasad dotyczących prawidłowego zachowania. Do najczęściej przytaczanych punktów honoru należy dobre traktowanie osób przeciwnej płci, stawanie w obronie dzieci, słuchanie starszych, zadawanie śmierci szybko i bezboleśnie, szanowanie życia poddającego się przeciwnika i wystrzeganie się kanibalizmu.

"Dzikie" klany zwykle tłumaczą agresję i ekspansywność Klanu Zachodniego właśnie brakiem honoru.

"Udomowienie" ludzi[]

Klan Zachodni przejął od jednego z klanów "barbarzyńców" ideę wychowywania "grzebiących w niebie" (innymi słowy, ludzi) jako członków Klanu. Choć wychowywanie ludzkich dzieci jako własnych (czy nawet dzieci szakali albo innych drapieżników) może mieć miejsce w przypadku pojedynczych "dzikich" rodzin, Klan Zachodni od lat stara się zachować populację grzebiących w niebie na swoich usługach. Nazywani "diabłami", są oni wychowani jak członkowie Klanu, ale nieznajomość mowy i różnice biologiczne powstrzymują ich przed byciem traktowanymi na równi z wilkami.

"Udomowieni" grzebiący w niebie zachowują się niemal zupełnie jak członkowie klanu, który ich wychował, co najbardziej widoczne jest przez poruszanie się na czterech kończynach. Obecność grzebiących w niebie w Zachodnim Klanie jest również pewnym źródłem informacji na temat natury dziko żyjących przedstawicieli tego gatunku.

Inne[]

To jeszcze nie koniec. Jeżeli autor skończy jeszcze dwa opowiadania, doda informacje o jeszcze dwóch ważnych "wynalazkach" Zachodniego Klanu lub jego sąsiadów. Zasadniczą ideą świata jest ustalenie, jak daleko mogłaby zajść pod względem "materialnym" kultura pochodząca od czteronożnych drapieżników, zamiast od naczelnych.

Grzebiący w niebie[]

"Grzebiący w niebie" to określenie nadane przez wilki ludziom, pochodzące od ich dwunożnego chodu. Ludzie w świecie Kynozoiku nie znają mowy i ich rozwój przebiegł nieco inaczej niż w naszej rzeczywistości (przypominają nieco dalej rozwiniętych przedstawicieli homo erectus). Poziomem inteligencji techniczne przewyższają wilki i posiadają umiejętności manualne pozwalające im na stosowanie narzędzi. Poza tym, wykorzystują nieprzetworzone skóry i liście jako ubrania, są w stanie wykorzystywać (acz nie rozniecać) ogień, wykonywać malowidła, i znają proces fermentacji.

Ekspansja ludzi sięgnęła jedynie terenów Bałkanów, skąd przybyli przez Azję Mniejszą. Poza tym, większość populacji ludzkiej zamieszkuje Afrykę (na terenach Magrebu jest też populacja luźno przypominająca naszych neandertalczyków). Ze względu na swoją ekspansywność i inteligencję, grzebiący w niebie konkurują z wilkami Kynozoiku o terytorium.

Inne zwierzęta[]

Zachodni Klan i jego sąsiedzi miewają niekiedy kontakty z szakalami, które zamieszkują tereny Bałkanów, Azji Mniejszej, i dalej Azji. Za "szakale" zwykle uważane są przez mówiące wilki wszystkie nieznające mowy psowate.

Poza tym, fauna Kynozoiku przypomina naszą sprzed paru tysięcy lat, z tym, że niektóre zwierząta wytępione przez ludzi wciąż istnieje (choć grozi im taki sam los w związku ze zwiększonymi polowaniami ze strony wilków).

Inspiracje[]

Autor Kynozoiku przyznaje się do następujących inspiracji:

  • Noam Chomsky / Steven Pinker: Podstawowy pomysł na conworld.
  • "Wodnikowe Wzgórze" Richarda Adamsa: Jak ktoś zna, to wie, na czym polegają podobieństwa.
  • "Agent Bizancjum" Harrego Turtledove'a: Schemat opowiadań osadzonych w świecie, czyli co opowiadanie, to inny "wynalazek".
  • Źródła na temat wilków i psów, w tym Wolf Country, program Shauna Ellisa, Wikipedia, książki Konrada Lorenza na temat psów i wilków oraz podręczniki jak wychować psa :P
  • Jared Diamond i idea nadprodukcji żywności wynikającej z powstania rolnictwa: efekt kontroli populacji w Zachodnim Klanie w dużej mierze ma ten sam efekt.
  • Tryby języka w kulturze Pirahã / języki gwizdane: wycie w Kynozoiku.
  • Wojna jako rytuał łowiecki w kulturze Majów: podobna koncepcja Zachodniego Klanu.
  • Przypadki dzikich dzieci: "Udomowienie" ludzi.
  • Fermentacja dzikich owoców w jakiśtam programie przyrodniczym który kiedyś widziałem: Produkcja alkoholu przez grzebiących w niebie.

Całkiem sporo, jak na dziwaczny conworld i szereg marnych historyjek, co?

Advertisement