Ośrodek Ludowy (partia polityczna)

 

Ośrodek Ludowy (Sāwāi Kìbān)- higańska partia polityczna o profilu konserwatywnym i demokratycznym, założona 19 września 1945 r. na kongresie w Uì w prowincji Kēmsō

Pierwsze logo Higańskiego Ruchu Ludowego i na krótko Ośrodka Ludowego (1944- '46). Żółty krąg symbolizujący słońce, jedność i szczęście na tle tła w kolorze morskiej zieleni- barwy cesarskiej. W koło wpisane napisy "Sā"- (archaizm oznaczający jednosć i wspólnotę, obecnie tylko w połączeniu z sylabą "wā" daje słowo "lud", "naród, "społeczność") oraz "i"- człowiek, w danwym czytaniu higańskim są czytane "Kūuzán"- :dobro/pomyślność (dla) ludu". Dziś taki zapis byłby niepoprawny gramatycznie, choć przyzwala się na takie stylizowane napisy.

przez tzw. Wolną Jedenastkę (Yulì-kainik), czyli opozycyjnych wobec establishmentu i wojskowego reżimu intelektualistów i działaczy społecznych. Początkowo, już w trakcie utwierdzania się demokratycznych rządów, partia odnosiła dość słabe wyniki wyborcze, podnosić zaczęła się w latach 90., w latach 2003-2004, 2008-2010 i od 2015 r. jest partia rządzącą w kraju. Przewodniczącym partii (ganhógônai) jest od 2011 r. obecny (maj 2017 r.) kanclerz Caóhi Kèddraó.

Logo Ośrodka Ludowego (od 1946 r.)

Historia

Początki

Zamysł stworzenia partii innej od wszystkich, a jednocześnie kładącej nacisk na potrzeby narodu higańskiego i zreformowanie państwa z duchem czasu, istniał już od wielu lat w umysłach Higańczyków. Młodzi inteligenci: Kaiwaó Ate (1915-2007) i Suchii Kuansôk (ur. 1919 r.) z Akìru, Tamau Lici (1920-'99) z Hēgyū, Amaó En (1918-2011) , Kàjin Suwi (1921-1978) i Lâttùgg Bèwwā (ur. 1922 r.) z Shúk, Ìfe Lecau (1921-2003) z Gāngal, Ahe Wùū (Abu Beú) (ur. 1925 r.) i Hiró Micân (Bèlu Meizun) (ur. 1920 r.) z Surêi, Kónok Ómā (1916-2012) z Lóhi i Sue Êgiya (ur. 1924 r.) z Sâfu w klubie Eihóm-se - "Operowy" w maju 1944 r. w stolicy prowincji Sagō, Remók, wznieśli toast za "nową partię wielkiej sprawiedliwości", pół żartem, pół serio. Większość z nich wcześniej nie była związana z polityką. Wkrótce jednak, młodzi, dotknięci działaniami reżimu i wstrząśnięci lokalną niesprawiedliwością, postanowili działać i założyć "Ruch Ludowy Higanii" (Higān-sāwāi-pólu), wkrótce przemianowany na Ośrodek Ludowy. Wydawali ulotki i kolportowali prasę. Szybko dołączali do nich opozycjoniści z całego kraju. "Jedenastu" nie było jednak dane wziąć udziału w wyzwoleniu kraju- wiosną 1945 r. premier Tagē Memôn poddał się do dymisji, w ślad za nim poszła większość skompromitowanych wojskowych, a także wierchuszki arystokratyczno-feudalnej i burżuazyjnej, a cesarz rozpisał nowe wybory. Inteligenci postanowili działać i, mając już wolną rękę, uzyskali zgodę nowego, niezawisłego już Najwyższego Trybunału Sądowniczego na rejestrację partii, która nastąpiła dnia 4 września 1945 r. Wówczas należało do niej ok. 400 osób, miała ok. 1500 sympatyków z różnych części kraju i różnych warstw społecznych. Na pierwszym kongresie w Uì ogłoszono oficjalnie dotąd niejasne postulaty i program partii, ogłoszono też hasło wyborcze: "Zyskaj głos narodowy" (Sēmma sāwāi-kúdi!). Program partii miał się opierać na czterech zasadach "Równość" (Kaigóta), Jedność (Wāilók- jeden/wspólny duch/sens, dosł. nieprzetłumaczalne na j.polski), Lud (Sāwāi) i Wspólnota (Kaókì). Na pierwszego przewodniczącego ( ganhógônai) wybrano, w ramach kompromisu, młodego, charyzmatycznego urzędnika Saó Tahi'ego z miasta Taba w prowincji Kìrócu-gyū, a więc nikogo z "Yulì-kainik". W trakcie kampanii nie doszło do żadnych skandali i ekscesów, Ośrodek zyskał jednak poparcie na granicy błędu statystycznego- ok. 0, 5%. Nie zniechęciło to jednak działaczy, w tym Jedenastu, do dalszej działalności.

Dobre lata 50.

Ośrodek Ludowy, mimo porażki, pozytywnie patrzący w przyszłość, wciaż rozwijał swe regionalne struktury i spotykał się z obywatelami. Na pierwszym miejscu wciąż były "Cztery Zasady". Wkrótce jednak zaczął się rozdźwięk pomiędzy działaczami pochodzącymi z niższych, a tymi z wyższych warstw społecznych. Nawzajem zaczęto sobie zarzucać współpracę z reżimem i populizm. Przeniknęło to nawet, a może zwłaszcza, do "Jedenastu". Wtedy to z partii odeszli najbardziej sceptyczni działacze: Amaó En i Ahe Wùū. Za ich przykładem poszły dziesiątki bardziej lewicowych członków. Założyli własną partię: Ludowy Komitet Krajowy (Sāwāi Gekukì Ranzánhó), który zresztą wkrótce szybko sie rozpadł. Ugrupowaniu wyszło to jednak na dobre, gdyż zrzuciła najbardziej uciążliwy "balast", zniknęła też atmosfera kłótni i nieporozumień. W wyborach parlamentarnych z 1951 i 1956 r. Ośrodek Ludowy nie zanotował poparcia ponadprogowego, osiągnął kolejno 2% i 3,2%. Partia zdobyła jednak miejsca w lokalnych zgromadzeniach prowincji Hēgyū, Lóhi, Sâfu i Bānsamú, więc były to korzystne lata.

Dalszy rozwój (1960-1980)

Kierownictwo partii, mimo usilnych starań, wciąż nie mogło zaradzić małemu poparciu dla partii, powoli też zaczął się rozdźwięk w partii, odnowiony konflikt lewicowo-prawicowy. W 1961 r. z OL odszedł Kónok Ómā, a w 1965 r. Tamau Lici i Suchii Kuansôk. W ten sposób w ciągu 20 lat z "Jedenastki" pozostała szóstka. Wraz z liderami z partii odchodzili zwolennicy poszczegółnych frakcji. Najbardziej wpływowa i bezsprzecznie swarliwa, skręcająca na lewo grupa Kónoka, sprzeciwiała się kontaktom Ośrodka z rosnącymi w siłe stronnictwami nacjonalistyczno-prawicowymi, coraz bardzej zauważalne było też wsparcie kościoła kacjańskiego.