Conlang Wiki
Advertisement
{{{nazwa własna państwa}}}
{{{nazwa polska państwa}}}
Flaga FPiM Godło FPiM
Motto: (aw.) Pa nãm i ýazdã/(pers.) Pu nām-e wāgaiy/(med.) Pa nām yazāey
{{{nazwa polska państwa}}} na mapie
Język urzędowy: {{{języki urzędowe}}}
Języki używane: {{{języki używane}}}
Stolica Sziraz 29°N 52°E
Ustrój republika zaratusztrańska
Naczelny Mag Kartir IV Kēhrpat
Wielki Minister Mahoe Suren
Powierzchnia
- całkowita
-% wody

2,338,948 km²
0.7%
Ludność (2006)
- całkowita
- gęstość zaludnienia

137,458,588
59 os./km²
Waluta darik (PRM)
Strefa czasowa +3.30
Wyzwolenie
- data
Macedończycy
ok. 250 p.n.e.
Hymn Jedność pod Mazdą
Przynależność do organizacji {{{organizacje}}}
Domena internetowa .pm
Kod telefoniczny +98

Persja i Media właściwie Federacja Persji i Medii (pers. Yegānegiya-e Pārsa uta Māda, med. Yegānegeya Pārsa ut Māza) to państwo leżące w Azji południowo-zachodniej. Graniczy z Iranem, Arabią, Syrią, Turcją, Armenią, Azerbejdżanem i ZSRR; granica morska z Omanem, ZEA, Bahrajnem i Katarem.

Historia[]

Główne artykuły: Historia Persji, Historia Medii, Historia Federacji Persji i Medii.

Persowie i Medowie byli twórcami potężnych państw starożytności. Na Wyżynę Irańską zaczęli przybywać prawdopodobnie w 2. tysiącleciu p.n.e., a pierwsze wzmianki o nich na tym terenie pochodzą z asyryjskich inskrypcji sprzed ok. 2850 lat. Medowie przyczynili się do upadku Asyrii pod koniec VII w. p.n.e., a w VI w. p.n.e. powstało ogromne perskie Imperium Achemenidzkie, które zjednoczyło nieomal cały cywilizowany świat. Sięgało od Tracji po Syr-darię, od Egiptu po Indus. Upadło ono w dwa wieki później w wyniku podboju przez Aleksandra Macedońskiego. Po śmierci wielkiego zdobywcy Persowie podjęli walkę narodowowyzwoleńczą. Ok. 250 r. p.n.e. region Parsy i Haltamu znajdowały się pod władzą niezależnego irańskeigo władcy. W wyzwoleniu ostatecznie pomogli Rzymianie pokonując Seleucydów - greckich władców Azji pod Magnezją w 190 r. p.n.e. Klęska Seleucydów na zachodzie pociągnęła za sobą klęski na wschodzie i wkrótce Persowie zaczęli odbudowywać imperium zajmując Mezopotamię. Przyłączyli się do nich Medowie. To pierwsza znana nam wzmianka o persko-medyjskiej współpracy. Stolicą kraju został Ktezyfon, a władzę sprawował król z dynastii Arsacydów o pochodzeniu partyjskim.

Państwo Achemenidów

Państwo Achemenidów

W 226 r. n.e. w imperium Arsacydów zaszły poważne zmiany: w wyniku przewrotu władzę zdobył najważniejszy mag - zaratrusztrański kapłan. Koronował on siebie na króla jako Kartira I z dynastii Kēhrpat. Od tej pory duchowieństwo zdobywało coraz większą władzę. Dynastia zaś Kartira I przetrwała do dzisiaj mimo krótkich przerw w rządzeniu. Imperium persko-medyjskie rozciągało się za tamtych czasów od Eufratu aż po Amu-darię i toczyło niekiedy zwycięskie wojny z Rzymem.

Państwo Kartira I

Państwo Kartira I

Wszystko zmieniło się z nadejściem islamu. Wojna arabsko-perska zaczęła się najazdem Arabów na Mezopotamię w 637 r. n.e., gdy Ktezyfon padł, ale wojska perskie utrzymały się mniej więcej za Tygrysem i muzułmanie nie mogli posuwać się dalej. Stolicę państwa przeniesiono tymczasem do Teheranu. Wyznawcy Allaha dotarli jednak równocześnie do Gruzji i Armenii i zajęli je. Podpisując zaś pokój z Bizancjum w 642 r. n.e., najeźdźcy mogli zwrócić wszystkie siły w stronę Persji i Kaukazu. Arabowie mimo zaciekłch ataków nie przedostali się do Medii. Postanowiono więc zaatakować od strony stepów wschodnich. Nawrócić tamtejsze plemiona na islam i zaatakować razem z nimi północno-wschodnie granice imperium. Od 645 r. n.e. trwa więc zawieszenie broni, a muzułmanie prowadzą akcje misyjne przy użyciu różnych środków, także przymusu. Osiągają sukces i w 686 r. n.e. napadają na wschodni Iran. Zajmują go, ale nie udaje im się podbić całego imperium. Pokój zostaje podpisany w 708 r. n.e.

PiM po najeździe arabskim

Persja i Media po najeździe arabskim

Persja i Media były teraz otoczone przez agresywnych Arabów wyznających islam. Dlatego też zwiększyło się poczucie wspólnoty. Przez następne stulecia imperium przybierało coraz bardziej charakter federacyjny. Jedocześnie toczono ciągłe spory z muzułmańskim Iranem i posiadaczami Mezopotamii. Tendencje republikańskie narodziły się w kraju już w 1802 roku, zaś parlament o ograniczonych uprawnieniach powstał w 1825 roku. Persowie i Medowie szybko dążyli do rozwoju i demokratyzacji, i mimo częstych powrotów do monarchii świeckiej, gdy władzę zdobył ponownie 16 kwietnia 1888 roku Kartir III Kēhrpat, wprowadził on republikę zaratusztrańską. On też przeniósł stolicę do Szirazu.

W 1914 roku wybuchła I wojna światowa, ale Federacja początkowo nie wzięła w niej udziału. Jednak 28 czerwca 1916 roku Iran poparł Turcję walczącą po stronie Państw Centralnych. Następnego dnia Persja i Media wypowiedziały wojnę Państwom Centralnym, Turcji i Iranowi. Początkowo armia persko-medyjska ponosiła klęski - ofensywa irańska podeszła pod Teheran, a turecka - pod Hamadan. 17 marca 1917 roku rozpoczęto kontrofensywę w wyniku której wyparto Turków z Mezopotamii, a Irańczyków - do obecnej granicy. Na mocy Traktatu Wersalskiego Persja i Media uzyskały zajęte tereny (bez zachodniej Mezopotamii, którą oddano Arabii). W okresie międzywojennym kraj został dotknięty mniejszym kryzysem niż Europa. W czasie II wojny światowej Persowie i Medowie walczyli z ZSRR na Kaukazie mając po swojej stronie Syrię i Oman. Walki toczyły się od 12 grudnia 1943 roku. Pokój podpisano 8 stycznia 1945 roku i na jego mocy wyzwolono Armenię, Gruzję i Azerbejdżan. Armenia została sojusznikiem Persji i Medii, Gruzja - ZSRR, a Azerbejdżan - państw arabskich (głównie Syrii i Omanu).

PiM przed wojną z Iranem

Persja i Media po II wojnie światowej

Po II wojnie światowej Persja i Media była państwem kapitalistycznym. 12 marca 1954 roku, przy poparciu ZSRR, Iran nałożył na Federację embargo handlowe. Przerwano je na 14 dni od 10 czerwca 2006 roku do 24 czerwca 2006 roku. Po wojnie jesienią 2006 roku Persja i Media zyskała od Iranu duże terytoria i ma w nim swoją strefę stabilizacyjną. Granice zostały otwarte.

Polityka zagraniczna[]

Persja i Media jest jednym z krajów założycielskich Otwartych Dla Ahura Mazdy. Perska nazwa tej organizacji, Gošāde Baraye Aūrarān Māzdarān, jest powszechnie używana na arenie międzynarodowej. Dla krajów ODAM-u perski jest językiem międzynarodowym. W krajach ten używa się często perskiej sieci internetowej - yeg-u.

Federacja należy do Ligi Narodów.

Federacja roztacza opiekę wojskowo-ekonomiczno-polityczną nad Armenią oraz, częściowo, Azerbejdżanem.

Persja i Media mają dobre stosunki z większością krajów świata. Główny wyjątek to ZSRR, z którym jednak ostatnio poprawiają się relacje.

Ustrój polityczny[]

Ustrój polityczny Federacji Persji i Medii jest definiowany jako konstytucyjna republika zaratusztrańska. Na czele państwa stoi Naczelny Mag wybierany przez Radę Magów na dożywotnią kadencję z możliwością odwołania przez Radę Magów, parlament i Radę Ministrów. Pełni on funkcję głowy państwa, reprezentuje je na arenie międzynarodowej; ma prawo do wetowania ustaw, inicjatywę ustawodawczą i powołuje członków Rady Magów, sędziów i oficerów.

Organ wykonawczy stanowi Rada Ministrów. Jest ona wyznaczana przez parlament, jest także przed nim oraz przed Naczelnym Magiem odpowiedzialna za swoje działania. Na jej czele stoi Wielki Minister.

Władzę ustawodawczą sprawują dwa dwuizbowe Zgromadzenia Narodowe: perski i medyjski. Wyższą izbą jest Zgromadzenie Magów (ZM), niższą - Zgromadzenie Urzędnicze (ZU). Perski parlament składa się z 118 członków (48 w ZM i 70 w ZU), medyjski - z 98 członków (38 w ZM i 60 w ZU) wybieranych w wyborach powszechnych, ale ZM może składać się tylko z magów.

Podział terytorialny[]

Federacja Persji i Medii dzieli się na dwa kraje (dahyehāiy): Persję i Medię, a te z kolei dzielą się na następujące regiony (šahrehāiy):

Persja:

  • Parsa - stolica: Sziraz
  • Haltam - stolica: Ahwaz
  • Babirusz - stolica: Basra
  • Isfahan - stolica: Isfahan
  • Kerman - stolica: Kerman
  • Chorasan - stolica: Bajhag

Media:

  • Maza - stolica: Hamadan
  • Asura - stolica: Mosul
  • Azerarmenia - stolica: Tabriz
  • Teheran - stolica: Teheran

Ziemie zdobyte na Iranie planuje się w najbliższym czasie podzielić na regiony.

Ludność[]

Grupy etniczne: Persowie 51.8%, Medowie 30,4% inne ludy irańskie (głównie Irańczycy, Gilańczycy) 10.1%, Arabowie 3.7% Ormianie 2%, inni (w tym Azerowie, Ashuuhemczycy i Gruzini) 2% (2005)
Religie: zaratusztranizm 89,1%, islam szyicki 5,6%, chrześcijaństwo 4,1%, inne (w tym islam sunnicki) 1,2% (2005)

Gospodarka[]

Gospodarka Persji i Medii jest w wiekszości gospodarką wolnorynkową, jednak rolnictwo i hodowla zwierząt są centralnie sterowane. Federacja jest jednym z najbogatszych krajów OPEC. W strukturze zatrudnienia dominuje sektor usług. Kraj handluje głównie z krajami Europy, Indiami, Armenią, Azerbejdżanem, Syrią i Omanem. Iran nałożył na Persję i Medię embargo handlowe i zamknął granice lecz 10 czerwca 2006 roku przy poparciu Najwyższego Przywódcy zaczęto znosić embargo i otwierać granice. Niestety udany zamach na Maysama Adela w nocy z 23/24 czerwca 2006 roku doprowadził do ponownego nałożenia embarga.


 
Otwarci Dla Ahura Mazdy

Armenia | Azerbejdżan | Indie | Jemen | Oman | Persja i Media


Kraje stowarzyszone: Zanzibar | Iran
Advertisement