Język akiyng - jeden z kiyngów, tworzony obecnie wyłącznie przez RWHÔ.
Alfabet łaciński
Alfabet
Język akiyng używa następujących znaków alfabetu:
A Æ E I Y O U R L S J N M P F K G H T D
Dwuznaki:
Ei Eo Ya Ye Yæ Yo Yu Yeo Wa Wæ Weo Wi Ng Ss Sh Ch
Co w prawidłowej kolejności wygląda w ten sposób, uporządkowane zaczynając od samogłosek:
A Æ E Ei O I U Y Eo Ya Yæ Ye Yeo Yo Yu Wa Wæ We Weo Wo Wi Wu Ng R L S Ss J Z Sh Ch N M P F K G Gg H T D Dd
Czcionką pogrubioną oznaczono znaki używane powszechnie, a kursywą te, które są używane okazjonalnie lub w postaci wyjątków albo bardzo rzadko.
Budowa słów
Słowa są budowane sylabami, mogącymi zawierać maksymalnie 3-5 liter, buduje się je tak, by pasowały do alfabetu koreańskiego. Słów, które pasują tylko w alfabecie łacińskim, jest bardzo mało i zazwyczaj są obcego pochodzenia. Warto jednak zauważyć, że słownictwo alfabetu koreańskiego obejmuje nowoczesne rozwiązania technologiczne i związane z najnowszą polityką.
W starszych tekstach można okazjonalnie zobaczyć apostrof ( ' ) oddzielający parę spółgłosek, której pochodzenie jest innego typu niż to wygląda w alfabecie łacińskim, np. chociaż 아키응 akiỳng zapisuje się przez "ng" (ㅇ), to 아키은글 akiỳn'gyl przez "n" i "g" osobno (ㄴ i ㄱ), co jest pozostałością ze specyfiki łączenia liter w alfabecie koreańskim.
Innym problemem pochodzenia koreańskiego jest "s" końcowe, w języku koreańskim czytane jak polskie t, a w akiyngu jak polskie c. Kwestia s końcowego jest nierozwiązana, i czasem zapisuje się je jako "s", czasem jako "t". Jedną z propozycji jest użycie greckiej sigmy końcowej ς.
Specyficzną literą dla akiynga jest tzw. miękkie p. Litera ta ma różnorakie funkcje; jeśli po niej jest samogłoska, staje się ona jotowana, np. "pa" czytamy pa, ale "p'a" czytamy pya. Jedną z jego działań na spółgłoski to wpływ, jaki na miękkie p wywiera m. Jeśli jest zbitka spółgłosek "mp'", to oba dźwięki ulegają wymianie na "b" (jedynie w wymowie, gdyż na piśmie wciąż jest "mp'"), które osobno nie występuje w akiyngu.
Samogłoski jotowane zapisuje się przez dodanie "y" przed samogłoską, co często również jest mylące ze względu na istnienie litery "y" osobno i niewykluczone, że zostanie tu użyty diakrytyk.
Aby zobaczyć więcej, przeczytaj dział budowa sylab w alfabecie koreańskim w akiyngu.
Akcent i długość samogłosek
Akcent i długość samogłosek zaznacza się następująco:
| Długość | Samogłoska | Oznaczenie w alfabecie łacińskim |
Przykład |
|---|---|---|---|
| 0,5 | krótka nieakcentowana | â | âm kot |
| 0,5 | krótka akcentowana | ã | majã źdźbło trawy |
| 1 | nieakcentowana | a | akiỳng język akiỳng |
| 1 | akcentowana | à | kàgang kæ̀ng to jest |
| 2 | długa nieakcentowana | á | lemòr shèngtú mieszkanie |
| 2 | długa akcentowana | ả | hỏ partykuła określająca pochodzenie |
| 4 | bardzo długa nieakcentowana | ā | mā koniec |
| 4 | bardzo długa akcentowana | ä | ahânmä koniec świata |
Wypowiedzi można wypowiadać dowolnie szybko lub powolnie, ale długości poszczególnych samogłosek muszą być proporcjonalnie ujęte, zgodnie z zasadami gramatyki akiyng, podobnie akcent musi być wyraźny. W alfabecie łacińskim nie ma technologicznych przeszkód w używaniu diakrytyków i ich używanie jest od 10 grudnia 2007 roku obowiązkowe, gdyż położenie akcentu i długość samogłoski często stanowi o znaczeniu wyrazu.
Alfabet koreański
Nazwa
Alfabet koreański, używany na półwyspie koreańskim, ma dwie nazwy od nazw dwóch krajów.
- Republika Korei (Korea południowa) w jęz. koreańskim: 대한민국 Dæhan-mingug, w skrócie: 한국 Hangug. Alfabet koreański nazywany jest w Korei południowej: 한글 hangyl.
- Koreańska Republika Ludowo-Demokratyczna (KRLD, Korea północna) w języku koreańskim: 조선민주주의인민공화국 Joseon-minjujuei-inmin-gonghwagug. Alfabet koreański nazywany jest w Korei północnej: 조선글 joseongyl.
Stąd w akiyngu zastosowano inne rozwiązanie i alfabet koreański nazwano od nazwy języka 아키응 akiyng. Nazwa pisma brzmi: 아키은글 akiyn'gyl.