| Gebit Drin | |||
|---|---|---|---|
| |||
| |||
| Język urzędowy | kencyrlski1 | ||
| Stolica | Prizhren | ||
| Gebiter | Magdalena Rrudhavi | ||
| Gminy | Prizhreni, Shtimleki, Vardeshi, Dexheri, Orahoveki | ||
| Powierzchnia | 3 050 km² | ||
| Ludność (2007) | 655 344 | ||
| Gęstość zaludnienia | 215 os./km² | ||
| Kod regionu | DR | ||
Region Drin (kenc. Gebit (Beli) Drin) to region zwykły położony w południowo-zachodniej części kraju ze stolicą w Prizhrenie. Region składa się z 5 gmin położonych pomiędzy rzekami Drin, Sitnica i górami Szar Płanina. Nazwa regionu pochodzi od głównej rzeki przepływającej przez region.
Regionalna gospodarka[]
Region Drin jest rolniczym zagłębiem kraju - w nim produkuje się ponad 40% produktów rolniczych idących na rynek Kencyrli. Najwięcej pól znajduje się w okolicach Orahoveku, Malishevej, Suvy Reki oraz w dolinie Vardeshu. Przemysł jest tu średnio rozwinięty, nie licząc Prizhrenu i okolicznej odkrywkowej kopalni węgla brunatnego w Pajtarze. Tuż obok złóż znajduje się największy zakład przemysłowy kraju, Elektrociepłownia Pajtar produkująca znaczącą część energii dla kraju. Jej udział jest jednak stopniowo zmniejszany na rzecz bardziej ekologicznej energii wodnej, wiatrowej i geotermalnej.
Duże nadzieje na rozwój regionu przynosi rozwój turystyki, szczególnie w rejonie gór Szar Płanina (gminy Vardeshi i Shtimleki, gdzie planowany jest rozwój tras wycieczkowych oraz wyciągów narciarskich. Budowa tych ostatnich stoi jednak pod duzym znakiem zapytania ze względu na coraz rzadsze w ostatnich latach mroźne zimy. Alternatywą może być szusowanie po igielicie.
Komunikacja[]
Główny regionalny ośrodek, Prizhren, ma już teraz dobre połączenia drogowe z całym krajem: drogą krajową 3 z Lipejanem, Prisztiną i przejściem granicznym z Albanią w Shalqin, drogą krajową 5 z Petshi, Dhakovem i Tetou oraz drogą międzyregionalną 11 ze Shtirpeti. Pod koniec 2004 roku do użytku oddano odcinek autostrady H1 pomiędzy zachodnią granicą Prizhrenu i Kukësem wraz z przejściem granicznym Shalqin II. W maju 2007 powinna zakończyć się budowa wchodzącej w skład tej autostrady obwodnica Prizhrenu, a do 2010 ma zostać ukończony odcinek Prizhren-Prisztina (start budowy to maj 2007).
Na odcinku między Prizhrenem a Tetou znajduje się długi na 15,8 km tunel drogowy, wybudowany w latach 1991-94 z zysków ze sprzedaży srebra z okolic Treptshy. Inna ważna szosa na terenie regionu to droga regionalna 29 Orahovek-Dexher. W gminie Vardesh kluczową rolę odgrywa droga krajowa 4.
Jedyna linia kolejowa na terenie regionu to linia z Prizhrenu do Klinu wzdłuż rzeki Drin, którą to odbywa się całkiem dobrze rozwinięty transport śródlądowy z miejscowościami Dhakov oraz Vitomirit.
Atrakcje turystyczne[]
Najbardziej turystyczną okolicą w regionie jest południowy-wschód Regionu Drin, szczególnie Planina Jezercej (serb. Jezerska Planina), Planina Shar Nordig (serb. Shar Planina Północna), dolina Szar z Parkiem Narodowym Shara (kenc. Park Natijej Shara) oraz masywem górskim Planina Shar (Szar Płanina). Liczne są tu zabytkowe monastyry i klasztory prawosławne, między innymi Monastyr Świętej Trójcy koło Mushitishte. Góry stanowią tez atrakcyjny teren dla wędrowców pieszych i narciarzy. Planowany jest też rozwój turystyczny w okolicach Klisury Derventshej (serb. Dervenska Klisury) - cennego przyrodniczego terenu przy granicy z Bułgarią. Najwyższy szczyt regionu to Tshaushica (serb. Čaušica, 2651 metrów).
Dialekt[]
Większość mieszkańców regionu Drin oraz sąsiedniego Ereniku używa dialektu zachodniokencyrlskiego, różniącego się od wschodniego kilkoma drobnymi szczegółami - nie są one uwzględnione w języku literackim, gdyż ten w całości oparty jest o dialekt wschodni. Tymi szczegółami jest różnicowanie głosek /θ/ i /ð/ (pisane th i dh), w języku kencyrlskim ta pierwsza jest wymawiana /t/, a druga /ð/, jest to spowodowane bliskością Albanii, gdzie ta różnica jest istotna. Inna różnica to brak odrębnego wzoru odmiany dla rzeczowników zakończonych na -e, w bierniku mają one końcówkę -in, a nie -en. Częstsze są także wyrazy zapożyczone z albańskiego, nowomacedońskiego i żertwickiego.
Przypisy[]
1 W gminie Vardeshi językami urzędowymi są także żertwicki i nowomacedoński.
Erenik: Petshi • Istoki • Klini • Ponoshavi • Dhakovi • Kosovo: Leposaviti • Gazrovei • Vukiti • Obiliti • Podujevi • Drin: Prizhreni • Orahoveki • Dexheri • Shtimleki • Vardeshi • Shkember: Lipejani • Shkembi • Ghalani • Urosaviti • Katshani • Zhertvija: Tetouji • Kamejanei • Zhivatrani • Gurdanuji • Zhertvija-Uji • Prishtine