| |||||
| Motto: Pùr vostre e nostre libertade Dla našé a vašé svobode | |||||
| [[Image:{{{położenie}}}|200px|Republika Pomorska na mapie]] | |||||
| Język(i) urzędowy(e) | romańsko-pomorski słowiańsko-pomorski | ||||
| Stolica | Szczecin (Stettî / Štětín) | ||||
| Największe miasto | {{{największe miasto}}} | ||||
| Ustrój Prezydent
Kanclerz |
republika federalna Lucáş Flor Anitte Jùvî | ||||
| Powierzchnia - całkowita - woda (%) |
154 9811 km² 4,16 | ||||
| Populacja - 2008 - gęstość zal. |
32 113 4932 207,213 os./km² | ||||
| Waluta | korona pomorska (POC)
| ||||
| Strefa czasowa - lato |
UTC+14 UTC+24 | ||||
| Strefa czasowa - lato |
{{{scz1}}} UTC{{{scz2}}} | ||||
| Powstanie zjednoczenie okup. brandenb. powst. król. rewolucja |
1336 1637-48 29 lutego 1832 1901-04 | ||||
| Hymn państwowy | Marşe delle Cùrneve Sloupin marš | ||||
| Kod ISO | PO | ||||
| Nr kierunkowy | +32
| ||||
| Etnonim - polski - lokalny |
Pomorzanin, Pomorzanka pommeranès, pommeraneşe pomóřán, pomóřanka | ||||
| 1 Część europejska: 44 121 2 Część europejska: 22 039 493 3 Część europejska: 499,51 4 Kuba: UTC-5 przez cały rok | |||||
Pomorze (Pommeragne, Pomórsko), urzędowo Republika Pomorska (Republique Pommeraneşe, Pomórská Republika) to państwo położone w Europie Środkowej oraz w Ameryce Środkowej. Część europejska, w której znajduje się stolica kraju, graniczy od zachodu z Pomorzem Przednim, od południowego zachodu z Niemcami, a od południa i wschodu z Polską i jest ograniczona na północy Morzem Bałtyckim. Część amerykańska natomiast obejmuje wyspę Kubę i kilka otaczających ją archipelagów, i jest pozostałością po dość rozległym imperium kolonialnym Pomorza.
Region nazywany w późniejszych źródłach Pomorie, zamieszkany przez różne germańskie i słowiańskie plemiona był znany i udokumentowany w okolicach V w. naszej ery. Od X w. pomorskie ziemie znalazły się w strefie wpływów Polski, a później Święte Cesarstwo Rzymskie. W XVI wieku szybko stało się jednym z głównych centrów rozprzestrzeniania się reformacji. Prawnie zlikwidowane w 1637 roku, zostało odtworzone jednenaście lat później, aby w 1654 stać się francuskim protektoratem. Całkowitą niezawisłość ogłosiło w 1795 roku, a w 1832 proklamowano powstanie Królestwa Pomorskiego. Pomorze uczestniczyło w I wojnie światowej jako jedno z Państw Centralnych. Do II wojny światowej dołączyło w późniejszych jej etapach. Po wojnie wspierało ruchy mające na celu obalenie rządów socjalistycznych w sąsiednich państwach, zwłaszcza w Polsce. W 2007, jako uczestnik Konferencji Lizbońskiej, przyczyniło się do założenia Unii Europejskiej.
Pomorze jest federalną republiką parlamentarną, złożoną z sześciu regionów autonomicznych (regiós autonomes / samospravné kraje). Stolicą i największym miastem jest Szczecin (Stettî / Štětín). Kraj ma dwa równorzędne języki urzędowe — romańsko-pomorski (pommeranès) i słowiańsko-pomorski (pomerštína). Państwo utrzymuje bliskie relacje dyplomatyczne z większością państw świata.
Historia[]
Prehistoria[]
Pierwsze państwo pomorskie[]
Zjednoczenie[]
Wojna trzydziestoletnia i okupacja brandenburska[]
Protektorat francuski[]
Niepodległość i ekspansja kolonialna[]
Królestwo Pomorskie[]
I wojna światowa[]
Okres międzywojenny i II wojna światowa[]
Historia współczesna[]
Geografia[]
Ukształtowanie powierzchni[]
Klimat[]
Ochrona środowiska[]
- Główny artykuł: ochrona przyrody na Pomorzu
Ochrona przyrody była przez wiele lat zaniedbywana na Pomorzu. Pierwszy park narodowy został utworzony w 1946 roku, podczas gdy kolejny – dopiero w 1989. Obecnie na terenie kraju działa osiem parków narodowych, siedemnaście parków krajobrazowych, trzydzieści trzy obszary krajobrazu chronionego i około dwustu rezerwatów przyrody. Wszystkie chronione są na podstawie Aktu o Ochronie Środowiska Naturalnego, wprowadzonego 12 maja 1999 roku. Planuje się obecnie nowelizację aktu i założenie kilku nowych parków narodowych i krajobrazowych na Kubie.
Polityka[]
- Główny artykuł: ustrój polityczny Pomorza
Prezydent Republiki[]
- Główny artykuł: Prezydent Republiki Pomorskiej
- Zobacz też: lista Prezydentów Republiki Pomorskiej
Zgromadzenie Narodowe[]
- Główny artykuł: Zgromadzenie Narodowe Republiki Pomorskiej
Podział federalny[]
- Główny artykuł: podział federalny Pomorza
Nowy, federalny podział Republiki Pomorskiej jest regulowany na mocy konstytucji, a zmiany na najwyższych jego szczeblach wymagają zmian w konstytucji. W dużym uproszczeniu, Pomorze dzieli się na sześć regionów autonomicznych, 42 prowincje, 210 rejonów, 506 miast i 1223 gmin.
| Regiony autonomiczne Pomorza | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Region | Nazwa romańska |
Nazwa słowiańska |
Stolica | Data dołączenia do federacji |
Prezydent | Głosy w ZN |
Powierzchnia (km²) | Liczba mieszkańców |
Gęstość zal. (os./km²) |
Skrót urzędowy |
| Kajkos i Wyspa Młodzieży | Caicós e Jovenitade | Kajkós a Mlađina | Dâtès / Đeřešice | 1 maja 2008 | Antô de Nêtre (niezależny) | 1 | 20 102,56 | 1 938 994 | 96,5 | CM |
| Kuba | Jaime | Kuba | l'Habane / Chábana | 1 sierpnia 2007 | Guilê Guléble (PPLD) | 2 | 38 358,16 | 3 260 063 | 85 | JK |
| Nadodrze | Tràsodregne | Náodři | Szczecin (Stettî / Štětín) | 1 sierpnia 2007 jako Pomorze Środkowe | Frédèric Lille (PPLD) | 8 | 14 605,12 | 8 701 093 | 595,8 | TO |
| Pomorze Wschodnie | Pommeragne Oriêtale | Porénkové Pomórsko | la Cùrnève / Sloupsk | 1 sierpnia 2007 | Françès Maies (PPLD) | 6 | 19 206,44 | 7 674 094 | 399,5 | PO |
| Pomorze Zachodnie | Pommeragne Occidêtale | Západné Pomórsko | Portosûdès / Střalov | 1 sierpnia 2007 | Jéři Stefánovíč (PoSo) | 4 | 10 309,86 | 5 664 306 | 549,4 | PZ |
| Sylwania | Silvagne | Lešý Kraj | Gôtenâ / Řešíca | 23 marca 2008 jako Kuba Wschodnia | Mirosláv Přatélský (PPL) | 3 | 52 399,49 | 4 874 943 | 93 | SL |