Rîu de Ghenarie (rom. "styczniowa rzeka", wym. stand. [rɨw dɛ ɟɛ'narjɛ], wym. lok. [rəw dɛ 'ɟenɐrjɛ]) to miasto w Wołoszy, w Romanii, od 2008 stolica departamentu Costa-Şăptîntriu. Leży na wybrzeżu Zatoki Świętego Jerzego, około 100 km na południe od Ścian i granicy z Namszą, na półwyspie oddzielonym od reszty lądu najwyższym szczytem masywu Curcuvat o wysokości 1015 m.n.p.m.
Mieszkańcy Rîu de Ghenarie to po romańsku fiuminensi (l.poj. fiuminense, odmienia się jak przymiotnik neutralny).
Licząc sobie 97.630 mieszkańców (ÎSS 2009), Rîu de Ghenarie zajmuje czterdzieste siódme miejsce w kraju pod względem populacji. Powierzchnia miasta wynosi 116,25 km², a gęstość zaludnienia — 839,83 os./km². Pomimo starań lokalnych władz, Curcuvat stanowi poważną blokadę dla rozwoju miasta, uniemożliwiając utworzenie aglomeracji. Niemniej jednak, przyrost naturalny w Rîu jest najwyższy w kraju, a przyrost rzeczywisty – trzeci, po Fortecy i Ioneşti.
Rîu de Ghenarie to najpopularniejszy nadmorski kurort w Romanii, słynący z hucznych karnawałów i specyficznego klimatu, będącego nawet jak na romańskie warunki ewenementem. W mieście organizuje się wiele imprez o światowej randze i międzynarodowych konferencji, zwłaszcza na tematy ekologiczne. Boryka się ono jednak z wieloma problemami, z których najpoważniejszym są częste, dotkliwe przerwy w dostawie wody.
Historia[]
Rîu de Ghenarie zostało założone pod nazwą Cetatea Ghenarie w 1393 roku przez Mărcera Ghenarie, romańskiego odkrywcę. Mimo nazwy, nigdy nie uzyskało statusu właściwego ówczesnym miastom (zob. cetate). Aż do 1650 roku pozostawało nieistotnym posterunkiem i portem z najwyższą wówczas latarnią morską w kraju. Unikane przez kupców, było marginalną osadą rybacką.
Pałac Łukasza Rzeźnika
Cesarz Łukasz dotarł do Cetatea Ghenarie 12 stycznia 1650 roku. Wedle legendy, znany z okrutnego usposobienia władca kazał ściąć kapitana łodzi, którą płynął, gdyż ten nie był w stanie podać mu nazwy tego miejsca. Zszedł z łodzi i zapytał rybaka o samopoczucie. W odpowiedzi usłyszał rău, nă mai hai peşti0 – źle, [w morzu] kończą się ryby. Nieprzyzwyczajony do mowy ludowej, stwierdził, że starzec bredzi coś o rzece i przemianował mieścinę na Rîu de Ghenarie. Chociaż nie można potwierdzić autentyczności historii o rybaku, pewne jest, że to cesarz Łukasz Rzeźnik na nowo odkrył miasteczko i wkrótce później przekształcił ją w swoje ulubione letnisko, budując skromny pałacyk, w którym dziś mieści się merostwo.
Dzięki cesarzowi miasto zaczęło się rozwijać, wchodząc w swój złoty wiek. Przyrost ludności w XVIII wieku, spowodowany napływem arystokracji, doprowadził do znacznej rozbudowy Rîu i rozbudowy jego infrastruktury przeznaczonej również dla zamożniejszych przedstawicieli mieszczaństwa i właścicieli facend. W 1799 roku miejscowość otrzymała prawa miejskie.
Od 2008 roku Rîu de Ghenarie jest stolicą departamentu Costa-Şăptîntriu. Poprzednia stolica, Augusta, w wyniku konsultacji społecznych stała się stolicą nowego departamentu Arbabeta w granicach Muntenii.
Transport[]
Transport drogowy[]
W mieście początek ma droga krajowa nr 7bis, łącząca Rîu de Ghenarie tunelem z drogą krajową nr 7 i autostradą nr C7. Dodatkowo, droga regionalna VG16, łącząca Konstancję z Augustą przecina miasto, jednak z tytułu licznych zakrętów i generalnie przebiegu trasy sprawiającego problemy nawet doświadczonym kierowcom, jest dość niepopularna. Mówi się o przebiciu jeszcze jednego tunelu pod Curcuvat w celu odciążenia starej drogi, jednak bez centralnego dofinansowania projekt ten nie może być zrealizowany, gdyż sam departament je jest w stanie opłacić tak dużej inwestycji.
Transport kolejowy[]
Najbliższa stacja kolejowa znajduje się w wiosce Poartele Rîului, oddalonej o ok. 20 km od centrum miasta, znajdującej się tuż przy wylocie tunelu drogowego pod Curcuvat. W sezonie letnim zatrzymują się tam wszystkie pociągi oprócz AVE (najbliższe stacje w Konstancji i Auguście), poza nim – tylko osobowe w kierunku Konstancji, Augusty, Caipy, Perendawy i Bisericaty. Stacja połączona jest z miastem linią autobusową.
Transport lotniczy[]
Najbliższe lotnisko znajduje się w Auguście i obsługuje loty krajowe do Feryczeresztu, Cybina i Mihăieşti. W sezonie letnim uruchamiane są dodatkowe loty z innych części kraju. Wtedy też uruchamiane jest lotnisko w Konstancji.
Transport morski[]
Rîu de Ghenarie jest ważnym portem pasażerskim i towarowym. Posiada połączenia promowe ze wszystkimi głównymi portami kraju – Augustą, Konstancją, Martwymi Wodami, Meritą i Mînorizą. Port handlowy ma znaczenie międzynarodowe, chociaż jego rozwój ograniczony jest z tytułu kiepskiego połączenia z lądową siecią transportową kraju.
Komunikacja miejska[]
W Rîu de Ghenarie funkcjonuje trzydzieści pięć linii autobusowych, w tym jedenaście podmiejskich, cztery linie tramwajowe oraz trzy linie kolejki linowej. Planuje się zastąpienie linii tramwajowych i części autobusowych trolejbusami, gdyż są one wydajniejsze na pagórkowatym terenie, na którym usytuowane jest miasto. Na czas karnawału uruchamiane jest corocznie dodatkowe siedem linii autobusowych, które zastępują wyłączone wtedy z ruchu tramwaje.