Większość religii Jawy jest politeistyczna (z kilkoma wyjątkami, najważniejszym z których jest kult Rzemieślnika), choć większość wierzących wybiera sobie jednego boga-patrona, zaś obecności innych po prostu nie neguje. W historii Jawy nie było nigdy wielkich wojen religijnych, a obecnie tolerancja religijna jest jedną z powszechnie przyjętych zasad działania społeczności m. in. Al-Dar. Przeciętni mieszkańcy Miasta, zwłaszcza Ronanie, nie biorą raczej religii zbyt poważnie, w myśl reguły, że skoro bogowie są tak mądrzy, jak się o nich mówi, to pewnie są też w stanie zrozumieć niedskonałych, błądzących śmiertelników i muszą być wobec nich miłosierni.
Bogowie[]
Äkämen[]
Znany także jako Ekemen. Bóg maszyn i wojny Nissajów. Często uznawany za rdzennego opiekuna Nissajskiej ziemi i twórcę rasy. Przez niektórych antynissajskich nacjonalistów bądź rasistów ukazywany jako potężny, krwawy bóg.
Drażnibóg[]
W veltangu Da-Dau. Sarkastyczne, wszechobejmujące bóstwo uznawane przez nielicznych, wedle jednego z młodszych kultów w Al-Dar. Wszyscy inni bogowie stanowią różne aspekty osobowości Drażniboga. Drażnibóg jest stwórcą i wolą wszechświata, nie jest jednak doskonały, posiada bowiem wiele cech, które później przejęły jego twory. Najczęściej uznawany jest za boga-szaleńca, dumnego i zazdrosnego, który sarkastycznie udowadnia swoim własnym tworom, że wszelkie ich drogi są z góry skazane za niepowodzenie. Kult Drażniboga nigdy nie zyskał dużej ilości wyznawców i niezbyt prawdopodobnym jest, że to się zmieni, mimo licznych tzw. "boskich eksperymentów" wyznawców, które według nich udowadniają wrodzony sarkazm wszechświata.
Dżani[]
Jani w veltangu i belańskim. Bogini mądrości Belanów, strażniczka wiedzy. Pomniejsze bóstwo. Jej wyznawcy skupiają się na zbieraniu i katalogowaniu wiedzy we wszelkiej postaci.
Konkon[]
Pomniejszy bóg handlu, ekonomii i polityki, a także zysku i oszustw. Opiekun kupców w Mieście, czasem czczony też przez co bardziej religijnych złodziei i przestępców.
Lauren[]
Bogini natury Ronanów, wielbiona też przez Belanów.
Matka[]
Il Mec w belańskim. Bogini Kuanów, utożsamiana z Ziemią, lub całym wszechświatem. Ukazywana jako panteistyczna, dzika, nieposkromiona siła natury. Wyznawcy Matki kierują się raczej mizantropią i są przeciwni technologii. Słyną też z nienawiści do osób nieokazujących szacunku ich religii - zdarzało się, że osoby, które zaśmiecały święte gaje Kuanów, były tropione i brutalnie zabijane.
Mitra[]
Półbóg cierpienia, przedstawiany jako okaleczony Ronan o zlepionych krwią dredach. Według podań, reinkarnuje się przez kolejne żywoty wypełnione bólem, aby dotrzeć do sensu cierpienia. Patron cierpiących, czasem wiązany z algistami, choć w rzeczywistości, jego pierwotny kult nie wiązał się jako tako z zadawaniem sobie bólu, a jedynie widzenie w nim naturalnej konieczności, drogi do świętości bądź nawet alegorii konieczności poświęcenia. Choć poza algistami, wyznawcy Mitry nie są obecnie w Jawie zorganizowani, wielu Ronanów kieruje się ideą Mitry jako przykładem moralności, rozumianej na tysiące sposobów.
Nala[]
Bogini wód, jezior, życia i przyjemności Nalakuanów. Prawie każde wyznanie Nalakuanów odwołuje się do niej, ale pod różnymi postaciami. Poza kręgami Nalakuanów, czasami jej kulty utożsamiane są z religijnymi orgiami, choć wiele wytłumaczalnych podstaw ku temu nie ma.
Rzemieślnik[]
Nazywany także Rzeźbiarzem, w veltangu Ressen lub al-Ressen. Deistyczny bóg-rzeźbiarz wyzwawany przez mankarów. Według Objawienia, wyrzeźbił świat jako mechanizm i tchnął w niego życie, aby dokonał się jego Plan. Każdy element świata stanowi więc element tego planu, a ideą mankarów jest upewnienie się, że zostanie on wykonany.
Sander[]
Jeden z bogów Miasta, bóg porządku. Personifikowany jako Ronan lub Belan z zaburzeniami obsesyjno-kompulsywnymi. Podobne zaburzenia u świadomych ras są widziane przez wyznawców jako dar i boski impuls do wprowadzania w świat porządku wedle odgórnych przykazów.
Sari[]
Także Chaj, Hai lub Hai-Sari. Bóg-Słońce, który według wierzeń Ronanów i Nissajów z każdym zachodem i wschodem słońca zabiera i przynosi dusze, by mogły ulec wyzwoleniu bądź reinkarnacji. Niektórzy wyznawcy Sariego wierzą w Dzień Sądu, który nastąpi, kiedy cykl świata dobiegnie końca, i podczas którego dusza każdej istoty zostanie osądzona na podstawie zeznań innych istot, które za życia doznały przez nią dobra, bądź cierpienia. Ten mit, jak wiele innych wierzeń w Jawie, posiada wiele pomniejszych wersji, według niektórych, po każdym cyklu, świat ulegnie odrodzeniu, a ci, którzy wiedli prawy żywot, zostaną z przyszłych cyklów uwolnieni, i tak będzie się powtarzać aż cała machina wszechświata ulegnie oczyszczeniu - według innych, po Dniu Sądu dusze złe zostaną strącone do Otchłani, zaś dobre osiągną stan doskonały w wyższej rzeczywistości. Tak czy owak, religia tego boga jest najbardziej znaczącą pod względem ilości działań charytatywnych wyznawców.
Zam[]
Bóg-niszczyciel, znany też jako Wszechpożerający (i pod wieloma innymi mniej lub bardziej poetyckimi tytułami). Według jego wyznawców, gdy nadejdzie czas, pożre Wszechświat, uwalniając go z jego niedoskonałej formy. Według jego kultu, nie ma żadnego boskiego prawa ani moralności, a świat oparty jest na chaosie. Elementem religii zamitów jest wyśmiewanie kultów innych bogów, których dzieło stworzenia świata uważają jako marny żart i próbę opanowania nieposkromionego, a samych bogów określają jako "rzygodziejów" i używają przeciw nim wielu innych, wymyślnych bluźnierstw.
Ruchy religijne[]
Algiści[]
Tajemnicza sekta, której wyznawcy łączą postać Mitry z działaniami masochistycznymi, mającymi pozwolić im zapanować nad bólem, przyzwyczaić do niego bądź poznać jego sens. Algizm w Jawie wiązany jest z niektórymi skrajnymi politycznymi ruchami narodowościowymi, przez co nie cieszy się powszechnym uznaniem.
Kalkolarzy[]
Znani też jako kalkoleci, ich ruch znany jest pod nazwą Drogi Dłuższej Śmierci. Nieteistyczna filozofia religijna, według której droga do doskonałości wiedzie przez nicość, a oczyszczenie, samokontrolę i porządek osiąga się przez selekcję działań i zachowań - przez to wyznawcy Drogi Dłuższej Śmierci wiodą życie pełne narzuconych samemu sobie zobowiązań, postów i ślubów, w większości skupieni w klasztorach, unikając życia politycznego i społecznego.
Mankarzy[]
Organizacja Manke-Czelu, której członkowie powszechni znani są jako mankarzy, to organizacja technologiczno-polityczno-religijna, skupiająca w większości wyznawców Rzemieślnika. Mankarowie wierzą w Księgę Objawienia i boski plan, którego wypełnienia mają dopilnować. W związku z tym, poświęcają się rozpowszechnianiu postępu i prawa, uznawanych za manifestację zamysłu Rzemieślnika.
Inne wierzenia i obyczaje[]
Obok wiary w bogów, w Jawie bardzo popularny jest kult zmarłych przodków. Religią ściśle na nim opartą jest religia Gerajów, uznająca też nekromancję, ale wielu Belan (i w mniejszej cześci Ronanów) wierzy w opiekę bądź interwencję zmarłych. Zdarza się, że w domach, świątyniach lub nawet miejscach publicznych buduje się ołtarze poświęcone konkretnym zmarłym, często nawet przez osoby niewierzące, poświęcone przynajmniej pamięci osób zasłużonych lub bliskich.
Obyczaje pogrzebowe w Jawie różnią się w zależności od rasy i kultury - spotkać można mumifikację (niektóre klany Gerajów), pogrzeby ziemne (Kuani), podniebne (Nissajowie) czy kremację (popularną w Al-Dar, niezależnie od rasy).
Obok religii funkcjonują przesądy i zabobony. Jednym z popularniejszych jest uważanie liczby trzy za pechową. Według niektórych, jest to związane z tym, że jej nazwa we wspólnym (kri) brzmi podobnie jak "krew" (kril), według innych, jest to liczba, która nie występuje z przyrodzie, inni wierzą, że po prostu wszystko z nią związane jest skazane na niepowodzenie (np. dzielnica Trójkąta w Al-Dar jest dzielnicą biedy).
| języki | veltang ~ belański ~ kaurai ~ nissajski ~ kuański ~ gerajski ~ kreol nieumarłych | |
|---|---|---|
| rasy | Ronanie ~ Belanie ~ Nissajowie ~ Gerajowie ~ Kuani ~ Nalakuani ~ nieumarli | |
| miejsca | Jawa ~ Selena ~ Atreja ~ Al-Dar ~ Kaurai Gur ~ Wolna Republika ~ Selena Północna ~ Selena Południowa ~ Chajidzavi | |
| kultura | religie ~ nauka ~ biała kawa ~ taumaturgia | |
| organizacje | partie polityczne Al-Dar ~ Manke-Czelu ~ ordynatorzy ~ algiści ~ Darparkara ~ Szingajowie |