Taroksel (tarâksûl (vienie) [t̪ɑˈrɔksəl ˌvʲenʲe], tarâkslop viên [t̪ɑˌrɔkslop ˈvin]) - aprioryczny język sztuczny.
Fonologia i ortografia
Samogłoski
- a [ɑ]
- â [ɔ] - zredukowana (pochylona) wersja "a"
- o [o]
- ô [u] - zredukowana (pochylona) wersja "o", wymawiana tak samo, jak "u"
- u [u]
- û [ə] - szwa, etymologicznie niezwiązana bezpośrednio z "u"
- e [æ]
- ê [ɛ] - zredukowana (pochylona) wersja "e"
- ie [e] - zmiękcza poprzedzającą spółgłoskę
- iê [i] - zredukowana (pochylona) wersja "ie", wymawiana tak samo, jak "i", zmiękcza poprzedzającą spółgłoskę
- i [i] - zmiękcza poprzedzającą spółgłoskę
- î [i] - niezmiękczająca wersja "i", niezwiązana etymologicznie
Spółgłoski
- dwuwargowe: b [b], bh [β], p [p], ph [ɸ], m [m], mh [β̃], w []
- wargowo-zębowe: v [v], vh [ʋ], f [f], fh [ʋ]
- zębowe: d [d̪], dh [ð], t [t̪], th [θ], n [n̪], nh [ð̃], l [l], lh [ɬ]
- (za)dziąsłowe: z [z], zh [ʒ], s [s], sh [ʃ], r [r], rh [ɹ]
- podniebienne: j [ɟ], jh [ʝ], c [c], ch [ç], y [j]
- tylnojęzykowe: g [g], gh [ɣ], k [k], kh [x], q [ŋ], qh [ɰ̃], x [ɰ]
Czasami spółgłoski podlegają lenicji: wówczas przechodzą w swoje odpowiedniki oznaczone literą "h" (np. b -> bh, v -> vh), a w, y, x - zanikają (zaznaczane samą literą "h").
Rzeczowniki
Przypadki
- forma podstawowa - przedstawia i opisuje desygnat, jest podmiotem zdania nieprzechodniego i agensem zdania przechodniego.
- zazwyczaj nie posiada końcówki
- forma rozszerzona - jest używana dla dookreślania, dla emfazy lub przy zwrotach bezpośrednich.
- -a, -o, -u, -î -> -adie (np. candu "słoń" -> candadie)
- -e, -ie, -i -> -ie(ne) (np. ksowie "byk" -> ksowiene)
- -aC, -oC, -uC, -îC -> -aChie (np. ksaduy "koń" -> ksadahie)
- -eC, -ieC, -iC -> -ieChe (np. aghim "krok" -> aghiemhe)
- -âC, -ôC, -ûC -> -aCadie, -oCadie, -Cadie (np. olhûn "rzeka" -> olhnadie)
- -êC, -iêC -> -eCie(ne), -ieCie(ne) (np. chamêr "miesiąc" -> chamerie)
- forma złożenia - przyjmowana, jeśli desygnat jest opisywany przez drugi, znajdujący się w stanie podstawowym
- -a, -o, -u, -î, -e, -ie, -i -> -lop, -liep (np. mherie "księżyc" -> mherliep)
- -aC, -oC, -uC, -îC, -eC, -ieC, -iC -> -VChop (np. thayut "wiatr" -> thayuthop)
- -âC, -ôC, -ûC, -êC, -iêC -> -aClop, -oClop, -Clop, -eCliep, -ieCliep (np. iechôzg "krew" -> iechozglop)
Łamaniec językowy
- skrakârklop rkâlkala sakrara, sa krîrslop rkâlkâl sakrârkara [skrɑˈkɔrklop ˈrkɔlkɑlɑ ˈsɑkrɑrɑ sɑ krɪˈrslop rkɔlkɔl sɑkrɔrkɑrɑ] - młoda szwaczka śpiewała, a młody sprzedawca zaśpiewa
- skrakârka "szwaczka", od skrakarso "szewc", skrakâr "kroić" (przest.)
- rkâlkala "młoda", rkâlkâl "młody
- sakrara "śpiewał(a)", sakrârkara "zaśpiewa", od sakrâr "śpiewać"
- sa "i/a", spójnik pośredni między mâr "i" i mie "a"
- krîrso "sprzedawca", od krîr "sprzedawać"