Wielka Reforma Języka Ęmuckiego
Język ęmucki (Ral'ęmyt syr'atkan) jest językiem sztucznym, jednym z najlepiej opisanych języków Milya0. Jest to język głównie aprioryczny z nielicznymi cechami indoeuropejskimi. Gramatyka wykazuje przewagę aglutynacji i fleksji. Możliwa jest polisynteza.
Świat
Język ęmucki jest elementem świata GNW, w którym posługują się nim Eci. Język wykazuje ogromne zróżnicowanie dialektalne na terenie Ecji, wyróżnia się dialekt południowy, zachodni, stołeczny, dialekt ącki. Sporny jest status języka ymnickiego. Blisko spokrewniony jest również język białodolski.
Wedle eckiego prawa każda forma języka ęmuckiego (również kolokwialna lub regionalna) jest dopuszczalna i wskazana, o ile jest również powszechnie zrozumiała. W tym artykule opisano tzw. odmianę standardową, używaną, jeśli tekst wymaga braku cech idiolektalnych, a język jest traktowany w ujęciu bezosobowym.
Rozwój
Język ęmucki należy do rodziny języków środkowoeuremickich, używanych we wschodniej i południowej Euremice Północnej, północnej Euremice Południowej i zachodniej Łazji.
Ok. 2000 lat temu istniał język praęmucki, częściowo rekonstruowany wspólny przodek języka ęmuckiego i białodolskiego. Z tego okresu zachowały się nieliczne inskrypcje abdżadowe.
Setki lat później wykształcił się język staroęmucki (staroecki), zapisywany pismem wczesnym.
1200-600 lat temu to okres używania języka średnioęmuckiego i początków obecnego zróżnicowania mowy. Znany z mniejszej ilości zapisków. Nazywany jest wspólnym przodkiem języka nowoęmuckiego, ąckiego i ymnickiego.
Od kilkuset lat w powszechnym użyciu jest język nowoęmucki. W wielu rejonach ewoluował dalej w formy dialektalne, jednak od niedawna przeżywa drugą młodość, jako sposób komunikacji ludzi z różnych stron Ecji, za pomocą telewizji i interrecji.
Składnia
Szyk zdania w dużej mierze zależy od tego, czy zaszła polisynteza podmiotu. Dopełnienie jest zawsze inkorporowane, podmiot tylko, gdy nie posiada określeń i nie jest zaimkiem pytającym ani względnym.
Zdania inkorporujące podmiot
Szyk [OVS].
Przykład zdania:
- Kajśyntozuśtik bohmaś-ramonmyf-a-Marta bąvazivek.
- Wujkowi obrazek-dała-Marta dzisiaj.
- Dzisiaj Marta dała wujkowi obrazek.
| Część zdania | Wyraz | Tłumaczenie | Uwagi |
|---|---|---|---|
| Określenia osobowe | kajśyntozuśtik | wujkowi | Głównie dotyczy to dopełnienia dalszego. Przed orzeczeniem jednak należy wymienić także inne określenia odnoszące się do osób. |
| Dopełnienie | bohmaś | obrazek | Dopełnienie bliższe w dopełniaczu. |
| Orzeczenie | ramonmyf | dała | Orzeczenie składające się z orzecznika i spójki (copula). |
| Podmiot | a-Marta | Marta | Podmiot w mianowniku poprzedzony łącznikiem -a-. |
| Określenia nieosobowe | bąvazivek | dzisiaj | Pogardę oznacza wymienienie osoby (w przypadku poimkowym) na końcu zdania (jako określenie nieosobowe), a nie przed słowem polisyntezy (jako określenie osobowe). W dokumentach oficjalnych używa się tego tylko wobec Nąmipów, nie występuje to w stosunku do innych ras ani narodów. |