Dialekt słowiński to dialekt z grupy lechickiej języków zachodniosłowiańskich, używany do XX wieku przez Słowińców - grupę etniczną zamieszkałą nad jeziorami Gardno i Łebsko. Często klasyfikowany jako dialekt kaszubskiego lub dialekt języka pomorskiego obok kaszubszczyzny. Wykazuje pewne konserwatywne cechy fonologiczne (akcent swobodny, samogłoski nosowe) i morfologiczne (liczba podwójna), jednocześnie jednak swoiste innowacje, takie jak znaczna rozbudowa systemu samogłoskowego.
Samogłoski[]
| Symbol | Objaśnienie | IPA |
|---|---|---|
| a | otwarte, gardłowe a | ɑ |
| ą | jw., nosowe | ɑ̃ |
| ȧ | otwarte, palatalne a, jak w ang. man | |
| ą̇ | jw., nosowe | |
| ä | bardzo otwarte, palatalne e, podobne jak w niem. gähren | |
| ą̈ | jw., nosowe | |
| e | otwarte, palatalne e | |
| ę | jw., nosowe | |
| ė | przymknięte, palatalne e | |
| ę̇ | jw., nosowe | |
| ε | palatalne e, stojące między otwartym e a przymkniętym ė | |
| i | otwarte palatalne i, jak w niem. Fisch | ɪ |
| į | jw., nosowe | ɪ̃ |
| į̈ | przymknięte palatalne i | i |
| ï | jw., nosowe | ĩ |
| å | bardzo otwarte, gardłowe o, bliskie temu w szw. ådra | ɒ |
| o | otwarte gardłowe o | ɔ |
| ȯ | przymknięte, gardłowe o | o |
| ɵ | przymknięty dźwięk typu ö, między ö palatalnym i gardłowo-palatalnym | |
| u | otwarte, gardłowe u | ʊ |
| ų | jw., nosowe | ʊ̃ |
| ʉ | otwarty dźwięk typu ü, między ü palatalnym i gardłowo-palatalnym | |
| ʉ̇ | przymknięty dźwięk typu ü, odpowiadający ʉ | |
| ü | otwarte, palatalne ü | |
| e̯ | otwarte, palatalne, półsamogłoskowe e; występuje tylko w dyftongu ie̯ | |
| ę̯ | jw., nosowe; w dyftongu ię̯ | |
| i̯ | otwarte, palatalne, półsamogłoskowe i, częste w dyftongach, np. ai̯, ȧi̯, äi̯ | |
| į̯ | jw., nosowe | |
| o̯ | otwarte, gardłowe, półsamogłoskowe o, w dyftongach ao̯̯ i uo̯̯ | |
| ɵ̯ | przymknięty, półsamogłoskowy dźwięk typu ö, jedynie w dyftongu ʉɵ̯ | |
| ɵ̨̯ | jw., nosowe, w dyftongu ʉɵ̨̯ | |
| u̯ | otwarte, gardłowe, półsamogłoskowe u, w dyftongach åu̯̯, ou̯̯, ȯu̯̯, ʉ̇̇u̯̯ oraz w słowach χu̯̯ε̃̃i̯̯na, vu̯̯̯̯ε̃i̯̯c | |
| ų̯ | jw., nosowe, w dwugłoskach: åų̨̯̯ i ȯų̨̯̯ | |
| ʉ̯ | otwarty, półsamogłoskowy dźwięk typu ü (p. powyżej ʉ); tylko w dyftongu ɵʉ̯ | |
| ʉ̨̨̯ | jw., nosowe, w dyftongu ɵʉ̨̨̯ |
Spółgłoski[]
twarde:
zwarte:
wargowe: p b
zębowe: t d
cerebralne: ṭ ḍ
miękkopodniebienne: k g
afrykaty:
zębowe: c ʒ
(zadziąsłowe): č ǯ
spiranty:
dwuwargowe: ɸ (vſv) w
wargowo-zębowe: f v
zębowe: s z
(zadziąsłowe): š ž
miękkopodniebienne: χ γ
nosowe:
dwuwargowa: m
zębowa: n
miękkopodniebienna: ŋ
płynne: l r ř
przydech: h
miękkie:
zwarte:
dorsalno-dziąsłowa (alweopalatalna?): d´
palatalne: ḱ ǵ
afrykaty:
palatalne: ћ ђ
spiranty:
palatalne przednie: χ̌ j
palatalne tylne: χ́ γ́
nosowe:
zębowa: ń
płynne: l´
Akcent wyrazowy i iloczas[]
W słowińskim, inaczej niż w polskim, a podobnie jak w (innych) północnych wariantach kaszubszczyzny, akcent wyrazowy jest swobodny. Zależnie od wyrazu i formy danego wyrazu może padać na dowolną sylabę, niezależnie od jej odległości od obu krawędzi wyrazowych. Do jego zaznaczania F. Lorentz wykorzystał kilka różnych znaków diakrytycznych.
1.ˆ przy ekstra-długich (trójmorowych) samogłoskach z ostrym tonem, np. řė̂̂kă, šï̂bă.
2.ˊ przy długich (dwumorowych) samogłoskach z ostrym tonem, np. řė́ḱ, rḯb.
3.˜ przy długich (dwumorowych) samogłoskach z przeciągłym tonem, np. lãvă, stȧ̃ńă.
4.˵ przy krótkich (jednomorowych) samogłoskach z ostrym tonem, jak ščɵ̏˙ʉ̯̯̯, darɵ̏˙ʉ̯̯̯l.
5.ˋ przy krótkich (jednomorowych) samogłoskach z przeciągłym tonem, jak vɵ̀˙ʉ̯nă, lä̀˙pă
6.˶ oznacza akcent poboczny, np. vʉ̋ɵ̯smänǻu̯scä, nǻupostavńı̋e̯̯šï.
Słowiński odróżnia dwa jakościowo różne rodzaje akcentu, tzw. ton ostry (der scharfe Ton) i ton przeciągły (der dehnende Ton).
Ton ostry jest to od względem ekspiracji akcent jednoszczytowy, zwyczajnie opadający, słabo ucięty. Również pod względem muzycznym (tj. tonalnym) jest to akcent opadający. Wg F. Lorentza przypominał on akcent używany z długą samogłoską w dolnoniemieckim, porównuje go też do opadającego tonu w litewskim. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy słowo z tym akcentem w ostatniej sylabie kończy zdanie pytające, wówczas intonacja zdaniowa „przebija” go pod względem tonalnym i ton jest wtedy rosnący.
Ton przeciągły to akcent ekspiratorycznie dwuszczytowy, przy czym pierwszy ze szczytów jest silniejszy. Co do jego przebiegu tonalnego Lorentz nie jest do końca pewien, pisze jedynie, że drugi pik jest wyższy od pierwszego.
Oznaczanie iloczasu
1. W przypadku samogłosek akcentowanych ww. oznaczenia akcentu służą jednocześnie za oznaczenia długości. W przypadku dyftongów stosuje się następujące zasady:
a) dyftongi, których pierwszy komponent jest dłuższy niż drugi, mają zależnie od rodzaju akcentu znak diakrytyczny ˜ lub ˊ, np. trǻuvă, střïkãi̯̯că.
b) dyftongi, w których pierwszy komponent krótszy jest od drugiego, są oznaczone przez ˵ lub ˋ i dodatkowo między obiema częściami stawia się im kropkę ˙, np. prɵ̏˙ʉ̯̯̯dă, vɵ̀˙i̯̯nă.
c) dyftongi, w których oba elementy są tej samej długości, oznaczane są akcentem graficznym ˋ, np. řìe̯pă, sʉ̀ɵ̯vă.
d)
2. W sylabach nieakcentowanych i z akcentem pobocznym długie samogłoski oznaczane są przez ‾, zaś krótkie przez ˘, poza samogłoskami ä, ą, o i ü, które są krótkie, gdy nie mają żadnego dodatkowego diakrytyku. Inne samogłoski są półdługie, gdy nie są oznaczone.
Morfologia[]
Deklinacja zaimków
| 1. osoba | 2. osoba | |||
| akcentowane | nieakcentowane | akcentowane | nieakcentowane | |
| M. l.poj. | jǻu̯ | jå | tȧ̃ | tä |
| D. | mjìe̯ | mjä | cìe̯bjä | cä |
| C. | mjìe̯ | mjä | tʉ̀ɵ̯bjä | cä, tä |
| B. | mjìe̯ | mją, mjä | cìe̯bjä | cą, cä |
| N. | mnȯ́ų̯ | - | tɵbȯ́ų̯ | - |
| Msc. | mjìe̯ | mjä | cìe̯bjä | cä |
| M. l.podw. r.m. | mã | ma | vã | va |
| M. r.ż. | mjìe̯ | mjä | vjìe̯ | vjä |
| D.-Msc.-B. | nãjʉ̇ | - | vãjʉ̇ | - |
| C.-N. | ną̃mă | - | vą̃mă | - |
| M. l.mn. | mȧ̃ | mä | vȧ̃ | vä |
| D.-Msc. | nãs | - | vãs | - |
| C. | nȯ́u̯m | nȯu̯m | vȯ́u̯m | vȯu̯m |
| B. | nãs | năs | vãs | văs |
| N. | ną̃mï | - | vą̃mï | - |
Nieakcentowanych form biernika l.poj. mją i cą używano po przyimkach, jako dopełnienia bliższego natomiast postaci mjä, cä. W gwarze zachodniosłowińskiej analogiczny użytek czyniono z 2 wersji biernika zaimka zwrotnego: są z przyimkiem, sä z czasownikiem; na wschodzie występowało tylko są, niezależnie od funkcji.
| akcentowany | nieakcentowany | |
| M. | - | - |
| D. | sìe̯bjä | sä |
| C. | sʉ̀ɵ̯bjä | sä |
| B. | - | są, sä |
| N. | sɵbȯ́ų̯ | - |
| Msc. | sìe̯bjä | sä |
Inne zaimki:
vʉ̀ɵ̯n, vʉ̀ɵ̯nă, vʉ̀ɵ̯nɵ „on, ona, ono” - tylko mianownik
jìe̯n, jìevå, ją itd. „jego, ją itd.” - brak formy M.
tìe̯n, tã, tʉ̀ɵ̯ „ten, ta, to (dieser, der)”
nìe̯n, nã, nʉ̀ɵ̯ „id.”
taћḯ, takȧ́u̯, taћė́ „taki, taka, takie”
χtʉ̀ɵ̯, χtèš - „kto”, cʉ̀ɵ̯, cèš - „co”
| akcentowany | nieakcentowany | akcentowany | nieakcentowany | |
| M. | χtʉ̀ɵ̯, χtèš | χtɵ | cʉ̀ɵ̯, cèš | cɵ |
| D. | kʉ̀ɵ̯vå, kǻu̯, ћìe̯vå | kå | čìe̯vå, čǻu̯ | čevå, čå |
| C. | kʉ̀ɵ̯mʉ̇, ћìe̯mʉ̇ | kɵmʉ̇ | čìe̯mʉ̇̇ | čemʉ̇ |
| B. | kʉ̀ɵ̯vå, kǻu̯, ћìe̯vå | kå | cʉ̀ɵ̯, cèš | cɵ |
| N. | čḯm | čĭm | čḯm | čĭm |
| Msc. | čḯm | čĭm | čḯm | čĭm |
| r. męski | r. żeński | r. nijaki | ||||
| akc. | nieakc. | akc. | nieakc. | akc. | nieakc. | |
| M. l.poj. | tìe̯n | tĕn | tã | ta | tʉ̀ɵ̯ | tɵ |
| D. | tìe̯vå, tǻu̯ | tĕvå, tå | tė́ | tė | tìe̯vå, tǻu̯ | tĕvå, tå |
| C. | tìe̯mʉ̇̇ | tĕmʉ̇ | tḯ | tï | tìe̯mʉ̇̇ | tĕmʉ̇ |
| B. | =M./D. | tą̃ | tą | tʉ̀ɵ̯ | tɵ | |
| N. | tḯm | tĭm | tȯ́ų̯ | tȯų̯ | tḯm | tĭm |
| Msc. | tḯm | tĭm | tḯ | tï | tḯm | tĭm |
| M.(-B.) l.podw. | tã | ta | tȧ̃ | tä | tȧ̃ | tä |
| C.-N. | tȧ̃mă | tämă | tȧ̃mă | tämă | tȧ̃mă | tämă |
| M. l.mn. | tḯ, tȧ̃ | tï, tä | tȧ̃ | tä | tȧ̃ | tä |
| D.-Msc. | tȧ̃χ | tĕχ | tȧ̃χ | tĕχ | tȧ̃χ | tĕχ |
| C. | tḯm | tĭm | tḯm | tĭm | tḯm | tĭm |
| B. | =M./D. | tȧ̃ | tä | tȧ̃ | tä | |
| N. | tȧ̃mï | tämï | tȧ̃mï | tämï | tȧ̃mï | tämï |
Nìe̯n, nã, nʉ̀ɵ̯ odmienia się analogicznie.
| r. męski | r. żeński | r. nijaki | ||||
| akc. | nieakc. | akc. | nieakc. | akc. | nieakc. | |
| D. l.poj. | jìe̯vå | jevå. jå. ńevå. ńå | jė́ | jė, ńė | jìe̯vå | jevå. jå. ńevå. ńå |
| C. | jìe̯mʉ̇̇ | jĕmʉ̇, mʉ̇ | jḯ | jï | jìe̯mʉ̇̇ | jĕmʉ̇, mʉ̇ |
| B. | jìe̯vå, jìe̯n | jevå. jå. ńevå. ńå, jĕn, ńĕn | ją̃ | ją, ńą | - | jä |
| N. | ńḯm | - | ńȯ́ų̯ | - | ńḯm | - |
| Msc. | ńḯm | ńĭm | ńḯ | ńï | ńḯm | ńĭm |
| D. l.podw. | jʉ̇́, ńʉ̇́ | - | jʉ̇́, ńʉ̇́ | - | jʉ̇́, ńʉ̇́ | - |
| C.-N. | jĩmă, ńĩmă | - | ńĩmă | - | ńĩmă | - |
| B. | jĩχ́, ńĩχ́ | - | - | jä, ńä | - | jä, ńä |
| D.-Msc. l.mn. | jĩχ́, ńĩχ́ | - | jĩχ́, ńĩχ́ | - | jĩχ́, ńĩχ́ | - |
| C. | jḯm | jĭm | jḯm | jĭm | jḯm | jĭm |
| B. | jĩχ́, ńĩχ́ | jĭχ́, jä, ńä | - | jä, ńä | - | jä, ńä |
| N. | ńĩmï | - | ńĩmï | - | ńĩmï | - |
Nie istniały formy mianownika tego zaimka, były one zastępowane przez odpowiednie formy zaimków vʉ̀ɵ̯n oraz nìe̯n. Pierwszy z nich z kolei nie miał form przypadków innych niż mianownik.
Postacie na ń- były używane w połączeniu z przyimkami. Ta spółgłoska nosowa wywodzi się z wygłosu niektórych przyimków w jęz. prasłowiańskim: *sъ(n), *vъ(n), gdzie przetrwała ona przed formami zaimka anaforycznego *jь, ulegając w końcu fuzji z jego nagłosowym j-.
Zaimek przymiotny fšȧ̃dĕn „wszystek, cały” przejawia paradygmat złożony z różnych tematów:
| r. męski | r. żeński | r. nijaki | |
| M. l.poj. | fšȧ̃dĕn | fšȧ̃tkă | fšȧ̃tkɵ |
| D. | fšìe̯vå | fšė́ | fšìe̯vå |
| C. | fšìe̯̯mʉ̇̇ | fšḯ | fšìe̯̯mʉ̇̇ |
| B. | =M./D. | fšȧ̃tką | fšȧ̃tkɵ |
| N. | fšḯm | fšȯ́ų̯ | fšḯm |
| Msc. | fšḯm | fšḯ | fšḯm |
| M. l.mn. | fšȧ̃tcä, fšȧ̃tћĭ | fšȧ̃tћĭ | fšȧ̃tћĭ |
| D. | fšìe̯χ | fšìe̯χ | fšìe̯χ |
| C. | fšḯm | fšḯm | fšḯm |
| B. | =M./D. | fšȧ̃tћĭ | fšȧ̃tћĭ |
| N. | fšȧ̃mï | fšȧ̃mï | fšȧ̃mï |
| Msc. | fšìe̯χ | fšìe̯χ | fšìe̯χ |
Obok fšȧ̃dĕn występowała także postać fšȧ̃tћï odmieniająca się całkiem jak przymiotnik.
Zaimki dzierżawcze
mȯ́i̯, tvȯ́i̯, svȯ́i̯, nãš, vãš, čḯ „mój, twój, swój, nasz, wasz, czyj”
| r. męski | r. żeński | r. nijaki | |
| M. l.poj. | mȯ́i̯ | mǻu̯ | mė́ |
| D. | mė̂vå, må | mė́ | mė̂vå, må |
| C. | mė̂mʉ̇̇ | mḯ | mė̂mʉ̇̇ |
| B. | =M./D. | mȯ́ų̯ | mė́ |
| N. | mḯm | mȯ́ų̯ | mḯm |
| Msc. | mḯm | mḯ | mḯm |
| M. l.podw. | mǻu̯ | mė́ | mė́ |
| D. | - | - | - |
| C. | mȧ̃mă | mȧ̃mă | mȧ̃mă |
| B. | - | mė́ | mė́ |
| N. | mȧ̃mă | mȧ̃mă | mȧ̃mă |
| Msc. | - | - | - |
| M. l.mn. | mḯ, mė́ | mė́ | mė́ |
| D. | mȧ̃χ | mȧ̃χ | mȧ̃χ |
| C. | mḯm | mḯm | mḯm |
| B. | =M./D. | mė́ | mė́ |
| N. | mȧ̃mï | mȧ̃mï | mȧ̃mï |
| Msc. | mȧ̃χ | mȧ̃χ | mȧ̃χ |
Nieściągnięte formy (wyłącznie mianownika) występowały już tylko w pieśniach ludowych i modlitwie „Ojcze nasz”: mʉ̀ɵ̯jă, tvʉ̀ɵ̯jă, tvʉ̀ɵ̯jä.
Odmiana zaimka čḯ różni się tym, że w l.podw. i l.mn. ma i w miejsce ȧ: čĩχ́, čĩmï, čĩmă.
Przymiotniki[]
Jako przykładowe twarde tematy posłużą przymiotniki nɵvḯ „nowy” i stǻu̯rï „stary”, należące do różnych klas akcentowych.
| r. męski | r. żeński | r. nijaki | |
| M. l.poj. | nɵvḯ | nɵvǻu̯ | nɵvė́ |
| D. | nɵvė̂vå, nɵvǻu̯ | nɵvė́ | nɵvė̂vå, nɵvǻu̯ |
| C. | nɵvė̂mʉ̇̇ | nɵvḯ | nɵvė̂mʉ̇̇ |
| B. | =M./D. | nɵvȯ́ų̯ | nɵvė́ |
| N. | nɵvḯm | nɵvȯ́ų̯ | nɵvḯm |
| Msc. | nɵvḯm | nɵvḯ | nɵvḯm |
| M. l.podw. | nɵvǻu̯ | nɵvė́ | nɵvė́ |
| C.-N. | nɵvȧ̃mă | nɵvȧ̃mă | nɵvȧ̃mă |
| B. | - | nɵvė́ | nɵvė́ |
| M. l.mn. | nɵvḯ, nɵvė́ | nɵvė́ | nɵvė́ |
| D.-Msc. | nɵvȧ̃χ | nɵvȧ̃χ | nɵvȧ̃χ |
| C. | nɵvḯm | nɵvḯm | nɵvḯm |
| B. | =M./D. | nɵvė́ | nɵvė́ |
| N. | nɵvȧ̃mï | nɵvȧ̃mï | nɵvȧ̃mï |
| r. męski | r. żeński | r. nijaki | |
| M. l.poj. | stǻu̯rï | stǻu̯rå | stǻu̯rė |
| D. | stǻu̯rėvå, stǻu̯rå | stǻu̯rė | stǻu̯rėvå, stǻu̯rå |
| C. | stǻu̯rėmʉ̇̇ | stǻu̯rï | stǻu̯rėmʉ̇̇ |
| B. | =M./D. | stǻu̯rȯų̯ | stǻu̯rė |
| N. | stǻu̯rĭm | stǻu̯rȯų̯ | stǻu̯rĭm |
| Msc. | stǻu̯rĭm | stǻu̯rï | stǻu̯rĭm |
| M. l.podw. | stǻu̯rå | stǻu̯rė | stǻu̯rė |
| C.-N. | stǻu̯rämă | stǻu̯rämă | stǻu̯rämă |
| B. | - | stǻu̯rė | stǻu̯rė |
| M. l.mn. | stǻu̯rï, stǻu̯rė | stǻu̯rė | stǻu̯rė |
| D.-Msc. | stǻu̯rĕχ | stǻu̯rĕχ | stǻu̯rĕχ |
| C. | stǻu̯rĭm | stǻu̯rĭm | stǻu̯rĭm |
| B. | =M./D. | stǻu̯rė | stǻu̯rė |
| N. | stǻu̯rämï | stǻu̯rämï | stǻu̯rämï |
Do przymiotników miękkotematowych zaliczają się m.in. vɵfčḯ „owczy” oraz tȯ́u̯ńï „tani”.
| r. męski | r. żeński | r. nijaki | |
| M. l.poj. | vɵfčḯ | vɵfčǻu̯ | vɵfčė́ |
| D. | vɵfčė̂vå, vɵfčǻu̯ | vɵfčė́ | vɵfčė̂vå, vɵfčǻu̯ |
| C. | vɵfčė̂mʉ̇̇ | vɵfčḯ | vɵfčė̂mʉ̇̇ |
| B. | =M./D. | vɵfčȯ́ų̯ | vɵfčė́ |
| N. | vɵfčḯm | vɵfčȯ́ų̯ | vɵfčḯm |
| Msc. | vɵfčḯm | vɵfčḯ | vɵfčḯm |
| M. l.podw. | vɵfčǻu̯ | vɵfčė́ | vɵfčė́ |
| C.-N. | vɵfčĩmă | vɵfčĩmă | vɵfčĩmă |
| B. | - | vɵfčė́ | vɵfčė́ |
| M. l.mn. | vɵfčḯ, vɵfčė́ | vɵfčė́ | vɵfčė́ |
| D.-Msc. | vɵfčĩχ́ | vɵfčĩχ́ | vɵfčĩχ́ |
| C. | vɵfčḯm | vɵfčḯm | vɵfčḯm |
| B. | =M./D. | vɵfčė́ | vɵfčė́ |
| N. | vɵfčĩmï | vɵfčĩmï | vɵfčĩmï |
| r. męski | r. żeński | r. nijaki | |
| M. l.poj. | tȯ́u̯ńï | tȯ́u̯ńå | tȯ́u̯ńė |
| D. | tȯ́u̯ńėvå, tȯ́u̯ńå | tȯ́u̯ńė | tȯ́u̯ńėvå, tȯ́u̯ńå |
| C. | tȯ́u̯ńėmʉ̇̇ | tȯ́u̯ńï | tȯ́u̯ńėmʉ̇̇ |
| B. | =M./D. | tȯ́u̯ńȯų̯ | tȯ́u̯ńė |
| N. | tȯ́u̯ńĭm | tȯ́u̯ńȯų̯ | tȯ́u̯ńĭm |
| Msc. | tȯ́u̯ńĭm | tȯ́u̯ńï | tȯ́u̯ńĭm |
| M. l.podw. | tȯ́u̯ńå | tȯ́u̯ńė | tȯ́u̯ńė |
| C.-N. | tȯ́u̯ńimă | tȯ́u̯ńimă | tȯ́u̯ńimă |
| B. | - | tȯ́u̯ńė | tȯ́u̯ńė |
| M. l.mn. | tȯ́u̯ńï, tȯ́u̯ńė | tȯ́u̯ńė | tȯ́u̯ńė |
| D.-Msc. | tȯ́u̯ńĭχ́ | tȯ́u̯ńĭχ́ | tȯ́u̯ńĭχ́ |
| C. | tȯ́u̯ńĭm | tȯ́u̯ńĭm | tȯ́u̯ńĭm |
| B. | =M./D. | tȯ́u̯ńė | tȯ́u̯ńė |
| N. | tȯ́u̯ńimï | tȯ́u̯ńimï | tȯ́u̯ńimï |
Tematy „mieszane”: cäχ̌ḯ „cichy”, vjẽlђï „wielki, duży” - historyczne twarde na welarną.
| r. męski | r. żeński | r. nijaki | |
| M. l.poj. | cäχ̌ḯ | cäχǻu̯ | cäχ̌ė́ |
| D. | cäχ̌ė̂vå, cäχǻu̯ | cäχ̌ė́ | cäχ̌ė̂vå, cäχǻu̯ |
| C. | cäχ̌ė̂mʉ̇̇ | cäχ̌ḯ | cäχ̌ė̂mʉ̇̇ |
| B. | =M./D. | cäχȯ́ų̯ | cäχ̌ė́ |
| N. | cäχ̌ḯm | cäχȯ́ų̯ | cäχ̌ḯm |
| Msc. | cäχ̌ḯm | cäχ̌ḯ | cäχ̌ḯm |
| M. l.podw. | cäχǻu̯ | cäχ̌ė́ | cäχ̌ė́ |
| C.-N. | cäχ̌ĩmă | cäχ̌ĩmă | cäχ̌ĩmă |
| B. | - | cäχ̌ė́ | cäχ̌ė́ |
| M. l.mn. | cäχ̌ḯ, cäχ̌ė́ | cäχ̌ė́ | cäχ̌ė́ |
| D.-Msc. | cäχ̌ĩχ́ | cäχ̌ĩχ́ | cäχ̌ĩχ́ |
| C. | cäχ̌ḯm | cäχ̌ḯm | cäχ̌ḯm |
| B. | =M./D. | cäχ̌ė́ | cäχ̌ė́ |
| N. | cäχ̌ĩmï | cäχ̌ĩmï | cäχ̌ĩmï |
| r. męski | r. żeński | r. nijaki | |
| M. l.poj. | vjẽlђï | vjẽlgå | vjẽlђė |
| D. | vjẽlђėvå, vjẽlgå | vjẽlђė | vjẽlђėvå, vjẽlgå |
| C. | vjẽlђėmʉ̇̇ | vjẽlђï | vjẽlђėmʉ̇̇ |
| B. | =M./D. | vjẽlgȯų̯ | vjẽlђė |
| N. | vjẽlђĭm | vjẽlgȯų̯ | vjẽlђĭm |
| Msc. | vjẽlђĭm | vjẽlђï | vjẽlђĭm |
| M. l.podw. | vjẽlgå | vjẽlђė | vjẽlђė |
| C.-N. | vjẽlђimă | vjẽlђimă | vjẽlђimă |
| B. | - | vjẽlђė | vjẽlђė |
| M. l.mn. | vjẽlzï, vjẽlђė | vjẽlђė | vjẽlђė |
| D.-Msc. | vjẽlђĭχ́ | vjẽlђĭχ́ | vjẽlђĭχ́ |
| C. | vjẽlђĭm | vjẽlђĭm | vjẽlђĭm |
| B. | =M./D. | vjẽlђė | vjẽlђė |
| N. | vjẽlђimï | vjẽlђimï | vjẽlђimï |